Ułani-samobójcy atakują czołgi. Jak w 1939 roku włoski dziennikarz zrobił nam czarny PR w... dobrej wierze

Czołgów z pewnością pod niewielką pomorską miejscowością nie było. Przeciwstawianie „ułańskiej fantazji” niemieckiemu Blitzkriegowi było zabiegiem czysto propagandowym. Co więcej, kontrnatarcie ułanów przyniosło wymierne korzyści – przy stosunkowo niskich stratach własnych zdołano zdezorientować wroga i opóźnić jego marsz, co umożliwiło wycofanie się polskich wojsk za Brdę.

Najczęściej powtarzana wersja - nieskażona czasami wojny i PRL-u - mówi, że pod Krojantami stały niemieckie pojazdy opancerzone (nie czołgi) - transportery ze stanowiskami karabinów maszynowych (one miały przesądzić o wycofaniu się Polaków). Skąd zatem pogląd, jakoby polscy ułani próbowali swoimi szablami "zdzierać" pancerz niemieckich czołgów?

Wszystko za sprawą włoskiego dziennikarza Indro Montanellego, który jako korespondent wojenny "Corriere della Serry", wybrał się do Polski. Miał relacjonować działania zbrojne i sławić przy okazji czyny Wehrmachtu - Hitler był przecież sojusznikiem Mussoliniego. Ale Montanelli wolał pisać o bohaterstwie Polaków. Niestety, nie ze swej woli, zamienił ją na... bezmyślną brawurę.

Dziennikarz dotarł na pole bitwy 2 września i od zastanych tam Niemców dowiedział się o szarży polskich ułanów, które rzekomym celem miały być nieprzyjacielskie czołgi. Rozpowszechnienie tych plotek posłużyło Niemcom do stworzenia stereotypu Polaka, który z szablą i lancą porywał się na czołgi. Joseph Goebbels mógł ogłosić wszem i wobec, że nasi żołnierze to jacyś wariaci na polu bitwy, a polska armia jest tak słaba i przestarzała, że stać ją li tylko na samobójcze ataki.

– Nie widziałem jej, ale byłem w bliskiej odległości od miejsca zdarzenia, mogłem zrekonstruować ją ze świadectw tych, którzy ją przeżyli, zwycięzców i pokonanych – tłumaczyła sława włoskiego dziennikarstwa. Człowiek, który mimowolnie stworzył legendę "zacofanych Polaków" zmarł w 2001 roku, w wieku 92 lat.

W przypadku Krojant jest jeszcze wiele niewiadomych - wspomnienia świadków znacznie się od siebie różnią, jest mnóstwo niedomówień (dotyczą m.in. dokładnego miejsca stoczenia bitwy, sprawy dowodzenia, ilości strat po obu stronach). Są też głosy, jakoby pojazdy opancerzone Wehrmachtu w ogóle się pod Krojantami nie pojawiły (nie było ich na wyposażeniu atakowanego oddziału; ogień mógł być prowadzony tylko ze stanowisk polowych). Z całą pewnością wiadomo jednak, że 1 września 1939 roku Polacy nie byli samobójcami.