W 2017 roku pracodawcy i skarb państwa wydał na chorobowe Polaków 18 mld zł. Comiesięcznie wydatki ZUS na zasiłki chorobowe sięgają ponad 600 mln zł. Przez pierwsze 33 dni (lub 14 w przypadku osób po 50. roku życia) choroby wynagrodzenie płaci nam pracodawca, ale gdy choroba trwa dłużej, to zasiłek chorobowy dostajemy już z ZUS-u. Czas oczekiwania na zasiłek nie może przekroczyć 30 dni, ale istnieje kilka sytuacji, w których możemy go stracić. Jedną z nich jest tzw. "lewe zwolnienie".
Wyjątkowo istotnym czynnikiem jest fakt, że trzeba mocno pilnować terminu dostarczenia zwolnienia lekarskiego. Pracownik ma na to siedem dni. Jeżeli jednak nie zostanie ono dostarczone w tym terminie, to zasiłek może być obniżony nawet o 25 proc. Pracownik ma obowiązek poinformować pracodawcę o swojej absencji chorobowej w ciągu 48 godzin.
Kiedy ZUS wypłaca zasiłek?
Pracodawca zobowiązany jest do przekazania dokumentacji uprawniającej do wypłaty zasiłku. Stąd termin jego wypłaty wynosi do 30 dni licząc od dnia dostarczenia tejże dokumentacji przez pracodawcę do ZUS. Niekiedy termin wypłaty może się przeciągnąć, gdy np. ZUS prowadzi postępowanie wyjaśniające. Jeśli opóźnienie nastąpi z przyczyn dotyczących ZUS, to będzie musiał wypłacić odsetki ustawowe.
W jaki sposób ZUS kontroluje L4
ZUS ma prawo skontrolować osobę, która przebywa na L4. Czyli kontrolujący sprawdzi, czy zalecenie lekarza zostało zrealizowane. Zatem, jeżeli ktoś zamiast leżeć w łożku, zajmuje się innymi rzeczami, jak wykonywaniem jakiejś pracy lub remontowaniem domu, to może zostać mu odebrany zasiłek. Zwykłe czynności życia codziennego (zakupy, zabiegi, krótki spacer) nie są brane pod uwagę jako złamanie zaleceń lekarza.
Sprawdzane jest również czy zwolnienie lekarskie faktycznie pokrywa się z prawdą. W 2017 roku ZUS stracił na "lewych zwolnieniach" ok. 200 mln zł. Korzystała z nich co 20 osoba. Lekarz orzecznik ZUS może przeprowadzić badanie danej osoby w wybranym miejscu, podczas którego może zmienić okres trwania chorobowego.
Informacja o terminie badania jest przesyłana listem poleconym. Jeżeli chory nie pojawi się na nim lub nie dostarczy dokumentacji medycznej, to zwolnienie lekarskie traci ważność. ZUS może nawet zażądać zwrotu wypłaconych wcześniej kwot. Można jednak odwołać się do sądu pracy, jeżeli uznamy, że lekarz bezpodstawnie pozbawił nas zasiłku.
Jak ZUS wylicza L4?
Na zasiłku chorobym możemy być 182 dni. Ten okres wydłuża się do 270 dni, gdy osoba choruje na gruźlicę lub niezdolność do pracy przypada na okres ciąży. ZUS może przyznać rentę na stałe lub czasowo, gdy wciąż nie możemy pracować po zakończeniu chorobowego.
Na chorobowym dostajemy 80 proc. pensji. Gdy przebywamy w szpitalu, to pensja wynosi 70 proc. Pełna pensja przypada, gdy doszło do choroby zawodowej, wydarzył się wypadek przy pracy lub nastąpiła choroba w czasie ciąży.
Zasiłek chorobowy w 2018 roku przy minimalnej wysokości wynagrodzenia wynoszącej 2100 zł wygląda następująco: 70 proc. to 1268,47 zł, 80 proc. to 1 449,68 zł, a 100 proc. to 1812,1 zł.