Drogi (Wstrętny) Pamiętniku. "W starych zapiskach zaskoczyło mnie, że byłam tak cyniczna"

– Pamiętam, że gdy kilka lat temu znalazłam pamiętnik i przeczytałam w nim o kimś, kto mocno mnie wtedy skrzywdził, w furii podarłam strony na strzępy. Z pamiętnika zostało tylko kilka kartek. Do nich wracam dziś z sentymentem, bo kryją kilka zabawnych myśli – mówi Milena, 24-letnia aktorka i wokalistka zespołu Harmony Project. Pamięta szczegóły wydarzeń, miejsc i spotkań z ludźmi w przeszłości. Ale tego, co dokładnie działo się wtedy w jej głowie, już nie. – Pamiętnik pomaga mi to odtworzyć – mówi Milena.

Dziennikarka Patrycja pisała pamiętniki przez 10 lat. Teraz to docenia: lubi wracać do przeszłości, a bez pamiętnika to niełatwe, bo pamięć jest wybiórcza. Zapiski traktuje bardziej jak dokument, mapę psychologiczną swojej młodości. Czas zamknięty. – Czytam je z sentymentem i humorem. Jako odkrycie tego, że kiedyś było się innym człowiekiem, i tego, że dziś to bezpowrotnie przepadło. Cała stara ja – mówi Patrycja.

– Nie ukrywam: jestem tym zachwycona. Jak na 15-latkę byłam niezłą mądralą – śmieje się Milena. I dodaje, że w czytaniu pamiętników najbardziej ceni możliwość podejrzenia, jak wyglądał proces zmian w jej charakterze.

Patrycja uśmiecha się nad swoim pamiętnikiem. – Śmiesznie jest odkrywać swoją naiwność. To, że tak mocno przeżywało się drobne rzeczy. „Jutro klasówka” brzmiało tak jak dziś „zwolnili mnie z pracy”. Ale nic nie równa się z zaskoczeniem, które odczuwam, gdy czytam, jak bardzo potrafiłam być wtedy cyniczna – mówi Patrycja. Przyznaje, że takie odkrycie mocno ją dziwi, ale nie rozczarowuje. – Miałam inną wizję siebie. Myślałam, że byłam osobą nadwrażliwą, zagubioną, ale okazuje się, że było zupełnie inaczej – twierdzi Patrycja.

– Powroty do wspomnień pozwalają nam zauważyć istotną rzecz: swoją ciągłość w czasie. To, że nie żyjemy tu i teraz, ale mamy swoją indywidualną historię, która nas kształtowała. Pozwalają nam też osądzić, czy droga, którą idziemy, czy jest dla nas dobra – mówi psycholog Rafał Jaros.

Jego zdaniem należy pamiętać o tym dobroczynnym wpływie pamiętnika, gdy rodzi się w nas pokusa oceniania siebie po dawnych wpisach. – Trzeba pamiętać, że gdy pisaliśmy o sobie wtedy, byliśmy w stanie emocji, poruszenia. Że ten tekst pozwolił nam wtedy te emocje uwolnić. Nie zawsze najważniejsze jest to, jak siebie w tej sytuacji oceniamy, ale to, na ile nam wtedy to pisanie pomogło w rozwiązaniu problemu – mówi psycholog.

– Gdy czytam swoje wpisy, dociera do mnie, że przez całe moje życie przewijają się w moich myślach te same tematy, jak choćby nieustanne dążenie do samorealizacji – mówi Agata, dziś absolwentka kulturoznawstwa. W wieku 13 lat pisała o swoich planach, pomysłach na przyszłość, o sprawach prywatnych, klasówkach i książkach, które przeczytała. – Nie odkrywam w tych zapiskach zupełnie nowej osoby. Rozumiem siebie z tamtego czasu i nie boję się konfrontacji z nią. A jednak nie jestem z siebie dumna. Widzę, jak wielu z tych planów, marzeń nie zrealizowałam. Trochę tak, jakbym siebie samą rozczarowała – mówi Agata.

Jak poradzić sobie z takim ewentualnym rozczarowaniem?

– Nie należy się nim przejmować. To naturalna reakcja. Nie jesteśmy już tym samym człowiekiem, zmieniliśmy się. Poza tym nawet lekka desperacja może przynieść pozytywny skutek: mobilizację do zmian. Trzeba wyciągnąć ze swoich obserwacji pozytywne wnioski – jesteśmy na innym etapie rozwoju, zmieniliśmy się. I możemy być dumni z tego, jacy jesteśmy dzisiaj – mówi psycholog.

Agata zauważa, że wracanie do przeszłości z pomocą pamiętnika pomaga jej w planowaniu dalszego życia. – Mam wgląd w dotychczasową ścieżkę mojego rozwoju. Widzę, że pewne problemy, które miałam wtedy, nadal się powtarzają, i to mobilizuje mnie do zmian. Zaczynam też odróżniać rzeczy bardziej ważne od mniej ważnych w moim życiu – mówi Agata.

Agata pisze też bloga. – To co innego. Publika zobowiązuje: bardziej traktuję to jako narzędzie autopromocji, chcę dobrze wypaść, więc staram się pisać tak, aby się podobało odbiorcom. Pamiętnik miał dla mnie intymny charakter – mówi absolwentka kulturoznawstwa.