Długie długi na świecie – kto pożyczył najwięcej

Protest stoczniowców z Pireusu i ich rodzin pod greckim parlamentem w Atenach w 2010 r. fot. Albert Zawada / Agencja Gazeta

Oczy zainteresowanych gospodarką ludzi na świecie co jakiś czas zwracają się w stronę Grecji, która zaciekle walczy, by nie zbankrutować. W niedzielę rząd w Atenach ustalił, jak znaleźć brakujące 325 milionów euro potrzebnych do mocniejszego zaciśnięcia pasa i zrobił to, przed czym długo się bronił – postanowił obniżyć wysokość emerytur o 12 proc. Wszystko po to, by Unia Europejska i Międzynarodowy Fundusz Walutowy zgodziły się na przelanie na greckie konto 130 miliardów euro pomocy finansowej w zamian za 3,3 miliarda euro oszczędności. Jeżeli pieniądze nie zostaną przyznane, już w marcu Atenom grozi niewypłacalność.

Grecja płonie, kasa płynie – analiza greckiej tragedii

Dług publiczny to całkowite zadłużenie danego kraju, kwota pieniędzy niegdyś pożyczonych i jeszcze nie oddanych.
Deficyt budżetowy to kwota, której w danym roku brakuje w budżecie państwa.

Jednak Grecja nie jest jedynym krajem, mającym kłopot z długiem, mało tego, nie jest nawet najbardziej zadłużonym państwem na świecie. Portal 24/7 Wall Street opublikował listę najbardziej zadłużonych państw na świecie. Ranking stworzony został nie na podstawie nominalnego zadłużenia, a stosunku długu do produktu krajowego brutto – zestawienie pokaże nam ile wynosi dług wobec wartości dodanej całej gospodarki danego kraju w 2011 roku.

Mimo że wiele krajów ma teoretycznie większe problemy z długiem, niż wspomniana Grecja, problemy te mogą pozostać czysto teoretyczne z jednego, acz kluczowego powodu – mają silne, prężne, wydajne, rosnące, konkurencyjne, niezawodne, potrzebne, rentowne, innowacyjne przedsiębiorstwa, które tworzą ich gospodarkę. A to w połączeniu z bogatym społeczeństwem sprawia, takie kraje, jak na przykład Włochy, Stany Zjednoczone (mimo wszystko), Niemcy, czy Japonia mogą sobie pozwolić na dług. Stać je, by spłacać swoje zobowiązania.

Wysoki poziom zadłużenia wielu krajom (na potrzeby tekstu nazwijmy je „słabszymi”) mocno zaszkodził podczas kryzysu lat 2008-2009. Grecja, Irlandia i Portugalia mają bezrobocie przekraczające 14 procent, a dochód narodowy na mieszkańca jest niższy, niż w innych krajach rozwiniętych w Europie (w 2010 roku w Portugalii wyniósł 25 tys. 575 dolarów, w Polsce było to co prawda niecałe 19 tysięcy dolarów, ale we Francji, czy Niemczech przekroczył 34 tysiące dolarów).

Kłopot z długiem, spowodowany przeważnie latami nieodpowiedzialnego zarządzania budżetem, czy masowego niepłacenia podatków – jak w przypadku Grecji – w końcu osiągnął swój stan maksimum. Zadłużone państwa doszły do ściany, przez którą mogą próbować się przebijać oszczędnościowym młotem, bądź też zignorować alarm i o ścianę roztrzaskać sobie głowy.

Pójście pierwszą drogą wybrały między innymi Portugalia, Irlandia, czy Włochy. Ci pierwsi w listopadzie zeszłego roku przyjęli ratunkowy budżet, w którym założyli podniesienie podatków, cięcie płac i zatrudnienia w sektorze publicznym. Z kolei Włochy, których dług jest ogromny (jakieś 4 razy większy, niż Grecji), mogą nie okazać się gwoździem do trumny wspólnej europejskiej waluty – głównie ze względu właśnie na silną gospodarkę i fakt, że większość obligacji Włoch, kupiły włoskie instytucje finansowe. A to oznacza, że nawet, gdyby kraj zbankrutował, będzie to raczej kłopot wewnętrzny. Włochy starają się jednak zaciskać pasa, między innymi poprzez podniesienie wieku emerytalnego.

Czarne chmury nad Unią - czym jest pakt fiskalny i o co bijemy się w Brukseli

Zadłużenie kraju staje się poważnym problemem, gdy rodzi się prawdopodobieństwo, że dane państwo nie będzie w stanie spłacić swoich zobowiązań, rentowność obligacji wtedy rośnie, a wartość samego papieru spada - inwestorzy chcą większych odsetek za pożyczenie pieniędzy zadłużonemu. W pewnym momencie dochodzi do sytuacji, kiedy państwo nie jest w stanie zarobić na tak wysokie odsetki. Inwestorzy, jak na profesjonalistów przystało, mogą wtedy panikować, a odsetki rosnąć jeszcze bardziej.

10. Wielka Brytania
Dług publiczny - 80,9 proc. PKB
Bezrobocie - 8,4 proc.
Dług publiczny nominalnie wyniósł 1,99 biliona dolarów

9. Niemcy
Dług publiczny - 81,8 proc. PKB
Bezrobocie - 5,5 proc.
Dług publiczny nominalnie wyniósł 2,79 biliona dolarów

8. Francja
Dług publiczny - 85,4 proc. PKB
Bezrobocie - 9,9 proc.
Dług publiczny nominalnie wyniósł 2,26 biliona dolarów

7. Stany Zjednoczone
Dług publiczny - 85,5 proc. PKB
Bezrobocie - 8,3 proc.
Dług publiczny nominalnie wyniósł 12,8 biliona dolarów

6. Belgia
Dług publiczny - 97,2 proc. PKB
Bezrobocie - 7,2 proc.
Dług publiczny nominalnie wyniósł 479 miliardów dolarów

5. Portugalia
Dług publiczny - 101,6 proc. PKB
Bezrobocie - 13,6 proc.
Dług publiczny nominalnie wyniósł 257 miliardów dolarów

4. Irlandia
Dług publiczny - 108,1 proc. PKB
Bezrobocie - 14,5 proc.
Dług publiczny nominalnie wyniósł 225 miliardów dolarów

3. Włochy
Dług publiczny - 120,5 proc. PKB
Bezrobocie - 8,9 proc.
Dług publiczny nominalnie wyniósł 2,54 biliona dolarów

2. Grecja
Dług publiczny - 168,2 proc. PKB
Bezrobocie - 19,2 proc.
Dług publiczny nominalnie wyniósł 489 miliardów dolarów

1. Japonia
Dług publiczny - 233,1 proc. PKB
Bezrobocie - 4,6 proc.
Dług publiczny nominalnie wyniósł 13,7 biliona dolarów

Czytaj więcej w portalu 24/7 Wall Street