Logo jest nieodłącznym elementem marki, stanowiąc jeden z najważniejszych elementów identyfikacji wizualnej. Po zarejestrowaniu w urzędzie patentowym logo staje się prawnie chronione i nie może być używane bez zgody właściciela. Nielegalne wykorzystywanie zastrzeżonego w ten sposób znaku jest proszeniem się o kłopoty. Sprawdziliśmy, na jakie konsekwencje możemy być narażeni w przypadku używania loga bez stosownej zgody właściciela.
REKLAMA
Zgodnie z artykułem 120 Ustawy o Prawie własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508 ze zm.) logo to znak towarowy, którym może być każde oznaczenie dające się przedstawić w sposób graficzny. Ważne jednak, aby nadawało się do odróżnienia jednych towarów od drugich. Logo jest prawnie chronionym, niepowtarzalnym elementem produktu lub też innym przedstawieniem symbolu, marki, stowarzyszenia, organizacji, a nawet rzeczy abstrakcyjnych, takich jak idee. W dzisiejszych czasach firmy coraz częściej zamieszczają na swoich stronach internetowych czy szyldach reklamowych zastrzeżone znaki towarowe. Przedsiębiorcy czynią to głównie w celach promocyjnych oraz aby uwiarygodnić się w oczach potencjalnych klientów.
Prawo do wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy nabywa się po zarejestrowaniu go w urzędzie patentowym. Takie prawo przyznawane jest na 10 lat, z możliwością dalszego przedłużenia. Jeżeli ktoś chciałby korzystać z objętego ochroną znaku towarowego musi posiadać licencję na jego używanie. Licencja ta udzielana jest najczęściej odpłatnie przez właściciela znaku. Wymaga to zawarcia umowy licencyjnej, w której uprawniony przedsiębiorca może zażądać, aby firma, która nabywa licencję umieściła obok znaku towarowego stosowną informację na ten temat. Pod rygorem nieważności umowa licencyjna powinna być zawarta w formie pisemnej. Przedsiębiorca będący właścicielem prawa do znaku towarowego może zastrzec w umowie ograniczenia co do korzystania z niego lub też wskazać, że można z niego korzystać w pełnym zakresie. Ponadto, jeśli w umowie nie zostanie umieszczone zastrzeżenie, że z prawa do znaku może korzystać tylko podmiot wskazany w umowie, to nabywca licencji może udzielić jej także innym osobom.
Ustawy, które zajmują się regulacją kwestii związanych z prawem właściciela do znaku towarowego to: Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. 1993 Nr 47 poz.211 ze zm.) oraz Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 roku Prawo własności przemysłowej (Dz.U. 2001 Nr 49 poz.508 z zm.).
Artykuł 156 ust. 1 pkt.3 Ustawy o Prawie własności przemysłowej określa, że „Prawo ochronne na znak towarowy nie daje uprawnionemu prawa zakazywania używania przez inne osoby w obrocie: (...) zarejestrowanego oznaczenia lub oznaczenia podobnego, jeżeli jest to konieczne dla wskazania przeznaczenia towaru, zwłaszcza gdy chodzi o oferowane części zamienne, akcesoria lub usługi”. Można posługiwać się cudzym znakiem towarowym pod warunkiem, że jest to konieczne do wskazania przeznaczenia towarów lub usług. Może ono polegać między innymi na: umieszczaniu go na towarach objętych ochroną, wprowadzaniu towarów z logo do obrotu, świadczeniu usług pod tym znakiem, umieszczaniu go na dokumentach firmowych lub posługiwaniu się znakiem w celach reklamowych. Należy jednak pamiętać, aby używanie takiego znaku odbywało się zgodnie z uczciwymi praktykami stosowanymi w przemyśle i handlu.
Definicję naruszenia prawa ochronnego na znak towarowy podaje przepis art. 296 ust. 2 Prawa własności przemysłowej, zgodnie z którym jest to bezprawne używanie znaku towarowego w obrocie gospodarczym. Chodzi tutaj o wykorzystywanie „znaku identycznego do zarejestrowanego w odniesieniu do identycznych znaków, znaku identycznego lub podobnego do zarejestrowanego znaku towarowego w odniesieniu do towarów identycznych lub podobnych, jeżeli takie używanie może spowodować wśród części odbiorców błędne skojarzenie co do współpracy podmiotów gospodarczych, stosowanie znaku towarowego identycznego lub podobnego do renomowanego znaku zarejestrowanego w odniesieniu do jakichkolwiek towarów, jeżeli takie używanie może przynieść używającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego”.
Użycie znaku jest niezgodne z uczciwymi praktykami jeżeli: może sprawić wrażenie powiązania gospodarczego między osobą trzecią, a właścicielem znaku towarowego, narusza własność znaku poprzez osiąganie nieuzasadnionych korzyści wynikających z jego charakteru odróżniającego albo renomy lub prowadzi do dyskredytacji czy też oczerniania znaku. Naruszenie prawa występuje już wówczas, gdy zachodzi prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd. Wtedy jednak ocena stanu faktycznego danego przypadku należy do sądu.
W art. 5 Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji ustawodawca unormował prawa służące ochronie przedsiębiorcy, którego prawo do znaku towarowego zostało naruszone. Zgodnie z tym przepisem „czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie przedsiębiorstwa, które może wprowadzić klientów w błąd, co do jego tożsamości, przez użycie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wcześniej używanego, zgodnie z prawem do oznaczenia innego przedsiębiorstwa”. Z kolei art.10 ust.1 u.z.n.k. informuje, że „czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie towarów i usług, albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do jego pochodzenia, jakości, ilości, (...) lub innych ważnych cech produktu”. Z art. 16 ust.1 pkt 2 u.z.n.k. dowiadujemy się natomiast, że czynem nieuczciwej konkurencji jest „reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi”. Istotny jest także art. 14 ust.1 u.z.n.k. mówiący, że rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji o swoim lub innym przedsiębiorcy w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody jest również czynem naruszającym prawo producenta do znaku towarowego.
Przedsiębiorca, którego prawo do znaku towarowego zostało naruszone, zgodnie z art. 285 P.w.p, może zażądać zaprzestania działań grożących naruszeniem prawa. W dalszej kolejności, na podstawie art. 296 wyżej wymienionej ustawy, ma także prawo domagać się zaniechania naruszenia, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a także naprawienia szkody na zasadach ogólnych lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej. Producent, którego prawo do znaku towarowego zostało naruszone, na podstawie art. 287 ust.2 w zw. z art. 296 P.w.p, może również zażądać podania do publicznej wiadomości części lub całości orzeczenia albo informacji o orzeczeniu. Dodatkowo, sąd na wniosek pokrzywdzonego ma prawo nakazać przedsiębiorcy, który naruszył cudzy znak towarowy zapłatę określonej sumy pieniędzy na rzecz właściciela znaku. Podobną treść ma art.18 ust.1 u.z.n.k., który mówi, że w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorca, którego prawo do znaku zostało naruszone lub zagrożone może zażądać: zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia skutków niedozwolonych działań, złożenia wielokrotnego lub jednokrotnego oświadczenia o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie, naprawienia wyrządzonej szkody, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści na zasadach ogólnych oraz zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem polskiej kultury lub ochroną dziedzictwa narodowego.
Podsumowując, zgodnie z powyższymi przepisami, zawartymi w Ustawie Prawo własności przemysłowej oraz Ustawie dotyczącej zwalczania nieuczciwej konkurencji, posługiwanie się bez uprawnień (czyli licencji) cudzym znakiem towarowym stanowi naruszenie prawa. Uprawniony do znaku towarowego może wysunąć szereg roszczeń w stosunku do naruszającego jego prawa do logo. W przypadkach, gdy konieczne jest wskazanie pochodzenia towarów lub usług, znakiem towarowym przedsiębiorcy można posługiwać się bez konsekwencji prawnych. Musi to się jednak odbywać zgodnie z uczciwymi praktykami stosowanymi w przemyśle i handlu.
Dziękuję za pomoc przy tekście prawnikom programu prawnicy.trynid.pl udzielających porad prawnych za pośrednictwem telefonu oraz mailowo.
Nie przegap żadnej ważnej wiadomości i obserwuj nas w Google News!