Zdrowi Wiekowi. Problemy starych ludzi? "yyy...". Jak im pomóc? "Mmm". Dieta? "Nie znam się" - czyli młodzi o seniorach

Brak świadomości
– ''Grupa 16-49'' to najbardziej atrakcyjna wiekowo grupa dla reklamodawców. Ciągle słyszę ''grupa 16-49'' i coraz bardziej mnie to irytuje. Za 3 lata sam wylecę z grupy docelowej. Cieszę się, że jest w niej już moja córka, ale nie rozumiem, czemu od 20 lat nie ma w niej już miejsca dla moich rodziców i wielu innych starszych ludzi. Najbardziej wykształceni, doświadczeni życiowo i świadomi obywatele są coraz bardziej spychani na margines – powiedział Tomasz Lis podczas debaty otwierającej ogólnopolską kampanię na rzecz polepszenia komfortu życia seniorów ''Zdrowi Wiekowi''. Serwis naTemat był współorganizatorem debaty i jest patronem medialnym kampanii.

Akcję wsparło nie tylko środowisko medyczne, zaangażowała się w nią również Krystyna Czubówna i Andrzej Supron. Uruchomiono specjalny portal www.zdrowiwiekowi.pl, który ma być źródłem informacji o stanie psychicznym i fizycznym seniorów i ma nam uświadomić, jak za kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt lat będzie wyglądać nasze życie.

Jak bardzo nie zdajemy sobie z tego sprawy, pokazała przeprowadzona przez naTemat sonda uliczna. Przepytani przez nas młodzi ludzie nie wiedzą, jak się opiekować osobami starszymi, jak im pomóc, czego potrzebują i jak wygląda ich dieta. Większość po zadanym pytaniu odchodziła szybkim krokiem. Byli zawstydzeni i skrępowani rozmawiając o osobach starych. Prognozuje się, że do 2060 roku Polska będzie miała najwyższą w UE (oprócz Słowacji) medianę wieku. Oznacza, to że będziemy mieli najwięcej osób w trzecim wieku. To dlatego tak istotne jest, żeby społeczeństwo zrozumiało, że dyskutując o sytuacji seniorów, mówi się przede wszystkim o sytuacji ludzi młodych i w średnim wieku. Bo to ta grupa - biorąc pod uwagę odsetek ludzi starszych - będzie w dużo gorszej sytuacji. Bez odpowiednich zmian w trybie życia, włączeniu aktywności fizycznej, właściwej diety, wczesnej diagnostyki starość może być naprawdę bolesna i nieprzyjemna.

Życie seniora
– Obraz przeciętnego polskiego seniora wiąże się wielochorobowością i z wieloma problemami codziennego funkcjonowania. Seniorzy radzą sobie w miarę dobrze z tzw. samoobsługą, ale problemem są już dla nich złożone czynności, jak zakupy, funkcjonowanie w domu, załatwienie spraw w urzędzie – mówi dr med. Elżbieta Kozak-Szkopek z Kliniki Geriatrii WUM. 22 proc. osób powyżej 65. roku życia ma zaburzenia pamięci, co trzecia ma objawy depresyjne i zaburzenia słuchu, a co druga zaburzenia wzroku. Co trzeci senior w ostatnich 12 miesiącach upadł. Osoby starsze zmagają się z wieloma przewlekłymi chorobami: 75 proc. ma nadciśnienie, 25 proc. cukrzycę.

Wstydliwe choroby
Z wielu dolegliwości bliscy nie zdają sobie nawet sprawy, bo osoby starsze często się ich wstydzą i po prostu o nich nie mówią. Tak jest na przykład z ranami przewlekłymi, które rocznie dotykają 530 tys. osób. – Rany przewlekłe to najczęściej wynik chorób przewlekłych: owrzodzenia żyle, stopa cukrzycowa, odleżyny – wymienia dr hab. Maciej Sopata, prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran. Są nowoczesne opatrunki, które pomagają skutecznie leczyć te dolegliwości, ale jak pokazują statystyki korzysta z nich jedynie 20 proc. pacjentów. Reszta leczy się w sposób niewłaściwy albo wcale.

Osoby starsze są również niedożywione. Około 23 proc. pacjentów trafiających do szpitala musi mieć podawana doustne preparaty odżywcze z tego powodu (dane z polskiej edycji Nutrition Day, październik 2012). Niektórzy nie zdają sobie z tego sprawy, bo wyglądają szczupło, a nawet dzięki utracie zbędnych kilogramów mają pozornie właściwą wagę. Pozornie, bo jest to utrata masy mięśniowej, nie tkanki tłuszczowej. Powikłania u osób niedożywionych są dwa razy częstsze. Wzrasta również ryzyko zgonu – u niedożywionego seniora ze schorzeniami neurologicznymi jest ono 8-krotnie wyższe.

Zmiana stanu zdrowia fizycznego odbija się negatywnie na psychice seniorów. Dlatego tak istotne jest, żeby dbać o kondycję fizyczną od najmłodszych lat, i nie rezygnować ze sportu w wieku średnim. Seniorzy bez ryzyka i wydawania dużych pieniędzy mogą spacerować, uprawiać nordicwalking, pływanie – to dyscypliny, które są w tym wieku zalecane i bezpieczne. Dają również poczucie bycia samodzielnym i opóźniają pojawienie się wielu chorób związanych z wiekiem.

(Nie)godziwa starość
Do tych najbardziej uciążliwych należą zmiany w układzie nerwowym. To one sprawiają, że dopiero co sprawny i samodzielny człowiek nagle staję się powolny, zagubiony, niepewny – to właśnie te różnice wpływają najgorzej na samoocenę seniorów. Eksperci podpowiadają, że ten proces można naprawdę skutecznie hamować ćwiczeniami pobudzającymi mózg: czytaniem książek, rozwiązywaniem krzyżówek, ćwiczeniami pobudzającymi mózg jak pisanie leniwych ósemek, czy przekładanie zegarka i pierścionka na inną rękę. To zmusza mózg do wytwarzania nowych połączeń nerwowych. Stąd tak ważne jest angażowanie osób starszych w poznawanie nowych dziedzin np. obsługi telefonów komórkowych, której uczą się powoli, ale z chęcią i daje im to poczucie satysfakcji i niezależności.