Cała Polska na (telewizyjnym) śniadaniu. "Dzień dobry TVN" i "Pytanie na śniadanie" w TVP – telewizja śniadaniowa

Nasz przepis zacznijmy od najbardziej oczywistej uwagi. Żadna telewizja śniadaniowa nie mogłaby być tym, czym jest, bez śniadania. To właśnie poranna pora i jej specyfika w dużej mierze określają ostateczny smak medialnego dania, które jest nam serwowane przez TVP i TVN. Poranek już o 6:00 rozpoczyna “Kawa czy herbata?”, obecna na antenie Jedynki od 1992 roku. O 8:00 na stół wjeżdżają natomiast “Pytanie na śniadanie” w Dwójce oraz “Dzień dobry TVN”.

Pomysł, aby “atakować” widza o poranku, jeszcze zanim na większą część dnia zniknie sprzed telewizora idąc w pracy, przyszedł do Polski oczywiście z USA. W Stanach pierwsza na świecie audycja w konwencji śniadaniowej zadebiutowała w stacji NBC w 1952 roku. Nosiła tytuł “Today”. Do Europy format ten zawędrował dopiero w latach osiemdziesiątych.

Fakt, że “śniadaniówki” towarzyszą nam o poranku, kiedy się budzimy, popijamy kawę i przygotowujemy do wyjścia z domu, sprawia, że właściwie mało kto jest w stanie zobaczyć dany program w całości. Częściej w przelocie rzucamy na niego okiem będąc w drodze z sypialni do kuchni ze szczoteczką do zębów w ręku, albo kiedy z kubkiem kawy i rozpiętą kurtką pędzimy już do drzwi wyjściowych. Dlatego też czas programowy “śniadaniówek” podzielony jest na bardzo krótkie, kilkuminutowe segmenty. Niezależnie, czy rozmowa dotyczy tego, czy “Doda nosi podróbki?”, czy spodziewanego wzrostu cen gazu, z tematem prowadzący i ich goście muszą się uporać maksymalnie w dziesięć minut.

Żeby każdy mógł znaleźć w “śniadaniówkach” coś dla siebie, nadawcy prezentują nam całą gamę tematów. Historie ciężko chorych lub porywanych dzieci przeplatają się z wyznaniami celebrytów i dyskusjami o modzie. Krótkiej rozmowie o kandydacie PiS na premiera towarzyszą takie tematy, jak “Czy bycie sobowtórem Angeliny Jolie ułatwia nawiązywanie kontaktów z mężczyznami?”, “Ile zwierząt może sie zmieścić w samochodzie?”, “Jak dobrać biustonosz do dużego biustu?”. Ten, kto w telewizjach śniadaniowych spodziewa się poważnych analiz politycznych, ekonomicznych czy społecznych, srogo się zawiedzie. Dominuje tematyka codziennych spraw, problemów i ciekawostek – porady psychologiczne, kulinaria, życie znanych i bogatych oraz inne tematy, o których kiedyś gospodynie domowe plotkowały spotykając się w maglu.

Telewizja śniadaniowa ma w maksymalnym stopniu przypominać naturalne, codzienne, nieformalne sposoby komunikacji ludzi. To nie są wiadomości odczytywane przez “piękną panią z telewizji”, tylko luźna rozmowa o tym i owym. Prowadzący są spontaniczni, wyluzowani, scenariusz programu daje im dużo pola do żartowania i improwizacji. O wszystkim rozmawia się prostym, zrozumiałym dla każdego językiem. Obecność ekspertów w studiu zawsze równoważą “zwykli ludzie”, którzy opowiadają swoje historie.

Domowa, nieformalna atmosfera panująca w “śniadaniówkach” znajduje też swój wyraz w aranżacji przestrzeni studia. Pokoje, w których powstają programy przypominają mieszkania, a raczej przestronne apartamenty rodem z polskich seriali. Stoły, półki z książkami, naczynia, dywany, wygodne stołki i oczywiście centralna dla całej koncepcji kanapa. To tam wygodnie zasiadają rozmówcy. Przez chwilę możemy się poczuć, jakby siedzieli w naszym własnym salonie.

Interakcja z widzami jest obowiązkowym elementem programów śniadaniowych. Konkursy, zadawanie pytań na Facebooku i telefoniczne dyżury ekspertów. Jeszcze bardziej zacieramy granicę między telewizją, a naszym życiem.

Nie ma wątpliwości, że to od prowadzących zależy sukces programu. Występują na żywo przez ponad 2 godziny. Zawsze są w duecie – kobieta i mężczyzna. To kolejny trik mający sprawić, abyśmy poczuli się niczym w gościach u znajomego małżeństwa. Iwona Schymalla i Paweł Pochwała, Marzena Rogalska i Łukasz Nowicki, Dorota Wellman i Marcin Prokop i wielu innych. Różne temperamenty, różne style prowadzenia programu. Obsada tych stanowisk dla wielu Polaków jest ważniejsza od tego, kto zasiądzie w Pałacu Prezydenckim.

W “śniadaniówkach” produktem są jednak nie tylko przedmioty, ale i audycje danej stacji oraz jej gwiazdy. Zarówno program TVP, jak i TVN jest istną maszyną do autopromocji. Dla przykładu z “Dzień dobry TVN” dowiemy się, co czym będzie się dziś mówić w “Faktach”, co słychać u bohaterów “X Factor” i jak do internetowego “hejterstwa” odnosi się “Perfekcyjna Pani Domu”.

Kucharz, gotowanie, przyprawy i przepisy na różne smakowitości to kolejny niezbędny element śniadaniówek. Rola ekspertów od smacznej kuchni nie ogranicza się jednak tylko do stania przy garnkach. Często wchodzą w interakcje z prowadzącymi, dowcipkują, komentują i dyskutują o jedzeniu. Szkoda tylko, że przepisy wyświetlają się na ekranie tak krótko, że nie można nic zapisać. Na szczęście są też dostępne na Facebooku.

Po dwóch godzinach program dobiega końca. Wszystkie smutne, straszne, śmieszne i ciekawe historie są już za nami. Wielki finał rozgrywa się w kuchni, prowadzący gromadzą się wokół kucharza i przygotowywanych potraw. Jest miło, wszyscy są uśmiechnięci. Prawie czuję zapach zupy z ciecierzycy.