Okładka pierwszej części Antologii Maryli Rodowicz
Okładka pierwszej części Antologii Maryli Rodowicz mat. prasowe

Screenagers.pl, jeden z najstarszych i najważniejszych polskich portali muzycznych, zaprezentował ranking 200 najlepszych polskich piosenek. Bez podziału na gatunki, dekady i środowiska. Wymóg był jeden: muszą nadawać się do słuchania. Sceptycy powiedzą zapewne, że wyłonienie 200 kultowych polskich piosenek graniczy z cudem. Owszem, ale nie dlatego, że nie ma z czego wybierać. Przeciwnie, listę trudno było opanować. Do tego rankingu możemy podejść bardziej lub mniej poważnie, z autorami Screenagers zgodzić się lub nie. Jednak co nam to da? Po co komu rankingi?

REKLAMA
Screenagers.pl prowadzą prawdziwi znawcy muzyki. Nic dziwnego, że w końcu postanowili zabrać się za uporządkowanie polskich hitów wszech czasów. Dokonali tytanicznej pracy. – Zabieraliśmy się to tego przez półtora roku. Już wtedy zajawiłem kolegom i koleżankom z redakcji taką ideę. To jednak ogromny temat i natłok innych obowiązków spychał go na dalszy plan. W końcu postanowiliśmy, że ranking musi powstać przed Euro. Później nikt nie będzie interesował się polską muzyką. – mówi Kuba Ambrożewski, dziennikarz Screenagers.pl. – Przez długie miesiące prowadziliśmy więc luźną wymianę typów, tego, co nam się podobało. W końcu stworzyliśmy pulę 400 utworów. Każdy miał pracę domową – musiał ich przesłuchać – dodaje.

TOP 20 piosenek wszech czasów w rankingu Screenagers.pl 20-16

20. Marek Grechuta – Pewność
19. Świetliki i Bogusław Linda – Filandia
18. Marek Grechuta & Anawa – Dni, których nie znamy
17. Wrak – Daleki świat
16. Dżamble – Wymyśliłem ciebie


Michał Chaciński
dziennikarz, krytyk

Rankingi tworzymy dla rozrywki, ale także z potrzeby hierarchizowania. W dzisiejszych czasach mamy wszystko na wyciągnięcie ręki i dlatego tym bardziej potrzebujemy rankingów, by wiedzieć, na co zwrócić uwagę. Ranking polskiej muzyki wszech czasów powinien być szeroki, zawierać propozycje od Breakout, przez Edytę Bartosiewicz, po Myslovitz.

Z szerokiej listy, każdy układał swój zestaw. W ten sposób powstał ranking 200 piosenek. Nie są to jednak pewniaki polskich wesel i biesiadnych zabaw. W pierwszej trójce znalazły się utwory: „Byłaś serca biciem” Andrzeja Zauchy, „Stan pogody” Anny Jurksztowicz i „Cała jesteś w skowronkach” Skaldów. Choć w swoim czasie były prawdziwymi przebojami, nie usłyszymy ich w komercyjnym radio podczas sentymentalnych wakacyjnych audycji. Ranking nie pochyla się też nad nowościami. Największą „świeżynką” są piosenki „W pięciu smakach” Brodki i „Heats” Kamp!. Później trzeba cofnąć się w czasie przynajmniej do początków nowego tysiąclecia.

TOP 20 piosenek wszech czasów w rankingu Screenagers.pl 15-11

15. Anna Jurksztowicz – Video dotyk
14. Lenny Valentino – Chłopiec z plasteliny
13. Czesław Niemen – Sen o Warszawie
12. Zdzisława Sośnicka – Realia
11. Ewa Bem – I co z tego masz


Co było więc celem rankingu? – Zależało nam na intuicyjnym ujęciu klasycznej gatunkowo formy polskiej piosenki, ale nie tylko przeboju. Kanon ten w szerszym ujęciu jest nie do końca odkryty. Został on w latach 80. wytyczony przez dziennikarzy rockowych i dziennikarzy Trójki i jest dość wąski. Niemen, Perfect – to trójkowa pula. My chcieliśmy ją poszerzyć, za pomocą podsumowania pokazać nowe perspektywy polskiej muzyki, które wcześniej były udokumentowane wybiórczo. Część z piosenek w naszym rankingu nie jest dostępna na rynku muzycznym. Niejednokrotnie musieliśmy sięgać do winyli, żeby przesłuchać utwór wybrany do zestawienia. Może dzięki niemu ocalimy je od zapomnienia – mówi Kuba Ambrożewski.
Robert Leszczyński - kameleon polskiego dziennikarstwa
Jeśli tak się stanie, to bezpieczne będą wszystkie gatunki polskiej muzyki. Reprezentowane na liście przez Paktofonikę, Kamp!, Czesława Niemena, Basię, Brodkę, Skaldów i Marylę Rodowicz. W rankingu alternatywa przegrywa ze świetnie zaśpiewanymi popowymi hitami, napisanymi przez najlepszych polskich jazzmanów i tekściarzy. Trudno nie zgodzić się, że Wodecki, Bem, Zaucha, Prońko, robili bardzo dobre numery. – Dla niektórych Bem, czy Prońko trąci myszką. Ale ich piosenki miały bardzo kunsztowną formę. Były niedocenione, bo obciachowe dla osób związanych z rockiem, czy popem – mówi Kuba Ambrożewski.
Tylko po co komu takie zestawienie? – Rankingi to przede wszystkim ulubiona zabawa dziennikarzy. Ale dla tych, którzy patrzą na polską muzykę jak na ubogiego krewnego krajów anglosaskich, zestawienie Screenagers może być dobrą lekcją historii, czymś, co popchnie ich do muzycznych poszukiwań, a to zestawienie to przecież prawdziwy powód do dumy. Pytanie do kogo dotrze, jak daleki będzie mieć zasięg? Muzyczne dziennikarstwo internetowe często ma niewielkie przełożenie na gusta publiczności poza własnym środowiskiem – mówi Rafał Rejowski, krytyk muzyczny. – W tym wypadku, to wielka szkoda. Bo nie ulega wątpliwości, że zespół wykonał rzetelną pracę. Pokazał, że historia polskiej muzyki, to nie tylko Lady Pank, Manaam i Budka Suflera - co niekoniecznie jest oczywiste dla przeciętnego słuchacza. Z przekory powiedziałbym jednak, że top listy był do przewidzenia - znam trochę gusta kolegów ze Screenagers, więc hierarchia nagrań i samo zestawienie wydaje się być nieco subiektywne i zdziwiłbym się, gdyby na pierwszym miejscu znalazło się coś bardziej rockowego, a nie Jurksztowicz czy Zaucha. No ale takie prawo układającego ranking – kwituje.

TOP 20 piosenek wszech czasów w rankingu Screenagers.pl 10-6

10. Skaldowie – Prześliczna wiolonczelistka
9. Zdzisława Sośnicka – Pożegnanie z bajką
8. Kobiety – Marcello
7. Papa Dance – Maxi singiel
6. Krystyna Prońko – Deszcz w Cisnej


Do tej pory monopol na ustalanie polskich hitów wszech czasów miał Marek Niedźwiedzki, którego majówkowe notowania pochylają się nad rodzimymi piosenkami bez względu na ich wiek. Jednak oba zestawienia się różnią. Niby propozycje powtarzają się w zestawieniu, ale są uplasowane na zupełnie odległych od siebie pozycjach. „Dziwny jest ten świat” na liście Trójki zajmuje drugą pozycję. W rankingu Screenagers dopiero 30. „Biała flaga”, która króluje u Niedźwieckiego, w portalowym zestawieniu też jest poza podium.
Skąd rozbieżność między listą wszech czasów Niedźwiedzkiego i Screenagers? –Pamiętajmy o tym, że w tej pierwszej decydują słuchacze Trójki, z których nie każdy musi być koneserem, w drugiej dziennikarze, którzy dogłębnie zbadali temat - mieli więc większy wybór nagrań, dziennikarze Screenagers też mają swój specyficzny gust – mówi Rafał Rejowski.
Kalina Jędrusik. Doda swoich czasów?
- Lista Trójki jest zgodna z istniejącym do dziś kanonem stacji. Naszym celem nie było podważenie go, ale przekopanie się przez historię muzyki rozrywkowej w Polsce po wymazaniu tej perspektywy, odcięciu się od niej – tłumaczy Kuba Ambrożewski.

TOP 20 piosenek wszech czasów w rankingu Screenagers.pl 5-1

5. T. Love – Warszawa
4. Krystyna Prońko – Król pozorów
3. Skaldowie – Cała jesteś w skowronkach
2. Anna Jurksztowicz – Stan pogody
1. Andrzej Zaucha – Byłaś serca biciem


Rafał Rejowski
krytyk muzyczny

Moje TOP 3 wszech czasów:
1) "Biała flaga" Republiki
2) "Stan pogody" Anny Jurksztowicz
3) "XXI wiek" Dwa Plus Jeden

Nie chodzi więc jedynie o gusta, ale także niewiedzę. Albo sugerowanie się jedynie słuszną perspektywą. Większość Polaków żyje w zupełnej nieświadomości dorobku rodzimej muzyki rozrywkowej ostatnich 50 lat. Ludzie znają „Pod papugami", „Autobiografię” i „Mniej niż zero”, ale np. „Czas nas uczy pogody” Grażyny Łobaszewskiej już niespecjalnie. Podczas zakrapianej imprezy wszyscy z pamięci zawyją "Małgośkę", ale już nie każdy będzie znał utwór "Wariatka tańczy". Tymczasem w Polsce też powstała masa świetnej muzyki, którą stworzyli wykonawcy znajdujący się dzisiaj poniżej granicy kiczu. To udowadnia ranking Screenagers.pl. – Zainteresowani polską piosenką to dwie płaszczyzny. Z jednej strony sentyment dzisiejszych 40, 50latków i wszechobecne, od wielkich radiostacji po wesela hity, głównie z lat 80, niegdyś przez wielu słuchaczy muzyki niezależnej uważane za obciach i raczej powód do wstydu niż dumy – tłumaczy Rejowski. – Z drugiej, właśnie ta młoda publiczność, która odkryła na nowo polską muzykę - po części dlatego że zmieniły się trendy muzyczne, zmienił się też nasz gust. Poza tym okazało się, że ci których interesują muzyczne poszukiwania mogą trafić na prawdziwe skarby. Taki ranking to zwieńczenie tych poszukiwań – dodaje.
– Niech ten ranking będzie początkiem powolnego modyfikowania kanonu polskiej piosenki z tego nastawionego wyłącznie na rock. Czas go przewietrzyć – mówi Kuba Ambrożewski.
Z selekcją można się nie zgodzić. Ale przeczytać należy. Może przy Annie Jurksztowicz dobrze się biega i coś starego-nowego wskoczy dzięki temu do naszych odtwarzaczy MP3?