Noc Kupały, czyli słowiańskie święto miłości

W wierzeniach słowiańskich Noc Kupały poświęcona jest przede wszystkim żywiołom wody i ognia, które w tym czasie mają szczególnie oczyszczającą moc. Tej nocy czczony jest Księżyc i Słońce, to również święto miłości i płodności.

Słowiańskie święto miłości

To właśnie w Noc Kupały panny mogły uniknąć aranżowanego małżeństwa i zdać się na zrządzenie losu. W tradycji Słowian kojarzenie małżeństw należało do głowy rodu - przedstawicieli starszyzny oraz wynajmowanych przez nich swatów. Jednak w Noc Kupały kobiety, które nie były jeszcze zaręczone miały szansę na zdobycie ukochanego bez ingerencji osób trzecich.

Młode kobiety po zmroku w świetle księżyca i blasku gwiazd siadały w kręgu i plotły wianki z kwiatów, ziół i traw. Wianek musiał być solidnie zrobiony, aby utrzymał się na tafli wody i dopłyną z nurtem rzeki do celu, czyli do ukochanego. Kiedy panny zajmowały się dobieraniem odpowiednich kwiatów, panowie zbierali się na końcu rzeki lub przy ujściu do jeziora, czekając na płynące wianki z płonącym łuczywem w środku. Zgodnie z tradycją tego jedynego dnia, mężczyzna mógł związać się z kobietą, która wykonała wyłowiony wianek, pomijając instytucję aranżowania małżeństwa. Jedni zdawali się na łut szczęścia, inni porozumiewali się w tajemnicy między sobą, aby wyłowić konkrety wianek.

Kwiat paproci

Dobrane w tę noc pary udawały się na długi spacer do lasu w blasku Księżyca w nadziei na znalezienie kwiatu paproci, który zakwita właśnie w noc przesilenia letniego. Owiany legendą kwiat miał zapewnić znalazcy szczęście, bogactwo i dostatek. Jego poszukiwania stały się stałym elementem obchodów słowiańskiego święta Kupały.
Młodzi powracali o świcie do miejsc, gdzie rozpalone były ogniska, tam przepasywali się bylicą i trzymając się za ręce przeskakiwali przez ogień. Skok stanowił rytuał zawarcia małżeństwa.

Miłosne wróżby

Noc Kupały to także okazja dla młodych panien na poznanie przyszłych losów. Wróżyły one ze zrywanych w milczeniu kwiatów polnych i z wody w studniach, z rumianku i kwiatów dzikiego bzu, z cząbru, ze szczypiorku, czy z bylicy. Uważnie przyglądano się także płynącym po tafli wody wiankom. Jeśli któryś odpłynął zbyt daleko i nie został wyłowiony przez nikogo, był to znak, że kobieta miała jeszcze przed sobą długi okres panieństwa. Jeżeli po drodze utonął- miała zostać starą panną.

Noc Kupały

Kupalnocka poświęcona jest przede wszystkim żywiołom wody i ognia, mającym oczyszczającą moc. Powszechnie wierzono też, iż osoby biorące czynny udział w sobótkowych uroczystościach przez cały rok będą żyły w szczęściu i dostatku. Oprócz puszczania wianków na wodzie i wróżb młodych panien, społeczność świętowała noc sobótkową przy radosnych śpiewach i tańcach wokół ognisk rozpalanych w widocznym miejscu na szczytach gór lub wzniesieniach. Jednym z głównych rytuałów było wrzucanie do ognia bylicy, a potem skok przez ognisko, co miało oczyszczać oraz chronić przed złem i nieszczęściem.

Noc Kupały dziś

Noc Kupały przez wielu jest jednym z najbardziej znanych słowiańskich świąt, a tradycje z nim związane przetrwały wieki. Dziś na pamiątkę rodzimych obrzędów organizowane są liczne wydarzenia z motywami rodzimych wierzeń. Noc Kupały określana jest również mianem "słowiańskich walentynek”, jednak jest to dość duże spłycenie sensu tego święta.

Noc Kupały w tradycji słowiańskiej to czas magii i celebrowania bliskości ze wspólnotą. Bogata jest też warstwa symboliczna rodzimych zwyczajów i obrzędów.

Rodzimy Kościół Polski, który jest związkiem wyznaniowym, nawiązującym do etnicznych, przedchrześcijańskich wierzeń Słowian co roku organizuje uroczystości celebrujące Noc Kupały we wspólnocie.

Utworzono nawet specjalne wydarzenie na Facebooku. Organizatorzy zastrzegają, że jest to święto religijne Rodzimowierców. Na wydarzenie obowiązują zapisy.

Noc Kupały a Noc Świętojańska

Noc Kupały często mylona jest z Nocą Świętojańską. Najkrótsza noc 2021 roku przypada na 21/22 czerwca i jest Noc Kupały. Z kolei z wtorku na środę (22/23 czerwca) w pierwszy dzień kalendarzowego lata, obchodzimy Noc Świętojańską. Obchodzona jest w wigilię świętego Jana Chrzciciela i jest katolicką wersją Nocy Kupały.