34 euro - wydajemy na leczenie chorego na raka najmniej w Europie. "30 tys. pacjentów rocznie skazanych jest na śmierć"

Bartosz Poliński: Zgodnie z danymi pochodzącymi z Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii w Warszawie oraz raportu Karolinska Institutet "A pan-European comparison regarding patient access to cancer drugs” w Polsce średnio 42 proc. osób przeżywa z rakiem 5 lub więcej lat od czasu zdiagnozowania choroby. Ten wskaźnik przeżyć (tzw. 5 years survival rate) jest używany na całym świecie do oceny skuteczności terapii i często jest uważany za wskaźnik wyleczeń. Polskie 42 proc. niestety na tle innych krajów europejskich stawia nas na samym końcu listy – tuż obok Białorusi (43 proc.), Rosji (43 proc.), Słowacji (45 proc.). Nawet wyniki leczenia raka w Albanii znacznie przewyższają polskie osiągnięcia – 56 proc. osób w tym kraju przeżywa z chorobą nowotworową 5 lat. Istnieje grupa krajów, w którym wskaźnik 5-letnich przeżyć przekroczył 60 proc.: Szwecja 61 proc., Islandia 63 proc.

Zatem w Polsce, statystycznie, ratuje się średnio 42 ze 100 pacjentów, chociaż współczesna wiedza medyczna pozwala na wyleczenie minimum 62 ze 100. Różnica – tj. 20 chorych na 100 umiera, pomimo że można było ich wyleczyć korzystając z nowoczesnych leków, procedur diagnostycznych i implementując odpowiednie systemy zarządzania procesem leczenia.

Brakuje pieniędzy na ich leczenie?

Wydatki na leczenie onkologiczne w Polsce są najniższe w Europie – 34 euro na głowę mieszkańca rocznie.

Ile wydaje się w innych krajach europejskich?

W Czechach 65 euro, w Grecji 101 euro, w Niemczech 150 euro, w Szwajcarii 189 euro. Wydatki na leki onkologiczne w Polsce również są najniższe – około 5 euro na głowę mieszkańca, w Anglii wydaje się dwa razy więcej, we Francji prawie trzy razy więcej. W Polsce co roku nowych zachorowań na nowotwory jest około 150 000. Różnica pomiędzy 42 proc. a 62 proc. to w wartościach bezwzględnych ok. 30 000 polskich pacjentów rocznie, którzy umrą pomimo tego, że można ich (zgodnie z aktualną wiedzą medyczną) wyleczyć. W ciągu 10 lat daje to liczbę 300 000 ludzi.

Czy za tak trudną sytuację należy winić nasz system zdrowotny? Wielu pacjentów obarcza odpowiedzialnością wprost MZ, NFZ.

Fundacja Alivia na co dzień pomaga osobom, które dotknęła ta choroba. Niestety wielu pacjentów ma problem nie tylko z chorobą, ale również z systemem, który ma ich leczyć. Część z nich zdaje sobie sprawę, że nie jest im dostarczana pomoc na odpowiednim poziomie – starają się z tym walczyć, a my im w tym pomagamy. Druga część chorych nie ma nawet świadomości tego, że jest źle leczona. Od początku istnienia fundacji pomogliśmy setkom osób – jeśli miałbym oszacować odsetek osób, które były leczone optymalnie to wskazałbym wartość pomiędzy 1-5 proc. W pozostałych przypadkach dochodziło do nieprawidłowości lub wręcz błędów w leczeniu. Niestety w Polsce na raka zazwyczaj się umiera, a w innych krajach zazwyczaj się udaje tę chorobę wyleczyć. To jest kolosalna różnica.

Czy rak jest u Polaków wykrywany za późno, bo za późno się diagnozujemy? Brakuje systemowych rozwiązań, które ułatwiłyby wczesną diagnostykę, brakuje placówek, świadomości?

Sytuacja polskiej onkologii jest nieciekawa z wielu powodów. Trudno wskazać jeden. Naprawa musi nastąpić w wielu obszarach: edukacji personelu i pacjentów, rozwiązań systemowych i prawnych, odpowiedniego dofinansowania leczenia onkologicznego. Jest jednak kilka najbardziej bulwersujących problemów. Po pierwsze, choroba nowotworowa nie jest - zgodnie z polskim prawem - stanem zagrożenia życia. Ma to wiele konsekwencji - m.in. świadczenia onkologiczne podlegają zwyczajnym kontraktom NFZ - czyli są limity na to leczenie. To generuje kolejki. Kolejki sprzyjają namnażaniu się komórek nowotworowych, a te przecież przyczyniają się do śmierci pacjentów. Po drugie, dostęp do nowoczesnych leków jest ograniczany i opóźniany.

Dlaczego?