Śmierć bliskich wyrywa dziurę w życiu pogrążonych w żałobie. Niektórzy opłakują żałobę tylko przez kilka tygodni, podczas gdy inni potrzebują lat. Eksperci od żałoby i żalu wyjaśniają, jak można sobie z tym poradzić i jakie są sposoby, aby osoby dotknięte żałobą powróciły do radości z życia.
Smutek po stracie bliskiej osoby to całkowicie naturalna reakcja i normalny proces. Żałoba to z kolei stan emocjonalny, który może pozbawić radości z życia nawet najbardziej aktywne i pozytywne osoby. Żałoba jest trudnym procesem, w którym osoby cierpiące przeżywają kryzys związany z nagłą stratą. Rozpacz, szok, rozdrażnienie i poczucie winy powoduje, że żałobnicy sięgają po pomoc specjalistów i terapeutów, aby móc na co dzień egzystować.
Jeśli potrzebujesz pomocy i wsparcia w związku z utratą bliskiej osoby, zadzwoń na bezpłatną infolinię stworzoną przez Fundację Nagle Sami. Telefon jest czynny od poniedziałku do piątku, w godzinach 14.00 - 20.00. Pod numerem 800 108 108, każdy z dzwoniących otrzyma wsparcie od psychologa. Rozmowy nie są nagrywane. Istnieje również opcja kontaktu pisemnego, wystarczy wysłać wiadomość na adres info@naglesami.org.pl
Żałoba to proces, który musi potrwać, choć ma znamiona zjawiska fazowego, jak w każdym kryzysie. Według koncepcji psycholożki Lynne Sugerman, kryzys ma aż 7 faz: braku mobilizacji, silnego pobudzenia emocjonalnego, zwątpienia w siebie, ujawnienia emocji, badania sytuacji, poszukiwaniu sensu i znaczenia wydarzeń, a także osiągnięcia integracji. Nie u każdej osoby wszystkie fazy muszą nastąpić według schematu.
Jakie znaczenie ma żałoba?
Żałoba ma dwa znaczenia. Emocjonalne, gdzie osoby po stracie okazują swój ból i cierpienie. Każdy przechodzi przez etapy żałoby w indywidualnym tempie. Uczucie smutku, żalu pod wpływem etapów może się nasilać lub obniżać, a długo trwająca żałoba jest bardzo wyczerpująca psychicznie, ale też fizycznie.
Drugie znaczenie żałoby osadzone jest w sferze kultury, społecznych zachowań i tradycji. Śmierć wydaje się nierozerwalnym wydarzeniem o znaczeniu społecznym. Kolory żałoby według znaczenia kulturowego to czerń, choć w Chinach, Japonii i Korei, kolorem żałoby jest biel. Z kolei stosownym ubiorem na pogrzeb przyjmuje się chociaż jeden czarny element ubrania lub założenie kiru.
Co ciekawe, życzenia dla osoby w żałobie często wiążą się z mieszanymi uczuciami. Życzenia składane w trudnej okoliczności jak pogrzeb często wychodzą niezręcznie i mogą wywołać ponowną rozpacz i żal. Starając się pocieszyć osobę w żałobie w dniu jej urodzin, w święta lub w nowy rok, zawsze warto wziąć pod uwagę jej stan psychiczny i nie pocieszać na siłę.
Ile trwa żałoba?
Proces żałoby jest bardzo osobisty i każdy przeżywa go inaczej. Nie ma ogólnych zasad określających, jak długo trwa żałoba, ale trwa ona dłużej, niż myśli większość ludzi, w tym żałobnicy. Brak wiedzy o tym, jak działa żałoba, jest powszechny, więc większość ludzi nie jest pewna, jak radzić sobie ze stratą.
Nie ma też wyraźnie zaznaczonych uregulowanych kwestii na temat czasu trwania żałoby z Kodeksem prawa kanonicznego. Informacje o czasie trwania żałoby są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Największą wiedzę na temat tradycji żałobnych udzielali starsi ludzi. Każda kultura ustala własne ramy czasowe, czy też obostrzenia wobec hucznych zabaw. I choć żałobę każdy przeżywa we własnym zakresie, to siostra Anna Czajkowska ze Zgromadzenia Sióstr Wspomożycielek Dusz Czyśćcowych w Sulejówku określa okres wstrzemięźliwości w żałobie jako wyraz mądrości życiowej. Stąd można przyjąć, że czas trwania żałoby widocznej, np. poprzez ubieranie się na czarno, ma umowne ramy czasowe.
Ile trwa żałoba po babci?
Żałoba po babci trwa około 6 miesięcy. Kiedy myśli się o smutku, zwykle myśli się o krewnych po śmierci. Nawet nieuchronna strata, na przykład starszej lub ciężko chorej osoby, pozwala rozpocząć etap żałoby, która oczywiście może trwać dłużej.
Ile trwa żałoba po dziadku?
Dziadkowie często odgrywają ważną rolę dla dzieci. Poważne choroby i niesprawna w Polsce opieka dla seniorów sprawia, że osoby starsze umierają wcześniej. Żałoba po dziadku trwa 6 miesięcy.
Ile trwa żałoba po bracie?
Według tradycji, żałoba po bracie lub siostrze trwa 6 miesięcy.
Ile trwa żałoba po mężu?
Jak mówi tradycja, żałoba po mężu lub żałoba po żonie trwa rok i 6 tygodni.
Ile trwa żałoba po mamie?
Kiedy umierają najbliżsi krewni, dzieci (niezależnie od wieku) cierpią podwójnie - z powodu żalu rodziców i własnej straty. Ile trwa żałoba po rodzicach? Żałoba po mamie wynosi 12 miesięcy, gdzie pierwsze 6 miesięcy jest żałobą głęboką, a kolejne 6 miesięcy jest pół-żałobą.
Ile trwa żałoba po ojcu?
Każda osoba przeżywa smutek na swój sposób i we własnym tempie. Żałoba wpływa na duszę i ciało: żałobnicy cierpią z powodu utraty apetytu, zaburzeń snu, nerwowości, głębokiego wyczerpania, bólu głowy i bólu serca. Stan odpornościowy jest słaby, a witalność zmniejszona. Żałoba po ojcu trwa 12 miesięcy, a pierwsze 6 miesięcy jest żałobą pełną, podczas której powinno nosić się wyłącznie czarne ubrania. Kolejne 6 miesięcy to pół-żałoba, gdzie można nosić kolor szary.
Ile trwa żałoba po śmierci teściowej?
Czasem obca osoba jest jak druga matka, dlatego żałoba po teściowej, jak i żałoba po teściu trwa około 6 miesięcy. Wszystko w zależności od formy, częstotliwości i zażyłości rodzinnych.
Ile trwa żałoba po dziecku?
Utrata ukochanej osoby jest decydującym wydarzeniem, które w ogromnym stopniu zaburza równowagę emocjonalną osób pogrążonych w żałobie. Choć przyjęło się, że żałoba po najbliższych osobach trwa rok, to uczucie pustki po utracie dziecka często towarzyszy rodzicom do końca życia.
Ile trwa żałoba po siostrze?
Przetwarzanie uczucia utraty bliskiej osoby wymaga czasu, a czasami ból jest po prostu przytłaczający i nie można go powstrzymać samodzielnie. Istnieją organizacje i instytucje, które pomagają w pracy w żałobie. Jeśli potrzebujesz wsparcia, zgłoś się do nich, ponieważ żałoba po siostrze trwa 6 miesięcy.
Etapy żałoby
W psychoterapii od dawna zakłada się, że żałoba przechodzi przez różne etapy, których czas trwania może mieć różną długość. Szwajcarska psychoterapeutka Verena Kast opracowała jeden z tych modeli fazowych w latach 80., oparty na modelu psycholog Elisabeth Kübler-Ross. Każda faza żałoby jest inna i mogą postępować po sobie bardziej lub mniej płynnie.
Pierwszy etap żałoby - odmowa
Szok, negowanie, uczucie pustki i poczucie winy. Faza zaprzeczenia charakteryzuje się uczuciem szoku, niedowierzania, sztywności i odrętwienia. Odmowa chroni tymczasowo żałobnika, dopóki nie będzie gotowy stawić czoła rzeczywistej stracie. Z jednej strony wie, że zmarł ktoś bliski, ale z drugiej nie jest jeszcze gotowy, by to zaakceptować.
Drugi etap żałoby - gniew
“Dlaczego mnie to spotkało?”. “Dlaczego mój mąż/dziecko musiało umrzeć?”. To jedne z pytań, które zadają sobie osoby pogrążone w żałobie. Wyrażone z ogromnym gniewem i żalem oskarżają innych, którzy mogli się przyczynić do śmierci bliskiej osoby - lekarzy, przechodniów, kierowcę, który spowodował wypadek. Oskarżenia te, często skierowane są też to Boga.
Uczucie gniewu i jego wyrażanie pomagają wyzdrowieć żałobnikowi. Tłumienie złości może doprowadzić do depresji i wrogości wobec osób trzecich. Trzeba pozwolić żałobnikowi wyrażać złość, lecz w zdrowy sposób (krzyk, uderzenia w poduszkę, spacery, pisanie pamiętnika).
Trzeci etap żałoby - negocjacje
Zdarza się, że żałobnicy modlą się, aby zmarły tak naprawdę nie umarł. Tak bardzo tęsknią za ukochaną osobą, że proszą go, aby do nich wrócił. Chociaż negocjowanie powrotu zmarłego może wydawać się przez wiele osób irracjonalne, może być normalną częścią procesu zdrowienia.
Czwarty etap żałoby - depresja
Depresja żałobna, choć może się na to nie wydawać, jest tymczasowa. Czas trwania takiej depresji różni się w zależności od osoby. To zupełnie normalne, że osoby dotknięte chorobą przez wiele miesięcy czują się przygnębione i przygaszone.
Piąty etap żałoby - akceptacja
Po wielkiej rozpaczy i wielu zmaganiach żałobnicy w końcu akceptują rzeczywistość śmierci ukochanej osoby, aby rozpocząć proces uzdrowienia. W końcu otwierają się nowe możliwości - widać światło na końcu tunelu. Życie nie wygląda już ponuro. Jest nowa nadzieja.
Obecne badania psychologiczne nadal opowiadają się za tak zwanym „modelem fazowym”, ale uznają, że żałoba jest również “zadaniem” do opanowania. W związku z tym, oprócz faz żałoby, w ostatnich latach coraz częściej mówi się o zadaniach żałobnych.
Czy istnieją inne rodzaje żałoby?
Żałoba nie musi być wyłącznie efektem śmierci bliskiej osoby. Coraz częściej pojawiają się dyskusje na temat żałoby, jako efektu poczucia straty za czymś i tendencją do długiego rozpamiętywania.
Coraz częściej mówi się o:
żałobie po zerwaniu przyjaźni,
żalu lub żałobie za utratą tożsamości,
żalu po niespełnionych marzeniach,
żalu za "poprzednim życiem" (np. po urodzeniu dziecka).