Wyjazd do Azerbejdżanu? Brzmi egzotycznie. Pomimo tego, że kraj ten graniczy bezpośrednio z Gruzją - najlepiej chyba znanym Polakom fragmentem Kaukazu - właściwie nigdy do tej pory nie znajdował się na poważnie w obszarze zainteresowań turystów znad Wisły. Jego stolicę, Baku, każdy z nas kojarzy z "Przedwiośnia" Żeromskiego, ale żeby spakować walizki i zobaczyć to miasto na własne oczy? Poza największymi pasjonatami, nikt raczej się na coś takiego nie pisał.

Teraz to może ulec zmianie - pod koniec maja LOT uruchomił bowiem bezpośrednie połączenie pomiędzy Warszawą a Baku. Dzięki zaproszeniu od naszego narodowego przewoźnika miałam okazję być jednym pasażerów inauguracyjnego lotu i spędzić weekend w mieście, którego miesiąc wcześniej nawet nie traktowałam jako potencjalnej destynacji turystycznej. Jak było? Już opowiadam!

Pierwszy kontakt wymagał ode mnie nieco samozaparcia - zdecydowanie nie jestem nocnym markiem, a tymczasem piątkowe loty z Lotniska Chopina startują raczej późno, o godz. 23. Senności nie trzeba jednak powstrzymywać długo. Po wejściu na pokład nic już nie stoi na przeszkodzie, żeby się przespać - lot trwa 4 godziny, a w stolicy Azerbejdżanu lądujemy świtem, akurat na śniadanie.

Wjazd do Azerbejdżanu nie jest w tym momencie rzeczą trudną. Potrzebna jest co prawda wiza, ale obejdzie się bez wizyty w ambasadzie - podanie o e-wizę złożymy online. Przy przekraczaniu granicy nikt nie będzie od nas wymagał wyniku testu na COVID, lecz zamiast tego trzeba być gotowym na chwalenie się swoim certyfikatem covidowym.

Atmosfera to jedna rzecz - ale co konkretnie można na bakijskiej starówce zobaczyć? Teoretycznie wszystko, miejsce to nie jest bowiem duże. Pomimo jego niewielkich rozmiarów, nawet tam wyraźnie widać tak charakterystyczne dla Baku zderzenie kultur i epok. Doskonale odrestaurowany XV-wieczny pałac szachów Szyrwanu przenosi nas do czasów, kiedy Baku władali Persowie - ale wystarczy krótki spacer, aby natknąć się na XIX-wieczny budynek wzniesiony w czasach imperium rosyjskiego.

Stolica Azerbejdżanu to jednak nie tylko urokliwe Stare Miasto - Baku jest miejscem pełnym kontrastującej ze sobą architektury: od średniowiecznych monumentów, przez XIX-wieczne kamienice aż po wzniesione w ostatnich latach futurystyczne bryły. Do tych ostatnich należy Centrum Kulturalne im. Hejdara Alijewa - oryginalny budynek, który zdaje się składać wyłącznie z opływowych kształtów i z daleka zwraca na siebie uwagę każdego. 

Wzniesione w latach 2007-2014 Centrum Alijewa zaprojektowane zostało przez słynną iracko-brytyjską architektkę Zahę Hadid - i trudno o lepszą wizytówkę dla ambicji Azerbejdżanu. Wejście do środka - zwłaszcza po przechadzce wśród średniowiecznych budynków Starego Miasta - może przyprawić o szok. W tym szaleństwie jest jednak metoda.

Choć jednak ten sposób zwiedzania zawsze będzie mieć miejsce w moim sercu, to grzechem byłoby zignorowanie... polskiej strony Baku. Na przełomie XIX i XX wieku miasto przeżywało boom budowlany - naftowi baronowie prześcigali się wówczas w tworzeniu kolejnych rezydencji czy budynków publicznych, a rola projektantów tych gmachów przypadła w dużej mierze młodym, wykształconym w Petersburgu architektom, którzy pochodzili z pewnego nadwiślańskiego kraju. Najsłynniejszym z nich był Józef Gosławski, który został nawet mianowany głównym architektem azerskiej stolicy.

Słowa te piszę naprawdę pięknego dnia w Polsce. Ulice grzeje słońce, zieleń jest już w pełnym rozkwicie, w powietrzu czuć nadchodzące lato... A jednak z tęsknotą wspominam Baku, z jego krystalicznie czystym i soczysto błękitnym niebem, porywistym wiatrem czyniącym 30-stopniową temperaturę znośną, doskonałą kuchnią, przyjaznymi ludźmi. To miejsce, które można polecić z całego serca - i kto wie, już niedługo może stać się kolejnym miejscem, które moi i wasi znajomi wybierają na city break. I w pełni będzie na to zasługiwać.