Reklama.
Reklama.
Reklama.
Opaski, gorsety i wonderbra. O stanikach historycznie
Czarny, różowy czy kremowy? Ten z ramiączkami czy lepiej w ogóle bez? A może bezszwowy? Problemy z biustonoszami — brzmi znajomo, co? Dawniej jednak kobiety miały zupełnie inne trudności związane z tą częścią garderoby. Jakie? Wszystko po kolei.
Reklama.
Starożytne opaski
—Historia bielizny wzięła swój początek od pierwszej kobiety Ewy, która jako pierwsza użyła listka figowego, aby osłonić swoje ciało — opowiada Jola Lewicka, brafitterka Li PARIE — Biustonosz wymyśliły starożytne Egipcjanki.
—Historia bielizny wzięła swój początek od pierwszej kobiety Ewy, która jako pierwsza użyła listka figowego, aby osłonić swoje ciało — opowiada Jola Lewicka, brafitterka Li PARIE — Biustonosz wymyśliły starożytne Egipcjanki.
Z kolei namiastki pierwszych staników sięgają czasów starożytnej Grecji. Oczywiście wszystko zaczęło się od potrzeby — uprawiającym sport Greczynkom biust przeszkadzał w wykonywaniu ćwiczeń. Opracowano więc opaski podtrzymujące piersi — „apodesmos”, którą noszono pod ubraniem i „strophion” do zakładania na nie. Powstały też wtedy „anamakhalistekr” i „mastodeton”, czyli wąskie wstążki wiązane wokół piersi. Oczywiście tego rodzaju opaski niewiele miały wspólnego z obecnym modelem biustonosza, jednak sygnalizowały już wyraźnie potrzebę pojawienia się takiego rodzaju garderoby. Potem przez wiele lat nie zwracano uwagi na noszenie bielizny.
Jak najwężej
—W IV wieku pojawiły się sygnały o pierwszych gorsetach, które są prekursorem biustonoszy. Królowały przez kilka wieków, aż do nieodległych czasów naszych prababek. Pierwsze gorsety były szyte z lnu, jedwabiu, płótna i skóry, wzmacniane fiszbinami z kości i metalu. Prawdziwe stelażowe gorsety pojawiły się w XVII wieku — wysmuklały talię, stanowiły rusztowanie dla biustu, modelowały biust, podnosiły go, jednocześnie wyszczuplały całą sylwetkę — wyjaśnia Jola Lewicka.
W istocie. To z tamtych czasów pamiętamy niesamowicie wąskie talie.
—Rodzaj sznurowania określał status społeczny kobiety — te wyżej urodzone — sznurowały się mocniej. Kobiety wykonujące prace fizyczne — lżej. Z noszeniem gorsetu ściśle wiązało się utrzymanie właściwej diety, do późnych godzin popołudniowych kobiety powstrzymywały się od jedzenia lub jadły niewiele.
Nie było to wygodne, ale odpowiadało ówczesnym kanonom piękna. Jak nie trudno się domyślić — prowadziło to do licznych omdleń, a nawet deformacji żeber i narządów wewnętrznych. Do tego dawne gorsety nijak miały się do ich współczesnych bieliźnianych wersji, które dzisiaj przy swoich przodkach wypadają dość zwiewnie. I chociaż cały XIX i XX wiek to czas królowania prawdziwych gorsetów, to kobiety tak naprawdę nigdy się z nimi nie pożegnały.
—Po II wojnie światowej zostały wyparte przez masowo noszone biustonosze, ale gorsety nigdy nie zniknęły. W ostatnich latach świętujemy powrót prawdziwych tradycyjnych gorsetów — ale tym razem w zupełnie innej, zaskakującej odsłonie — jako ekskluzywne ubranie dzienne. Na wielkie wyjścia, czerwony dywan, wystąpienia publiczne, wyjątkowe chwile, kiedy kobieta chce wyglądać najlepiej jak to jest możliwe i jest na to gotowa — zauważa brafitterka.
— Paradoks! Przez wiele lat kobiety były przymuszane do noszenia gorsetów, aż po latach wyrzuciły je ze swojej garderoby na znak wyzwolenia. Teraz po latach, kobiety sięgają po nie same, a noszenie gorsetu jest symbolem kobiety wyzwolonej.
Nowoczesność i praktyczność
Na ratunek kobietom znowu przyszła aktywność fizyczna — jako że kobiety coraz chętniej oddawały się sportowym rozrywkom, a poza tym udowodniono niekorzystny wpływ gorsetu na zdrowie i moda powoli ulegała zmianie, postanowiono zastąpić ten rodzaj bielizny czymś bardziej praktycznym. Przełom XIX i XX wieku, jako czas walki o prawa kobiet, był ku temu najlepszą okazją.
Rozpoczęto prace nad stworzeniem takiego rodzaju bielizny, która podtrzymywałby biust, ale jednocześnie byłby wygodny i nie wymagał żmudnych godzin wiązania czy zakładania. Trzeba było całkowicie zerwać ze sztywnymi, metalowymi konstrukcjami i stworzyć coś, co odznaczałoby się praktycznością.
Prototyp stanika zaprojektował w 1859 roku Henry Lesher. Trzydzieści lat później dwuczęściową konstrukcję podtrzymującą biust stworzyła francuska gorseciarka Herminie Cadolle.
— Hermina Cadolle opatentowała pierwszy podtrzymywacz piersi i ten właśnie model spełnił wymogi współczesnego biustonosza. Pani Cadolle zaprojektowała piękny biustonosz, który dbał o zdrowie piersi, zdejmował ciężar piersi z ramion. Podzieliła biustonosz na dwie części: dolna do podtrzymania, górna - dająca bezpieczeństwo i wygodę dzięki ramiączkom. Hermine projektowała biustonosze dla królowych, księżniczek, tancerek i aktorek. Mata Hari była jedną z jej klientek. Potomkowie Pani Cadolle prowadzą rodzinny biznes do dziś — opowiada Lewicka.
Amerykanka Mary Phelps Jacob w 1910 roku uszyła stanik z dwóch jedwabnych chusteczek i wstążki. O biustonoszach zaczęto mówisz częściej, głośniej i wyraźniej, aż w końcu zwróciły na nie uwagę popularne kobiece pisma. Określenie „brassiere” zostało użyte pierwszy raz w "Vogue’u" w 1907 roku, a za jakiś czas weszło do "Oxfordzkiego Słownika Języka Angielskiego".
Staniki ulegały dalszemu rozwojowi i modyfikacjom, co w końcu doprowadziło do opracowania modeli o zróżnicowanych miseczkach. Zajęła się tym w 1921 roku Ida Rosenthal, krawcowa rosyjskiego pochodzenia, która zauważyła, że biusty mogą znacznie się między sobą różnić — więc model, który będzie idealny dla jednej kobiety, może spłaszczać piersi drugiej. Ida, jej mąż William oraz Enid Bisset założyli wkrótce markę Maidenform.
Przez lata biustonosze były ulepszane — ich konstrukcja czy detale ulegały ciągłym zmianom, tym bardziej, że zapotrzebowanie na tę część garderoby ciągle rosło. Rewolucją wśród biustonoszy był zaprojektowany przez Howarda Hughesa w 1943 specjalnie dla Jane Russell i filmu „The Outlaw”. Miał on wzmocnione miseczki, które rozdzielały i podnosiły piersi, dzięki czemu stał się on wzorem dla wielu współczesnych modeli.
Ikony wśród staników
Jednym z najbardziej znanych modeli biustonoszy jest bardotka — model, który odsłania dekolt i szyję.
—Ich niezwykłą popularność na wiele lat przyniosła kontrowersyjna postać francuskiej aktorki — Brigitte Bardot. Ten rodzaj biustonosza na zawsze będzie połączony z tą kobietą, która otwarcie emanowała kobiecością, łamała kanony katolickiej przyzwoitości. To największy skok w historii bielizny — pod względem konstrukcji i użycia nylonowych materiałów.
W latach 60. powstały dwa historyczne staniki — Wonderbra i Doreen. Dopiero jednak w 1990 roku nastąpiła totalna rewolucja w postrzeganiu biustonoszy. Wszystko za sprawą Madonny.
—Biustonosz był najważniejszą częścią jej scenicznej stylizacji. Charakterystyczne przerysowane stożki na piersiach zamiast miseczek zostały zapamiętane na wiele lat. Biustonosz zaprojektował Jean Paul Gaultier. Oparty on był na antycznym pancerzu noszonym przez żołnierzy włoskich. Śmiały projekt Madonny wyprowadził bieliznę z domowej alkowy na scenę. To odmieniło funkcję bielizny na zawsze i dało nowe możliwości stylizacji, określiło nowy styl buduoir, bielizna wyłoniła się z pod ubrań.
Dzisiaj mamy już staników w bród. Bardotki, push upy, usztywniane i półusztywniane, miękkie czy bezszwowe. Balkonetki, half-cupy, straplessy, cupless bra i wiele innych. Biustonosze królują nie tylko w sypialni, ale pojawiają się też jako stroje kąpielowe czy estradowe. Nosimy je zamiast topów, dopasowujemy do reszty garderoby i poświęcamy coraz więcej uwagi. Bawimy się kolorami, modelami i materiałami. Eksperymentujemy. I dobrze!
Czytaj także:
Reklama.