"Uciekaj!" wreszcie jest w polskich kinach. To niby horror, ale ten film ma wszystko, czego potrzeba

Czarny w modzie
– Wydaje się, że temat rasy to ogromne tabu. Sama myśl o wyciąganiu go w jakimkolwiek innym filmie niż tym dotyczącym np. niewolnictwa, przeraża – mówił o "Uciekaj!" w wywiadzie dla USA Today Jordan Peele. Biała Ameryka po oscarowej wpadce z brakiem nominacji dla czarnoskórego twórcy bardzo stara się naprawić swój błąd. Jeszcze z takim prezydentem, jakiego dostała, staje wręcz na rzęsach. Głównym bohaterem swojego filmu Peele musiał więc uczynić Afroamerykanina, naprzeciw - i tu pierwsze zaskoczenie - stawiając ludzi wręcz zakochanych w "czarnym" świecie.

Rasizm nie jest w "Uciekaj!" widoczny od razu, nie dostajemy go podanego na tacy, ale da się zauważyć. Na przykład wtedy, gdy Chris i jego biała dziewczyna mają wypadek, gwoli ścisłości wypadek, który spowodowała ona, lecz to od niego policjant żąda dokumentów. Lampka zapala się i wcześniej – rodzice ukochanej nie wiedzą, że córka przywiezie do domu czarnego. Może Chris snuje tylko najgorszy scenariusz, bo koniec końców tamci witają go jak swojego? Ba, nawet lepiej – choć inaczej niż w przypadku czarnej służby, zachowującej się co najmniej dziwnie, niczym roboty na haju.

Peele sygnalizuje, że wszystko, co widzimy jest jakąś fasadą. Tata uwielbia Baracka Obamę i zagłosowałby na niego znowu, gdyby tylko mógł, a mama oferuje antynikotynową sesję hipnozy. Jedynie brat Rose trochę nad sobą nie panuje, prowokując mały pokaz ju-jitsu. Ona sama jest uroczą panną na wydaniu. A i tak rośnie poczucie zagrożenia, raz po raz rozładowywane żartem czy uśmiechem. Peele robi tak na przemian, z boku zostawiając nam gosposię i ogrodnika - coraz to straszniejszych.

Płakać ze strachu i śmiechu
Reżyser ma na koncie epizody komediowe - Amerykanie znają go z serii skeczy "Key & Peele" i naśladowania Obamy, elementy wybijające z konwencji horroru są tu perełkami godnymi najlepszych nagród. Przykład? Bliski przyjaciel Chrisa ma bardzo oryginalne uwagi na temat białych i co epizod tylko się rozkręca. Późniejsze, niezbyt przyjemne wnioski to już majstersztyk.

Łatwo dostrzec ukłony Peele'a w stronę klasyki, czerpie z niej w nieżenujący sposób i wytrawny kinoman raczej mu podziękuje, niż się obrazi. Ucieszą poukrywane znaczenia i puszczane zza kamery oko. Zechce się też aż klasnąć, gdy nastąpi nieoczekiwany zwrot akcji. Tak wymyślonego suspensu trzeba gratulować. Wszystkie elementy składają się w spójną całość - wiemy już, co znaczyły przyjacielskie uściski i wyrazy miłości. Ale koniec jest daleki od spodziewanego.

Film, który wszystko ma
"Uciekaj!" to niepokojąca historia z silnie podkreślonym wątkiem rasowym. Dialogi płyną naturalnie, jakby Peele podłożył mikrofon w trakcie prawdziwej rozmowy, ogromnym plusem obrazu są inteligentne postacie. Zwykle w horrorach czy thrillerach zachowania bohaterów trudno nazwać logicznymi. U Peele'a żaden nie jest idiotą, choćby przez moment. Chris, Rose i pozostali nie robią niczego, czego nie zrobiłby widz będąc na ich miejscu.

Twórca - debiutujący w pełnym metrażu - żongluje strachem i wybuchami śmiechu, posypując takie oto filmowe ciastko komentarzem społecznym. Pojawiają się opinie, że stworzył coś dla każdego, a więc dla nikogo, że ledwo dotknął tematu rasizmu we współczesnej Ameryce, albo że nie proponuje niczego nowego. Ja wyszłam z kina z przekonaniem, że obejrzałam niemal idealny film, po którym chce mi się myśleć.

Uciekaj!" ("Get out"), scenariusz i reżyseria: Jordan Peele, obsada: Daniel Kaluuya, Allison Williams. Catherine Keeener, Bradley Whitford, Caleb Landry Jones, Marcus Henderson, Betty Gabriel. Budżet: 5 mln dolarów, Zarobek: ponad 200 mln dolarów na całym świecie