Reklama.
Historia Bramy Brandenburskiej
Bramę Brandenburską uznaje się za jeden z najważniejszych symboli Berlina. Jej historia jest niezwykle ciekawa i rozpoczyna się w XVIII wieku. Powstała z rozkazu Fryderyka Wilhelma II, który pragnął "otworzyć" miasto na park Tiergarten, dziś jest to najbardziej popularny park w stolicy Niemiec, porównywany do nowojorskiego Central Parku.Budowa
Brama została zbudowana w latach 1788-91 według projektu Carla Gottharda Langhansa. Budowla była wzorowana na ateńskich propylejach, czyli antycznych bramach na planie prostokąta prowadzący zwykle do wielkich świątyń. Nawiązanie do antycznej architektury miało symboliczny charakter. Król Pruski widział siebie w roli drugiego Peryklesa, ateńskiego męża stanu, a swój sojusz z Holandią i Wielką Brytanią jako nowy Związek Morski (w starożytności był to sojusz polis starożytnej Grecji, którego hegemonem były Ateny).
Brama została zbudowana w latach 1788-91 według projektu Carla Gottharda Langhansa. Budowla była wzorowana na ateńskich propylejach, czyli antycznych bramach na planie prostokąta prowadzący zwykle do wielkich świątyń. Nawiązanie do antycznej architektury miało symboliczny charakter. Król Pruski widział siebie w roli drugiego Peryklesa, ateńskiego męża stanu, a swój sojusz z Holandią i Wielką Brytanią jako nowy Związek Morski (w starożytności był to sojusz polis starożytnej Grecji, którego hegemonem były Ateny).
Co ciekawe, architekt Carl Gotthard Langhans nigdy nie widział Aten i opierał się jedynie na dostarczonych mu rysunkach i opisach. Sprawiło to, że nie udało się zrealizować pierwotnego planu. Zrezygnowano więc z charakterystycznego frontonu oraz dodano znacznie więcej światła między kolumnami.
Uprowadzenie i powrót kwadrygi
W 1793 r. na bramie ustawiono kwadrygę, czyli antyczny rzymski wóz dwukołowy, powożoną przez grecką boginię Nike (ew. rzymską Wiktorię). W 1806 roku rzeźba została zabrana przez Napoleona do Paryża jako symbol zwycięstwa nad Prusami. Pozostało jedynie metalowe podparcie rzeźby, które berlińczykom kojarzyło się z ostrzem wbitym w ich ukochaną bramę. Napoleon zamierzał postawić posąg na nowym łuku triumfalnym, ale swojego projektu nigdy nie zrealizował.
W 1793 r. na bramie ustawiono kwadrygę, czyli antyczny rzymski wóz dwukołowy, powożoną przez grecką boginię Nike (ew. rzymską Wiktorię). W 1806 roku rzeźba została zabrana przez Napoleona do Paryża jako symbol zwycięstwa nad Prusami. Pozostało jedynie metalowe podparcie rzeźby, które berlińczykom kojarzyło się z ostrzem wbitym w ich ukochaną bramę. Napoleon zamierzał postawić posąg na nowym łuku triumfalnym, ale swojego projektu nigdy nie zrealizował.
Wróciła osiem lat później, po upadku cesarza Francuzów. Kwadrygę sprowadzono do Berlina w kilku skrzyniach, a wiozące je powozy witane były w niemieckich miastach przez wiwatujące tłumy. Dokonano również drobnych zmian w projekcie – najważniejszą było wyrzeźbienie nowego znaku zwycięstwa (wieniec laurowy zmieniono na dębowy oraz dodano krzyż żelazny). Dotrwała do końca II wojny światowej, w 1945 r., gdy Sowieci zatknęli na Bramie czerwoną flagę, ostrzelali ją Niemcy.
Przetrwał jedynie koński łeb eksponowany obecnie w Muzeum Brandenburskim (Märkisches Museum). Kopię wykonano w roku 1957, ale władze komunistyczne nakazały skuć "symbole pruskiego militaryzmu" czyli żelazny krzyż i orła. Oba elementy zostały przywrócone podczas remontu w 2002 roku.
Czytaj także:Upadek Muru Berlińskiego
Budowa Muru Berlińskiego, która rozpoczęła się 13 sierpnia 1961 roku spowodowała, że brama stanęła na środku obszaru granicznego i nie można było jej przekroczyć ani z części wschodniej, ani z zachodniej. Po upadku, stała się symbolem zjednoczonego kraju, a zwłaszcza po przeniesieniu się Parlamentu do pobliskiego budynku Reichstagu.Razem z upadkiem Muru 22 grudnia 1989 roku odbyło się uroczyste otwarcie Bramy Brandenburskiej, w którym brało udział ponad 100 tys. osób. Krótko po tym, usunięto całkowicie także pozostałe umocnienia graniczne.
Co ciekawe, podczas nocy sylwestrowej w 1989 roku grupa ludzi wdrapała się na szczyt Bramy i pozbawiła kwadrygę kilku części (m.in. ogłowia). Z tego powodu natychmiastowo zdemontowano i odnowiono figurę, a podczas prac renowacyjnych oddano kwadrydze Krzyż Żelazny i orła.
W 2009 r. odbyła się 20 rocznica upadku Muru Berlińskiego. Przy bramie miała miejsce niesamowita uroczystość. Przewrócono ponad 1000 wielkich kostek domina, które były symbolem drogi demokratycznych przemian zaistniałych w bloku wschodnim. Pierwszą z kostek pchnął Lech Wałęsa.
Brama Brandenburska: symbolika
Brama Brandenburska ma ponad 20 metrów wysokości (z kwadrygą ponad 26 metrów) i 62 metry szerokości. W bramie jest pięć przejazdów, z których środkowy jest odrobinę szerszy od innych.Brama Brandenburska jest uznawana za jedną z pierwszych neoklasycznych budowli Niemiec. Zgodnie z wzorcami epoki została ozdobiona szeregiem płaskorzeźb.
Stworzono je już po wybudowaniu bramy. Po naradach, na motyw przewodni wybrano postać Herkulesa, który miał symbolizować pruskiego króla. Poza dwunastoma pracami tego bohatera ukazano również jego walkę z gigantami, zdradę Dejaniry, śmierć na stosie oraz ubóstwienie. W samej attyce umieszczono liczne alegorie: Herkules (symbolizujący męstwo) niszczy Niezgodę i otrzymuje nagrodę od Zwycięstwa. Dalej przybywają Pokój, Radość i Obfitość, a za nimi kroczą alegorie wiedzy i sztuk pięknych.
Stworzono je już po wybudowaniu bramy. Po naradach, na motyw przewodni wybrano postać Herkulesa, który miał symbolizować pruskiego króla. Poza dwunastoma pracami tego bohatera ukazano również jego walkę z gigantami, zdradę Dejaniry, śmierć na stosie oraz ubóstwienie. W samej attyce umieszczono liczne alegorie: Herkules (symbolizujący męstwo) niszczy Niezgodę i otrzymuje nagrodę od Zwycięstwa. Dalej przybywają Pokój, Radość i Obfitość, a za nimi kroczą alegorie wiedzy i sztuk pięknych.
Niżej widnieją płaskorzeźby, na których ukazano walkę centaurów z Lapitami. Sceny miał wydźwięk symboliczny – walkę barbarzyńców z cywilizacją odnoszono do wojen toczonych przez Prusy.
Ciekawostki o Bramie Brandenburskiej
W okresie panowania Królestwa Prus, były dostępne trzy środkowe przejścia. Nie były jednak dostępne dla wszystkich. Korzystała z nich jedynie rodzina królewska oraz urzędnicy osadzeni na wysokich stanowiskach. Zwyczajni obywatele mieli możliwość przechodzenia jedynie dwoma skrajnymi pasażami.Do 1926 roku wewnątrz bramy znajdowały się malowidła, jednak zostały on usunięte, gdyż uznano, że są zbyt małe, aby przechodnie mogli dopatrzeć się szczegółów. Co więcej, okrągłe medaliony, w których umieszczono polichromie nie pasowały do kształtu samej budowli. W niszach po obu stronach bramy ustawiono posągi Marsa i Minerwy. Są to jedynie kopie. Oryginały z końca XVIII wieku zostały zniszczone w czasie walk o Berlin.
W północnej przybudówce znajduje się od 1994 pokój do medytacji (Raum der Stille), zbudowany na wzór "Pokoju Ciszy", jaki kazał utworzyć Dag Hammarskjöld dla siebie i swych współpracowników w kwaterze ONZ w Nowym Jorku. Celem było stworzenie miejsca dla cichego zastanowienia, pośród wielkomiejskiego gwaru. Jest to miejsce tolerancji między narodami, religiami i miejsce pokoju.
Brama Brandenburska: zwiedzanie
Obecnie brama jest zamknięta dla wszelkich pojazdów. Są jednak podejmowane dyskusje, czy nie warto by było za opłatą wydawać pozwolenia na przejazd w wyjątkowych i szczególnych okolicznościach takich jak np. przejazd limuzyny lub dorożki ślubnej.Dziś Brama Brandenburska stanowi oprawę wielu imprez. W okresie od kwietnia do października, a zwłaszcza w weekendy, zdarza się, że zasłaniają ją rusztowania sceny czy trybun.
Aby zobaczyć Bramę, niewymagane są bilety, jest to obiekt wkomponowany w krajobraz Berlina. Może za darmo wejść do Pokoju Ciszy. Otwarty jest codziennie od 11.00 do 18.00. Jest to miejsce przeznaczone dla osób, które potrzebują się wyciszyć, oddać modlitwie, medytacji czy rozważeniom.
Pod bramę brandenburską najłatwiej się dostać busem 100, koleją S1,S2,S25 lub metrem U55.