1 marca to Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" – polskie święto państwowe, które na celu ma upamiętnienie żołnierzy antykomunistycznego i niepodległościowego podziemia poległych w walce o wolną Polskę. Święto jest stosunkowo nowe i nie jest dniem wolnym od pracy. Od kiedy je obchodzimy i skąd wzięła się symboliczna data?
Pomysł ustanowienia święta zrodził się już w 2009 roku i wyszedł z inicjatywy organizacji dbających o pamięć poległych walczących za niepodległość ojczyzny. Inicjatywę od początku popierali posłowie Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej.
W 2010 roku inicjatywę ustawodawczą w kwestii uchwalenia nowego święta podjął prezydent Lech Kaczyński. Pomysł projektu podtrzymał prezydent Bronisław Komorowski. Ustawa została podpisana i zatwierdzona w 2011 roku ustanawiając 1 marca Narodowym Dniem Pamięci "Żołnierzy Wyklętych". Tym samym, jeszcze tego samego roku obchodzono okrągłą 60. Rocznicę zamordowania dowództwa Zrzeszenia "Wolności i Niezawisłości".
Dlaczego Dzień Żołnierzy Wyklętych obchodzimy akurat 1 marca?
Data została zaproponowana przez ówczesnego prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Janusza Kurtykę i nawiązuje do tragicznych wydarzeń sprzed kilkudziesięciu lat. 1 marca 1951 roku w więzieniu na Mokotowie wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość": Łukaszu Cieplińskim, Mieczysławie Kawalcu, Józefie Batorym, Adamie Lazarowiczu, Franciszku Błażeju, Karolu Chmielu i Józefie Rzepce.
Nawiązując do tych wydarzeń, oraz do 1 marca 2001 roku, kiedy to Sejm RP podjął uchwałę uznającą zasługi pomordowanych żołnierzy walczących o suwerenność kraju po II Wojnie Światowej, wybrana została właśnie ta data.