Wzrost samobójstw mamy tak wysoki jak w Grecji. Życie odbiera sobie ponad 6 tys. osób rocznie

Mężczyźni, którzy odbierają sobie życie, są w średniej grupie wieku 35-55 lat. Bardzo ciężko jest tak naprawdę odpowiedzieć, dlaczego konkretny człowiek popełnia samobójstwo. Policjanci, którzy czasem o tym mówią, tak naprawdę zgadują. Ludzie na ogół nie zostawiają listów, a te pozostawione są niszczone. Największą grupę samobójców stanowią bezrobotni. Drugą grupą są rolnicy. To się zmieniło w transformacji, bo dawniej rolnicy byli grupą najrzadszą.

Poza tym są to osoby zmagające się z nagłym osamotnieniem, związanym ze śmiercią współmałżonka albo rozwodem. Najczęściej odbierają sobie życie w pierwszym roku osamotnienia. To dotyczy też kobiet, ale zdecydowanie częściej mężczyzn.

Polska to kraj, w którym kobiety jako "matki Polki" były dobrze traktowane. Teraz mówi się dużo o parytetach i postrzeganie "matki Polki" się zmieniło, ale kobiety wywalczyły sobie pewną niepodległość. Jeśli chodzi o wykształcenie i pozycję zawodową jest ona u kobiet lepsza. Z tej perspektywy są silniejsze, a mężczyźni czują się zagrożeni.

Z moich badań wynika, że kobiety wymagają od mężczyzn więcej. Nie mogą być bezrobotni, muszą zarabiać więcej, a przecież bardzo często jest tak, że to my mamy wyższą pensję. Kobiety oczekują więcej również w kwestii seksu. Poza tym nie chcą mieć tylko dzieci. Chcą też pracować.

Nie do końca. Te, które pracują na wysokich stanowiska odbierają sobie życie równie często, jak ich ich koledzy na równoległych stanowiskach. Duża odpowiedzialność w domu i w pracy najwyraźniej je przerasta. Faktem jest, że samobójstw praktycznie nie popełniają matki, których dzieci są jeszcze małe.

Prowadziłam badania, które dotyczyły samotnych ojców i matek w dwa lata po rozwodzie. Takich ojców w naszym kraju jest bardzo mało, bo ok. 10 proc. Nie dlatego, że nie chcą opiekować się dziećmi. Sprawy prowadzą kobiety, które uważają, że dzieckiem powinna się zajmować właśnie matka. Kobiety godzą się na to nie zawsze dlatego, że chcą opiekować się dzieckiem, ale dlatego, że inaczej nie wypada. A mężczyźni, jeśli starają się już o tę opiekę, to naprawdę chcą się dzieckiem zajmować.

Z moich badań jasno wynika, że opiekują się dziećmi lepiej. Nie tylko nie popełniają samobójstw, ale lepiej radzą sobie finansowo jako samotny rodzic i lepiej rozwiązują np. kłopoty związane ze szkołą, nie mają trudności z ucieczkami dzieci z domu. Poza tym pozwalają się kontaktować dzieciom z matkami, czego wiele matek w odwrotnej sytuacji nie robi.

Rzeczywiście. Przykładowo, jeden z szanowanych profesorów psychiatrii uważa, że ludzie mają w sobie wolę życia albo wolę śmierci. Ja się z tym nie zgadzam. Poza tym taką tezę podważają badania przeprowadzone w Łodzi i w Bolonii.

Faktycznie u nas dwukrotnie stało się coś dziwnego. W 1981 roku nagle samobójstwa spadły o 1/3. To z powodu nadziei, jakie były związane z "Solidarnością". Wtedy największy odsetek śmierci samobójczych był wśród zawodowych górników, hutników i stoczniowców. W 1981 w tej grupie odnotowano największy spadek. Średni wśród inteligencji, za to wzrosła liczba samobójstw wśród decydentów wyższego szczebla. Powtórzyło się to w 1990 r. To obrazuje kondycję społeczeństwa w tamtym czasie. To twarde dowody, które były chętnie publikowane w kilkunastu krajach.

Oba te przypadki potwierdziły, że teoria psychiatrów jest wątpliwa. Biedni ludzie nie popełniają samobójstw, jak się wychowali w biednym środowisku. Popełniają je za to ludzie bogaci, którzy nagle znaleźli się trudnej sytuacji ekonomicznej. Odbierają sobie życie, bo coś ich przerosło, a nie dlatego, że mieli w sobie "wolę śmierci".