W Łodzi sędziowie skazali Hamleta

10 i 11 listopada 2014 r. w ramach III Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Klasyki Światowej na deskach Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi zrealizowano spektakl-proces „Please, Continue (Hamlet)”. Widowisko, którego twórcami są artyści-performerzy ze Szwajcarii – Roger Bernat i Yan Duyvendak, zostało skonstruowane jak proces karny – odbyło się ono w przestrzeni zaaranżowanej na podobieństwo sali sądowej.

Spektakl nie miał ustalonego z góry scenariusza. Sędziowie, i inni uczestnicy spektaklu-procesu, dostali jedynie wcześniej od reżyserów akta, sporządzone na podstawie historii Hamleta, księcia Danii oraz prawdziwej sprawy z Marsylii. Za adaptację akt do polskiego systemu prawnego, odpowiadała sędzia Anna Maria Wesołowska. Postać Hamleta również została dostosowana do polskich realiów.

- Hamlet to 28-letni chłopak z łódzkich Bałut, któremu zdarza się wypić – mówi sędzia Anna Maria Wesołowska. -Jego ojciec powiedział mu kiedyś, że „syn mu nie wyszedł”. Z drugiej strony, mimo życia w dysfunkcyjnej rodzinie, podjął studia. Na sali rozpraw spotykałam wielu takich Hamletów. Młodych, zagubionych ludzi, którzy popełnili złe czyny. Należy jednak pamiętać, że oni nie rodzą się źli. Kiedy byli dziećmi, ktoś nie podał im ręki, nie pokazał granic.

Polski wymiar sprawiedliwości reprezentowali w Łodzi sędziowie: Jerzy Leder (Sąd Apelacyjny w Warszawie), Artur Lipiński (Sąd Okręgowy w Krośnie) i Anna Maria Wesołowska (sędzia w stanie spoczynku), prokuratorzy: Kazimierz Olejnik i Krzysztof Kopania, adwokaci: Bartosz Tiutiunik, Paweł Sobczak, Magdalena Chojecka-Sobczak, Maciej Węgierski, doktorant Wydziału Prawa i Administracji UŁ, Paweł Przygucki, w roli protokolanta i woźnego sądowego, biegli sądowi: dr Anna Przygocka, dr Irena Poprawska, dr Emilia Kołodziej-Kowalska, dr Agnieszka Diesner oraz funkcjonariusze policji: Joanna Łuczak i Grzegorz Wawryszuk.

Obok przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości, wystąpiło tylko trzech zawodowych aktorów (Marcin Korcz w roli Hamleta, oskarżonego o zamordowanie Poloniusza, Dorota Kiełkowicz jako matka oskarżonego – Gertruda oraz Agnieszka Więdłocha w roli odrzuconej kochanki, Ofelii).

Nie było żadnej próby przez przestawieniem, sędziowie, prokuratorzy – i inni uczestnicy procesu - mieli robić to, co zwykle na sali sądowej. Widzom rozdano materiały dotyczące sprawy:

- Publiczność dostała akta sprawy, protokoły sekcji zwłok, opinie psychologiczne, zeznania świadków. Kiedy przykładowo głos zabierała biegła – widzowie w skupieniu sięgali do sporządzonej wcześniej opinii – wspomina sędzia Anna Maria Wesołowska.

Bardzo ważnym założeniem całego przedsięwzięcia była możliwie jak największa zbieżność z zasadami i procedurami polskiego wymiaru sprawiedliwości. Stąd dużą rolę odgrywała tłumnie zgromadzona w Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi publiczność, spośród której w drodze losowania wybierano troje ławników. Ławnicy wraz z dwojgiem profesjonalnych sędziów decydowali o winie/niewinności oskarżonego oraz wymiarze zasądzonej kary.

- Tym, co zrobiło na mnie największe wrażenie, było zachowanie publiczności – mówi sędzia Artur Lipiński. - Przez cztery godziny słuchała nas w ogromnym skupieniu. Widać było, jak poszczególne osoby przeżywają emocje, które panują na sali. To był wynik nie tylko świetnej gry aktorów, ale także znakomitych mów prokuratorów i adwokatów. A przypominam, że nie było wcześniej żadnych prób.