"Zdolność kredytowa spadła mi z 400 do 59 tys. zł". Na razie pożegnaj się z wymarzonym mieszkaniem

Na początek dwa przykłady z życia wzięte. Jeszcze świeżutkie, bo z maja, czyli momentu, gdy pandemia była z nami na dobre.

Co ważne, w tym czasie nie zwiększyły się jego inne zobowiązania finansowe. Symulacja była przeprowadzana dla dochodów nawet nieco większych niż poprzednio. W teorii powinna być więc taka sama lub delikatnie większa. Realia? W banku usłyszał, że dziś jego zdolność kredytowa wynosi... 59. tysięcy złotych. Tak, dobrze widzicie. 341 tysięcy złotych mniej niż poprzednio.

Nasz rozmówca woli nie oceniać tych konkretnych przypadków ze względu na ogrom czynników, które wpływają na zdolność kredytową każdego klienta. Zwraca jednak uwagę, że jak co kraj to obyczaj, tak co bank to inne kryteria, dlatego w innym banku ta zdolność może być już zupełnie inna.

Andrzej Łukaszewski zwraca jednak uwagę także na inny powód tego stanu rzeczy. – Wynikało to z tego, że wszyscy pozostali w swoich domach, więc trudno było im obejrzeć nieruchomości, które by chcieli kupić. Skoro nie mogli ich kupić, to nie potrzebowali kredytu hipotecznego – tłumaczy.

Banki nazywają to delikatnie "dostosowaniem polityki kredytowej do sytuacji rynkowej". W praktyce na chwilę obecną nie ma mowy o niskim wkładzie własnym na poziomie 10 procent, a sama wysokość udzielonego kredytu też będzie surowo oceniana.

– Od 1 kwietnia wprowadziliśmy zmiany polegające na odstąpieniu od finansowania transakcji, w których występować będzie konieczność kredytowania wkładu własnego. W rezultacie maksymalny dopuszczalny poziom wskaźnika LTV zostaje obniżony z 90 proc. do 80 proc. Oznacza to, że minimalny, obligatoryjny wkład własny zostaje podwyższony z 10 do 20 proc.. Bank zwiększył wymagania co do wkładu własnego również z uwagi na występującą niepewność co do wpływu aktualnej sytuacji na rynek nieruchomości – mówi Iwona Radomska, ekspertka PKO BP.

– Banki zmieniają już wymagania w zakresie potwierdzenia stabilności źródeł dochodu, obniżają też wskaźnik maksymalnego LTV. Bank Millennium dostosował już swoje podejście dla wybranych grup kredytów. Na bieżąco reagujemy na zmiany, a każda aplikacja analizowana jest indywidualnie – wyjaśnia Tomasz Pol, dyrektor Departamentu Marketingu Bankowości Detalicznej w Banku Millennium.

Sytuacja jest jednak dynamiczna. Tomasz Pol wskazuje czynniki, które będą istotne w kolejnych miesiącach. To sytuacja na rynku pracy (rosnące bezrobocie, zmiana wynagrodzeń, przejściowe problemy wybranych branż), sytuacja na rynku nieruchomości (możliwy spadek cen nieruchomości), ogólna sytuacja gospodarcza, a także oczekiwania w stosunku do tempa powrotu do sytuacji gospodarczej sprzed pandemii.

Nie możemy wykluczyć takiej sytuacji. Ekspert finansowy Andrzej Łukaszewski zwraca uwagę, że równie prawdopodobny scenariusz jest taki, że ceny nieruchomości spadną i nagle wszyscy zabiorą się za ich kupowanie. Pytanie, jak wtedy będzie wyglądało podejście banków. Nikt nie wie jak długo aktualna sytuacja będzie się utrzymywać i jak długo banki będą prowadziły taką politykę kredytową jak dzisiaj.

– Zauważmy, że okresowe korekty cen na rynku nieruchomości są nieodłącznym elementem cyklu koniunkturalnego. Gdyby nie było koronawirusa, to nie możemy wykluczyć, że korekta cen nieruchomości i tak by nastąpiła. Na razie nie obserwujemy wyraźnego spadku cen i to w szczególności na rynku pierwotnym – kwituje.

Z analiz Metrohouse i Gold Finance wynika, że średnia kwota udzielanego kredytu hipotecznego rośnie z kwartału na kwartał. Aktualna średnia wielkość kredytu w Warszawie to ok. 411 tys. zł., w pięciu największych miastach to ok. 355 tys., a w pozostałych miastach to 270 tys. zł.

Wnioski? Niestety smutne. Jeśli do tej pory nie było stać cię na mieszkanie, teraz na pewno nie stać cię na nie jeszcze bardziej. Uzyskanie kredytu nie jest niemożliwe, ale stało się dużo trudniejsze. Niezależnie od tego, czy swoje "M" chcecie kupić za gotówkę lub w kredycie, warto obserwować sytuację, bo na przestrzeni miesięcy może się wyraźnie zmienić.