Pasta na kanapki, sos guacamole, koktajle, czy jako dodatek do sałatek i wielu innych dań. Niesłabnąca moda na ten zielony, tropikalny owoc trwa od lat i wynika przede wszystkim z jego szerokich zastosowań oraz zdrowotnych i odżywczych właściwości. Każde awokado ma jednak dwa końce. Na tym mniej znanym jest uprawa, która degraduje środowisko.
Awokado to smaczny, zdrowy i odżywczy owoc, ale jego uprawa jest kosztowna - również dla środowiska i opłacalna - również dla karteli narkotykowych Fot. coyot / Pixabay
Reklama.
O popularności awokado świadczy też Instagram - takim hashtagiem oznaczono aż 10 milionów zdjęć Screen z Instagrama
Dziennikarz popkulturowy. Tylko otworzę oczy i już do komputera (i kto by pomyślał, że te miliony godzin spędzonych w internecie, kiedyś się przydadzą?). Zawsze zależy mi na tym, by moje artykuły stały się ciekawą anegdotą w rozmowach ze znajomymi i rozsiadły się na długo w głowie czytelnika. Mój żywioł to popkultura i zjawiska internetowe. Prywatnie: romantyk-pozytywista – jak Wokulski z „Lalki”.
Napisz do mnie:
bartosz.godzinski@natemat.pl
Osoby chcące żyć w zgodzie z naturą nie mają łatwo. Rezygnują z mięsa i przerzucają się na dietę roślinną, której jednym z najpopularniejszych elementów jest właśnie awokado. Nagle okazuje się, że zamiast ulżyć planecie... szkodzą jej. I to nie są drobnostki. Za produkcją awokado stoi dramat ludzi, wylesianie terenów, a nawet kartele narkotykowe.
Mroczna strona awokado
Pewnie nikt maczający nachosy w guacamole nie zastanawiał się nad tym, jak powstaje główny składnik zielonego sosu. W internecie znajdziemy sporo informacji na temat awokado, którego uprawa jest niezwykle wymagająca. Oto 4 dające do myślenia aspekty uprawy "masła Boga", jak określali je Aztekowie (jego polska, ale nieużywana nazwa to smaczliwka):
1. Woda
Awokado ma ogromne pragnienie. "Dwa razy więcej niż naturalny las. Do wyprodukowania pół kilograma awokado, czyli około trzech dorodnych sztuk, potrzeba aż 272 litrów wody. 'Pobierana' jest z rzek i podglebia . Zwiększa się zatem ryzyko susz i pożarów" – czytamy w artykule na stronie smoglab.pl. W Chile toczy się wręcz wojna o wodę, która jest po(d)bierana na potrzeby plantacji.
2. Lasy
Jednym z najgorszych skutków mody jest deforestacja pod uprawę sadów m.in. w stanie Michoacán w Meksyku (eksportuje milion ton awokado rocznie - najwięcej na świecie). "
Odbywa się to z pogwałceniem prawa, którego władze nie są w stanie wyegzekwować. Rocznie we wspomnianym stanie wycina się 20 000 ha lasów, z czego od 6000 do 8000 ha związanych jest z uprawą zielonych owoców. Czy to dużo? 20 tys. ha to mniej więcej tyle co powierzchnia Opola i Białegostoku łącznie" – czytamy na stronie sidorski.pl. Do tego dochodzi degradacja gleby, a zwierzęta tracą swoje domy.
3. Lokalsi
Uprawa awokado odbija się na zdrowiu nie tylko rolników, ale i okolicznych mieszkańców. Producentom zależy na jak najdorodniejszych owocach, więc plantacje spryskiwane są pestycydami. Na tym etapie nikt nie żałuje pieniędzy na środki ochronne roślin. Problem w tym, że potem rolnicy chorują na nowotwory, astmę, mają problemy ze skórą, a ich dzieci rodzą się z deformacjami.
4. Kartele narkotykowe
Popyt zwęszyły również meksykańskie kartele narkotykowe. Ze względu na warunki geograficzne, w Michoacán produkuje się nie tylko zakazane substancje, ale i uprawia legalne awokado. Generalnie jest jak w serialu "Narcos" - na południu Meksyku rządzą kartele (Familia Michoacana i Caballeros Templarios), które żyją ze ściągania haraczów od wszystkich przedsiębiorców - również od koncernów i plantatorów awokado. Jeśli ktoś nie chce płacić, jest mordowany lub porywany dla okupu. W tej części świata to codzienność.
5. Środowisko
Do tego musimy doliczyć jeszcze obciążający planetę koszt transportu, opakowań, magazynowania, a także energia użyta do trzymania owoców w warunkach chłodniczych. Na szczęście nie każde awokado dostępne w polskich sklepach pochodzi z Ameryki Łacińskiej, co nie znaczy, że nie mogą do nas trafiać za pośrednictwem m.in. Niemiec i Holandii.
– Jeżeli zależy nam na tym, aby nasze jedzenie w jak najmniejszym stopniu szkodziło planecie, powinniśmy przede wszystkim skupiać się na sezonowym, lokalnym jedzeniu – mówi Krzysztof Cibor z Greenpeace.
Jedynym wyjściem z przedstawionej wyżej sytuacji wcale nie jest całkowita rezygnacja z awokado, którego produkcja daje też przecież pracę (a region Michoacán już teraz jest biedny), a sam owoc jest ważnym składnikiem wegańskiej diety.
Czy postawić krzyżyk na awokado?
Jeśli już chcemy kupić nasz ulubiony owoc, sos, czy pastę, to miejmy jednak zawsze z tyłu głowy to, co wyprawia się w Chile i Meksyku. Powinniśmy zwracać uwagę na etykietę (najlepiej jakby był napis "Fair Trade") i wybierać awokado pochodzące z bliższego nam rejonu świata np. z Hiszpanii, Sycylii, Turcji czy Izraela.
– Kupując awokado, które nie jest z Ameryki, a z Europy lub Bliskiego Wschodu, mamy przynajmniej pewność, że wytworzyliśmy mniejszy ślad węglowy. Transport przez ocean na pewno emituje więcej dwutlenku węgla niż transport z Hiszpanii. Możemy też przypuszczać, że przynajmniej w przypadku tego kraju, kwestie pracownicze i pestycydów, są lepiej kontrolowane ze względu na to, że znajduje się w Unii, gdzie regulacje są dość silne – podkreśla mój rozmówca.
Awokado to najpopularniejszy owoc sprowadzany do USA. Amerykanie importują go w większej ilości niż banany (2,7 miliarda dolarów kontra 2,3 mld), ale lubi go również cały świat. Trend jest bardzo rozwojowy. Jego produkcję zwiększa nie tylko Hiszpania, ale i Turcja. Oby tylko nie powtórzyła się sytuacja znana z Meksyku.
Im dłuższy jest łańcuch dostaw i jest więcej pośredników, tym trudniej uchwycić to, co się dzieje po drodze i nasz wpływ na to, co mamy na talerzu, jest mniejszy. Zastąpienie awokado np. bobem od znajomego rolnika sprawia, że mamy czystsze sumienie i odrobinę pomogliśmy planecie. Ale tak naprawdę potrzebna jest zmiana całego systemu produkcji żywności, a do tego decyzje konsumenckie nie wystarczą, potrzebne są działania polityczne.
Krzysztof Cibor