Mieszkańcy powiatu lipskiego przeżyli prawdziwe chwile grozy. W sobotę, 26 maja, przez ich region przeszła trąba powietrzna powodując znaczne szkody. Potężny wiatr zerwał linie energetyczne, trakcję elektryczną oraz uszkodził dachy czterech gospodarstw. Na szczęście nikt nie ucierpiał. Nie był to pierwszy raz, gdy trąba powietrzna nawiedziła nas kraj. W jaki sposób powstaje?
"Pierwsza w tym roku! Wyśmienicie uformowana trąba powietrzna niezwiązana z działalnością superkomórki burzowej (tzw. trąba lądowa) pojawiła się dziś w rejonie miejscowości Skaryszew koło Radomia w województwie mazowieckim!" – napisał na swoim profilu Grzegorz Zawiślak, łowca burz. Polscy Łowcy Burz oszacowali, że prędkość wiatru w leju trąby powietrznej na Mazowszu mogła przekraczać nawet 150 km/h.
– Wbrew pozorom u nas też pojawiają się tornada, nazywane w Polsce trąbami powietrznymi. Według badań, jest ich 6 - 12 w ciągu roku – powiedział rok temu se.pl dr. Mateusz Taszarek, naukowiec badający w USA te zjawiska. Najczęstszy przedział czasowy występowania trąby powietrznej to maj-sierpień w godzinach popołudniowych.
Jak powstaje trąba powietrzna?
Powstawaniu trąb powietrznych sprzyjają nagłe wahania temperatur, gdy dochodzi do zderzenia chłodnego i gorącego powietrza. Zjawisko przyjmuje postać leja, gdy ciśnienie w środku wiru się obniża. Lej staje się widoczny w efekcie kondensacji pary wodnej i porwanych z powierzchni ziemi cząsteczek kurzu, pyłu oraz odłamków różnego pochodzenia. Średnica trąby powietrznej jest ograniczona do kilkudziesięciu metrów. Trąba tworzy się z chmur Cumulonimbus, które sięgają do powierzchni Ziemi.
Trąby powietrzne osiągają różne rozmiary. Zjawisko z Mazowsza było tzw. trąbą lądową, czyli tornado niezwiązane z superkomórką burzową. Najgroźniejszym rodzajem jest właśnie tornado superkomórkowe, którego średnica dochodzić może nawet do kilkuset metrów i potrafi osiągnąć prędkość wiatru przekraczającą 500 km/h, czyli F5 w skali Fujity. Krajem najczęściej nawiedzanym przez niszczycielskie tornada są Stany Zjednoczone. Taszarek jest pewny, że ich obecność w Polsce to tylko kwestia czasu. – Uważam, że to kwestia kilku lat, gdy w Polskę uderzy tornado 3. lub 4. kategorii w skali EF – powiedział tabloidowi. Przy 3. kategorii jest tornado osiąga prędkość od 254 do 332 km/h, zaś przy 4. kategorii od 333 do 418 km/h.
Najgroźniejsza trąba powietrzna w Polsce
W dniu 15 sierpnia 2008 r. w późnych godzinach popołudniowych na obszarze województwa opolskiego, śląskiego i łódzkiego wystąpiły bardzo gwałtowne burze połączone z silnymi porywami wiatru, opadami deszczu i lokalnie gradu oraz trąbami powietrznymi. Łącznie zanotowano co najmniej 8 trąb powietrznych, najsilniejsza z nich o sile F3 miała miejsce w rejonie Strzelec Opolskich i dokonała spustoszeń na autostradzie A4. Śmierć poniosły wtedy 3 osoby. Kataklizm na swojej drodze uszkodził lub zniszczył 770 budynków. W całym rejonie częstochowskim bez prądu było około 20 tysięcy odbiorców. Straty oszacowano na ok. 100 mln zł.