Picie i nie picie mleka, podobnie jak jedzenie i nie jedzenie masła jest tematem dyskusyjnym. Nasłuchaliśmy się chyba już o nim tyle, że mleko powoli wszystkim się ulewa. Ale jeśli jednak nie potrafisz do porannej kawy nie dodać tego pachnącego białego płynu i nie wyobrażasz sobie płatków bez kropli jogurtu, przeczytaj ten tekst. Znajdziesz w nim te same pytania i dwa punkty widzenia dwóch niezależnych dietetyków.
Redakcja styl.natemat.pl wyciąga wnioski z Waszych komentarzy. Dlatego poniżej nie jedna, ale dwie niezależne wypowiedzi dwóch różnych dietetyczek z Instytutu Łakoci oraz Dietosfery, na temat picia mleka krowiego i jedzenia przetworów mlecznych.
Katarzyna Bychowska
Instytut Łakoci
Czy to prawda że dorośli ludzie nie tolerują mleka krowiego? Jeśli tak, to w jakim stopniu?
Tak, zdarza się że dorośli nie tolerują mleka, często jednak to bagatelizują i nie kojarzą objawów dolegliwości z odżywianiem...Na mleko można reagować alergią - bezpośrednią reakcją po spożyciu np. wysypka, bóle brzucha, niestrawność, rozwolnienie lub nietolerancją - reakcją, która może nastąpić po jakimś czasie. Jej objawy mogą być różne np. zmiany skórne, bóle głowy, brzucha, wzdęcia, itp. Często obserwujemy u dzieci alergię lub nietolerancję pokarmową.
Alergia na mleko krowie: dotyczy dużej liczby osób czy to tak naprawdę problem garstki ludzi?
Testy alergiczne mogą nie wykazywać alergii na mleko, natomiast testy na nietolerancję potwierdzają szkodliwość mleka dla pacjenta. I pacjentów z nietolerancją jest dużo.
Jakie są objawy uczulenia na mleko?
Najczęstsze objawy to: bóle brzucha, wzdęcia, kłopoty z trawieniem, ociężałość, biegunka, bóle głowy (również migreny), duszności, zwiększona wydzielina z nosa, kłopoty skórne, pokrzywka, a nawet pośrednio atopowe zapalenie skóry.
Co dobrego nam daje mleko krowie: jakie substancje odżywcze?
Kiedyś mleko, które pochodziło od krowy pasącej się na łące, było innym produktem niż teraz. Zawierało ogromne ilości bakterii potrzebnych naszym jelitom, tłuszcz, który pomagał w przyswajaniu niektórych witamin, witaminy, białko, wapń.
Dzisiejsze mleko pochodzi od wielu krów karmionych zupełnie innym pokarmem niż świeża trawa. Produkcja nastawiona jest na ilość nie na jakość. Homogenizacja mleka również wpływa niekorzystnie na jego trawienie przez nasze organizmy i przyswajanie. Mleko w kartonie to biały płyn zupełnie odbiegający jakością od prawdziwego mleka od krowy pasącej się na łące.
Czy laktoza zawarta w nabiale też może nam szkodzić czy jest jej stosunkowo niewiele?
Niektóre organizmy laktozy nie trawią, więc po spożyciu mleka mają dolegliwości związane z niestrawnością. Wtedy należy zrezygnować z mleka i jego przetworów.
Jakie zastępniki proponuje pani pacjentom którzy pić mleka nie mogą?
Wszystkim, którzy "nadużywają mleka i jego produktów" i nie mają żadnych dolegliwości związanych z jego spożyciem proponuję zmniejszenie ilości do 1-2 razy w tygodniu. Zachęcam do przestawienia się na mleko "od krowy" i sfermentowane produkty typu jogurt domowy z mleka "od krowy".
Zniechęcam do spożywania mleka przetworzonego, zwłaszcza z dodatkiem cukru. Najbardziej lekkostrawne mleko to takie ukwaszone (zsiadłe mleko, jogurt domowy). Zamiast mleka można pić mleczka zbożowe np. owsiane, ryżowe, sojowe a także mleczka orzechowe np. migdałowe.
Czy mleko tuczy?
Nadmiar tłustych i słodzonych produktów mlecznych tuczy. Zaś 1- 2 szklanki jogurtu domowego w tygodniu "od krowy" - chociaż tłuste, nie powinno.
Ewa Sypnik Pogorzelska
Poradnia Dietetyczna Dietosfera
Czy to prawda że dorośli ludzie nie tolerują mleka krowiego? Jeśli tak, to w jakim stopniu?
W Polsce na nietolerancję laktozy cierpi około 20% ludzi. Ale na całym świecie aż 70-80% osób ma problemy z trawieniem mleka. W zależności od naszego pochodzenia i w procesie ewolucyjnego rozwoju, na świecie są grupy ludzi, które nie trawią laktozy w ogóle - nawet ponad 90% Azjatów i Afrykanów. Ale na przykład w południowej części Uralu leży kraina, w której niemal wszyscy mieszkańcy ją trawią bez problemu.
Alergia na mleko krowie: dotyczy dużej liczby osób czy to tak naprawdę problem garstki ludzi?
Alergia dotyczy głównie dzieci do drugiego roku życia (cierpi na nią ok. 2-7% niemowląt). Problem wynika z różnic w składzie mleka kobiecego (będącego dotychczas dla niemowlaka jednym z głównych źródeł pokarmu), w porównaniu z mlekiem krowim, które zawiera więcej białek kazeinowych, trudniej trawionych przez jelita. Jednym z głównych objawów alergii jest biegunka.
Mogą również wystąpić wymioty oraz wysypka. Nie ma jednak wielkich powodów do obaw, ponieważ w większości przypadków nadwrażliwość na białko mleka krowiego zanika wraz z rozwojem układu trawiennego. W przypadku dorosłych białko mleka krowiego jako element uczulający występuje stosunkowo rzadko.
Jakie są objawy uczulenia na mleko?
Najczęściej to biegunka, wymioty i wysypka, egzema. Wszystko dzieje się za sprawą białek zawartych w krowim mleku: kazeiny i laktoglobuliny, które w jeszcze nie do końca rozwiniętym przewodzie pokarmowym dziecka identyfikowane są jako obce i organizm stara się z nimi walczyć, czyli wywołuje nadmierne reakcje układu immunologicznego.
Alergia na mleko często mija wraz z wiekiem, a u dorosłych występuje niezwykle rzadko. Poważną przeszkodą w spożywaniu mleka jest także nietolerancja laktozy – cukru występującego w jego składzie. Organizm zdrowego człowieka produkuje enzym o nazwie laktaza, który odpowiada za trawienie cukru mlecznego - laktozy.
U niektórych osób jednak występuje niedobór laktazy, co powoduje, że laktoza nie jest trawiona, ale poddawana procesom fermentacji.W efekcie treść jelitowa zostaje zakwaszona i tworzą się gazy sprzyjające powstawaniu wzdęć, nudności, wymiotów i biegunek.
Co dobrego nam daje mleko krowie: jakie substancje odżywcze?
Mleko to źródło białka, które ze względu na dobry skład aminokwasowy stanowi podstawowy materiał budulcowy organizmu, dbając o prawidłowy wzrost i rozwój. Obecny w mleku wapń – to główny budulec kości i zębów (wapń zawarty w mleku krowim jest lepiej przyswajalny niż ten z produktów roślinnych). Dodatkowo chroni przed osteoporozą, łagodzi objawy alergii i pomaga w obniżeniu poziomu cholesterolu. Jest niezbędny w procesie krzepnięcia krwi oraz reguluje pracę układu nerwowego.
W mleku obecne są również: witaminy z grupy B (B2, B12), witaminy A i D, rozpuszczalne w tłuszczach chronią nasze oczy, skórę i szkliwo zębów oraz kości. Dlatego niezwykle ważne jest, aby osoby odchudzające się, wybierały mleko przynajmniej o średniej zawartości tłuszczu, a mianowicie 1,5% lub 2%, by nie pozbawiać siebie witamin w nich rozpuszczalnych.
Czy laktoza zawarta w nabiale też może nam szkodzić czy jest jej stosunkowo niewiele?
Osoby z nietolerancją laktozy powinny unikać mleka. Ale przetwory mleczne fermentowane - jogurty, kefiry czy maślanki są łatwiej trawione. Laktoza jest w nich już częściowo sfermentowana, pocięta na mniejsze fragmenty, co ułatwia jej przyswojenie, a bakterie kwasu mlekowego dodatkowo pomagają w jej trawieniu. Pamiętajmy również, że na rynku dostępne są produkty mleczne, a nawet mleko bezlaktozowe, więc koneserzy też znajdą coś dla siebie.
Jakie zastępniki proponuje pani pacjentom którzy pić mleka nie mogą?
Proponuję spożywanie przetworów mlecznych bogatych w pełnowartościowe białko: jogurtów, kefirów, maślanek, serów podpuszczkowych, które są dobrym źródłem wapnia.
Jeśli nie mogą spożywać ani mleka ani przetworów mlecznych, warto skupić się na roślinnych produktach i wybierać, zawierające wapń: natkę pietruszki, jarmuż, produkty sojowe, fasolę białą, otręby pszenne oraz zwierzęce: szproty i sardynki wędzone lub w pomidorach, ale przyswajalność wapnia z produktów roślinnych jest o wiele niższa niż w przypadku produktów zwierzęcych.
Witaminę B12 znajdziemy w podrobach np.: wątróbce, ale źródłem tej witaminy jest też tuńczyk czy owoce morza. W przypadku wit.B2 , wzbogacamy dietę w grzyby, makrelę, jaja, cielęcinę, strączkowe oraz brokuły.
A kiedy występuje uczulenie na białko mleka krowiego źródłem wapnia może być mleko kozie i produkty z niego wytworzone. Ale uwaga: niektóre osoby i na takie mleko, sery i mleczne napoje fermentowane, mogą być uczulone!
Czy mleko tuczy?
Jak każdy produkt tak i mleko dostarcza energii (szklanka mleka pełnotłustego - 3,2% to ok. 133 kcal). Pamiętajmy jednak, że w codziennej diecie nie są ważne tylko i wyłącznie kalorie, ale również wartość odżywcza. A tak jak wspomniałam, mleko, ze względu na swój skład polecane jest w naszej codziennej diecie również w postaci przetworzonej: serów czy jogurtów.