"Jest mi głupio". Pani Sabina opowiada, jak gotowała zupy Powstańcom, a dziś nie ma na opłacenie rachunków

Zamieszkałam w tym domu krótko po wojnie, wszyscy mnie tu znają, to i ja znam wszystkich. Ale nie mogę powiedzieć, że wiem wszystko o sąsiadach. Kiedyś, jeszcze jak z psami chodziłam na spacery, to więcej, ale teraz to już nie.

Teraz jest dobrze. W grudniu trafiłam do szpitala, bo lekarze przepisali mi jakieś lekarstwa, które zamiast pomóc tylko mnie zatruły. Od świąt do kwietnia byłam bardzo chora. Teraz już chodzę, nie jest źle. Tylko czasem mi się słabo robi, serce już nie te.

Takie były czasy. Mąż miał na dale zakład krawiecki, a żeby mieć dach nad głową trzeba było najpierw go zbudować.

Tylko ten dach. Dużo gorzej było w budynku obok. Stały tylko ściany, wypalone, nie było stropów. Sąsiednie kamienice podobnie. Trzeba je było rozebrać i postawili nowe budynki.

Nie, to lokal komunalny. Ja tu tylko mieszkam, nic nie mogę zrobić na własną rękę. A miasto nie ułatwia życia mieszkańcom. Chcieliśmy podłączyć się do miejskiej sieci ciepłowniczej. Nie da się, bo komunalne, tłumaczą, że nie ma pieniędzy, a w ogóle to nieuregulowane są roszczenia byłych właścicieli. Przemek to sprawdzał w urzędach i mówi, że to nieprawda, że nie ma żadnych roszczeń.

Ciągle słyszę, że miasto nie ma pieniędzy, że nie ma na przyłączenie do sieci, że nie ma na dopłaty do prądu. Kiedyś dostawałam nawet 300 zł od miasta, teraz tylko 200. Ale to kropla w morzu potrzeb. Te mury są bardzo zimne, w mieszkaniu trzeba grzać właściwie od połowy września do kwietnia, czasem nawet maja. Inaczej nie daje się wytrzymać, tak jest zimno. A całe ogrzewanie idzie z prądu. I stąd tak wysokie rachunki.

Naprawdę? Ja nie przypuszczałam, że to się tak poniesie. Nie chciał robić żadnych zbiórek, tylko wysłać list do RWE w sprawie rozłożenia płatności na raty. Wie pan co, jest mi wstyd. Dziękuję wszystkim, którzy zechcieli pomóc, ale zwyczajnie jest mi wstyd, że tylu ludzi pomaga starej kobiecie.

One były młodsze, ale pomagały jak mogły.

Nasi rodzice nie żyli już od kilku lat. Mama zmarła zaraz na początku wojny, ojciec w 1942.

Pracowałyśmy. Siostra potrafiła oczka reperować w pończochach, to naprawiała wszystko za drobną opłatę. A ja... Mieszkała po sąsiedzku jedna pani, ją Niemcy wysiedlili z Poznania. I w związku z tym, płacili jej za to przesiedlenie jakimś deputatem na papierosy. Dostawała kartki, szło się z tymi kartkami raz na miesiąc do urzędu i wydawali papierosy. Ja je potem sprzedawałam, oczywiście pieniądze oddawałam tej pani, a ona mi płaciła za pomoc. Pracowałyśmy też jako pomoc w sklepie.

Miałam jeszcze brata. On był w konspiracji, kupował broń od Niemców. Niedługo przed Powstaniem złapali go w trakcie takiej transakcji i zamknęli na Rakowieckiej. Gdy wybuchło Powstanie wywlekli wszystkich i rozstrzelali, mojego brata też. Wiem o tym od świadków. Trzech chłopaków uciekło, jakoś udało im się obezwładnić strażników i uciec.

To był mój front. Przecież ci chłopcy musieli coś jeść. Nie znałam się na niczym innym, pomagałam tak, jak potrafiłam.

Gdy Niemcy zaczęli zajmować Powiśle, moje siostry jako bardzo nieletnie wyszły z ludnością cywilną wcześniej ode mnie. Potem uciekły z transportu. Umawialiśmy się, że jakby co, to spotykamy się wujostwa pod Krakowem. Potem przyszła kolej na mnie.

Oczywiście. Najpierw szliśmy na piechotę. Długo. Potem wraz z koleżankami uciekłyśmy. Dostałyśmy się do jakiegoś pociągu, konduktor ukrył nas w schowkach na bagaż. Po jakimś czasie jednak kazał nam uciekać, akurat pociąg jechał wolno, to wyskoczyłyśmy w biegu. Koleżanki chciały się dostać do Milanówka, ja do Krakowa, nasze drogi się rozeszły.

Nie tak szybko. Najpierw trafiłam do gospodarstwa, które prowadził ksiądz. Były ksiądz, miał żonę i dzieci. I ja się opiekowałam jego domem, tymi dziećmi i z krową chodziłam na spacery. Był też sad, w nim jabłka. Mogłam jeść ile chciałam, trzeba było tylko w tym sadzie jakieś drobne prace robić. Tam spędziłam jakieś dwa miesiące, dopiero później ruszyłam do Krakowa.

Były tam na długo przede mną. Udało nam się przeżyć Powstanie. Ale to nie był jeszcze koniec wojny. Wciąż byli Niemcy. A potem ruszyli Ruscy. Pogonili trochę Niemców i sami zasiedli. Po sąsiedzku była duża gorzelnia. Ruskie jak tam weszły to tak się popili, że na Kraków ruszyli cztery dni później, niż mieli rozkaz. Straszna afera z tego była. W końcu poszli na zachód, a my zaczęłyśmy się zastanawiać co dalej.

Wróciłam do Warszawy, gdzieś tak w kwietniu. Razem z siostrami. Mieszkałyśmy u krewnych pod Warszawą. Przyjechałyśmy do naszego mieszkania na Dobrej. Drzwi były otwarte na oścież, ale wszystko w mieszkaniu było tak, jakbyśmy niedawno wyszły. Kiedy przyjechałyśmy tak z miesiąc później, wszystko już było rozszabrowane. Wszystko, nic nie zostało, chyba, że zniszczone, połamane i poszarpane na kawałki. Trzeba było wszystko od nowa robić.

Wszystko zniszczone. Ale trzeba było żyć. Zatrudniłam się w restauracji jako bufetowa. Poznałam mojego przyszłego męża, potem pracowałam już z nim. Zamieszkaliśmy na Długiej. Tu się dobrze mieszka. Znam się z tymi samymi ludźmi od lat.

Moja wnuczka jest kochana, ale nie zna się na tych wszystkich papierkach. A Przemysław działa we wspólnocie mieszkaniowej, zna mnie od lat, słyszał o moich problemach, postanowił pomóc. Wspaniały młody człowiek. Biega po urzędach. Załatwia papiery. Teraz ten internet. Jeśli naprawdę ludzie wpłacają pieniądze, a RWE anulowały dług, to jestem mu podwójnie wdzięczna. I wszystkim ludziom, którzy pomogli. To wspaniałe jest, choć przy okazji zawstydzające. Jest mi głupio, że trzeba takich akcji.

Może dzięki akcji na Facebooku, przy udziale organizacji społecznych i sąsiadów Pani Sabiny uda się jej problemy rozwiązać. Wystarczy kupić nowoczesny piec, który będzie mniej energii zużywał w czasie sezonu grzewczego. Widać światełko w tunelu. Ale ile takich osób jak pani Sabina żyje pośród nas? Niestety nie wszystkie mają takiego sąsiada jak pan Przemysław...