Lastryko to mieszanina grysu, cementu, wody i barwnika. W Polsce materiał ten jest wykorzystywany przede wszystkim do budowy nagrobków. Popularność lastryko na krajowych nekropoliach wynika z tego, że kiedyś był to jedyny dostępny rodzaj nagrobka, a także z niskiej ceny surowca.
Jestem lingwistką, zoopsychologiem, behawiorystką i trenerką psów. Na łamach portalu naTemat doradzam, jak mądrze wychowywać czworonogi i bronię praw zwierząt. Poruszam też inne tematy, które są dla mnie ważne.
Zaletą pomników z lastryko jest duża odporność na zarysowania. Do wad tego materiału zaliczamy porowatość, co sprzyja rozwojowi grzybów, mchów i pleśni. Dlatego w czyszczenie nagrobka z lastryko trzeba włożyć więcej energii, niż w czyszczenie pomników granitowych czy z marmuru. Podpowiadam jak to zrobić, by nagrobek wyglądał jak nowy.
Domowe sposoby na wyczyszczenie lastryko
Lastryko da się wyczyścić domowymi sposobami. Będziesz potrzebować do tego ciepłej wody, płynu do mycia naczyń, szczotki z twardym włosiem, sody oczyszczonej i oleju. Może to być tłuszcz jadalny, np. olej kokosowy (drogi) albo olej słonecznikowy (tani).
Nagrobek należy oblać ciepłą wodą pomieszaną z płynem do mycia naczyń. Większe zabrudzenia można posypać sodą oczyszczoną. Tak przygotowany pomnik można zostawić na kilka minut, a następnie wyszorować szczotką.
Oczyszczony pomnik należy opłukać dużą ilością wody. Po oczyszczeniu można go wypastować. Najlepsze są do tego oleje, które nabłyszczą płytę i zapobiegną przywieraniu brudu. Warto powtarzać ten proces co miesiąc.
Profesjonalne środki do czyszczenia lastryko
Profesjonalne środki do czyszczenia lastryko można zakupić na serwisach aukcyjnych, w sklepach z profesjonalną chemią oraz w marketach budowlanych. W ich składzie znajdziemy kwas fosforowy (V), kwas chlorowodorowy oraz anionowe środki powierzchniowo czynne.
Przy ich stosowaniu należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa: używać rękawiczek, unikać kontaktu z drogami oddechowymi i oczami. Trzeba również uważać, by nie poplamić nimi odzieży. Równie ważne jest ich przechowywanie. Do środków kwasowych dostępu nie mogą mieć dzieci i zwierzęta.
Przed zastosowaniem sklepowych środków do czyszczenia lastryko warto sprawdzić czy preparat nie powoduje odbarwień. Można w tym celu namoczyć nim tylną lub boczną krawędź pomnika. Jeżeli preparat znacząco zmienił kolor nagrobka, to lepiej go nie używać.
Czym wyczyścić stare lastryko?
Stare lastryko to duży problem. Tutaj w ruch muszą iść druciane szczotki i duża doza cierpliwości. Alternatywą jest myjka ciśnieniowa. Druga opcja jest zdecydowanie szybsza, jednak profesjonalne urządzenie to spory wydatek. Ceny niedużych myjek ciśnieniowych zaczynają się od 2 tys. zł. W niektórych miastach można je wypożyczyć za ok. 100 zł dziennie.
Pomóc mogą też profesjonalne środki do czyszczenia lastryko przygotowane na bazie kwasów oraz posypanie nagrobka sodą oczyszczoną i ręczne szorowanie. Są to jednak opcje, które niemal na pewno zajmą cały dzień i nie każdy będzie miał czas i siły, by wyczyścić stare lastryko na własną rękę.
Jak usunąć zielony nalot z pomnika z lastryko?
Zielony nalot pojawiający się na nagrobkach to mech. Nie łatwo go usunąć, bo wchodzi w nawet najmniejsze szczeliny. Niemniej jest to możliwe. Środki, które można wykorzystać do usunięcia zielonego nalotu z pomnika to soda oczyszczona, ocet, szare mydło i gnojówka z pokrzywy.
Niezależnie od rodzaju wybranego środka trzeba go wlać/wsypać do wiaderka z ciepłą wodą i dokładnie wymieszać. Do usuwania mchu z nagrobka przyda się twarda szczotka (może być ryżowa). Szczotkę maczamy w mieszance i centymetr po centymetrze szorujemy pomnik.
Opcja dla leniwych to zamówienie usługi sodowania albo zakupienie specjalistycznych środków do usuwania zielonych osadów z balkonów i tarasów. Jednak przed ich wykorzystaniem trzeba koniecznie sprawdzić czy nie odbarwią lub nie zniszczą pomnika.
Renowacja lastryko na własną rękę
Renowację lastryko należy przeprowadzać minimum raz na 5 lat. Na proces ten składa się uzupełnienie pęknięć i malowanie. Czasami konieczne jest szlifowanie lastryko, do którego wykorzystuje się elektryczną szlifierkę lub papier ścierny. Choć zabieg ten lepiej powierzyć specjalistom, to można wykonać go samodzielnie.
Do malowania lastryko najbardziej nadają się emalie chlorokauczkowe oraz epoksydowe. Zastosowana farba musi charakteryzować się bardzo dobrą przyczepnością i odpornością na promieniowanie UV. Na rynku dostępne są gotowe mieszanki przeznaczone do malowania parapetów z lastryko – świetnie sprawdzą się również przy malowaniu nagrobków.
Ostatnim etapem jest polerowanie, do którego najlepiej wykorzystać jadalne oleje. Jednak należy pamiętać o tym, że zanim przystąpi się do renowacji lastryko, to trzeba je dokładnie wyczyścić i uporządkować teren wokół nagrobka.