"Wieśniaki". Co o ludziach ze wsi myślą mieszkańcy dużych miast

Dlatego też każdy, kto przyjeżdża ze wsi musi mówić jak Kargul z Pawlakiem, każdy mówi: "Panie, przecie ja żem widział jak on stojał koło tego płota". Oczywiście w wielu regionach istnieją gwary, dialekty czy specyficzne zwroty, często raniące polszczyznę niemiłosierne. Jednak podziały przebiegają raczej według wykształcenia, a nie miejsca zamieszkania.

Choć nadambitni (jak już pokazaliśmy, rzekomo) to jeszcze nie orientują się zupełnie w przestrzeni. W sumie prawda – mieszkam w Warszawie trzy lata, a muszę dopytywać o drogę. Zapraszam jednak do mich rodzinnych Borów Tucholskich - zapewniam, że trzy czwarte warszawiaków czy poznaniaków zgubiłoby się podczas spaceru w lesie. Poza tym nawet mieszczuchy gubią się w nowym mieście. Orientacja w terenie, choć do wytrenowania, zależy od indywidualnych możliwości.

Są jednak opinie idące jeszcze dalej. Według części moich rozmówców ludzie ze wsi boją się miasta, które rzekomo ich przytłacza. – Lubię miasto i śmieszy mnie ta opinia, że mieszkańcy wsi boją się metropolii. To przykre, że czasami traktuje się nas jak ludzi, którzy w mieście pierwszy raz widzą asfaltową drogę, tramwaj czy teatr – mówi mi Krzysztof, który pochodzi z zamieszkanego przez niespełna 800 osób Kęsowa w województwie kujawsko-pomorskim. Dziś studiuje w Bydgoszczy i doskonale odnajduje się w nowym mieście. – Zarówno ja, jak i moi rówieśnicy często jeździliśmy do Bydgoszczy, czy na szkolne wycieczki do Warszawy albo Poznania. Wiem, jak poradzić sobie z kasownikiem w autobusie – zapewnia.

Wczoraj opisywaliśmy historię dziewczynki z Trąbek Wielkich na Pomorzu, która powiesiła się z powodu nagromadzenia plotek na jej temat. Rzeczywiście w małych środowiskach, gdzie każdy zna każdego, informacje rozchodzą się lotem błyskawicy. Jedna sąsiadka spotkana przy sklepie spożywczym, następna na poczcie, kolejna w drodze do domu i już ziarno plotki zostaje zasiane. I rośnie szybko, czasami wydając trujące owoce. Chociaż podobny mechanizm obserwowałem pracując przez kilkanaście miesięcy w korporacji. Wcale nie różniła się od wioski, w której mieszkałem czy miasteczka, gdzie dorastałem.

– Chętnie mówimy o innych, a jako, że nie mamy wiedzy, to uzupełniamy obraz stereotypami czy zasłyszanymi opiniami – tłumaczy prof. Bogdan Jałowiecki, socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego. – Poza tym dla mieszkańców ludzie ze wsi są obcy, a o obcych mówimy z reguły źle – dodaje. Oczywiście część opinii ma przełożenie na rzeczywistość. Jednak nie zawsze dobrze oddają one sytuację. – Pytanie, co to jest wieś. Bo kryterium administracyjne jest tutaj nieadekwatne. Przecież podmiejskie wsie zamieszkują często ludzie pracujący w miastach, wykonują wolne zawody i są bardzo dobrze sytuowani. Oczywiste jest, że z mieszkańcami wsi mają wspólny tylko adres – dodaje badacz.

Życie na wsi ma swoje jasne i ciemne strony. Nie jest białe, ani nie jest czarne. Warto przed wydaniem opinii dokładniej przyjrzeć się sytuacji. Nie stygmatyzujmy kogoś mianem wieśniaka, tylko dlatego, że jest ze wsi. Bo i w dużych miastach wieśniaków nie brakuje, a na wsi sporo jest ludzi świetnie wykształconych, inteligentnych i obytych w świecie.