Za niespełna miesiąc (tj. 24 lutego) minie równo rok od wybuchu wojny w Ukrainie. Brutalny atak na naszych wschodnich sąsiadów przez wojska Władimira Putina zmienił bieg historii, przewracając do góry nogami światową codzienność. Rosyjski dyktator zdecydował się na atak tuż po Zimowych Igrzyskach Olimpijskich, które odbyły się w Pekinie (2022).
Reakcja ze strony Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, zaledwie kilka dni po ataku wojsk Putina na terenie Ukrainy była jednoznaczna. Dla Rosji i Białorusi, wspierającej politykę rosyjskiego dyktatora, nie było miejsca w rodzinie olimpijskiej. Wydano wówczas stanowisko, które składało się z pięciu najważniejszych postulatów.
Tak brzmiały postanowienia MKOl pod koniec lutego 2022 roku.
1. W celu ochrony integralności światowych zawodów sportowych oraz dla bezpieczeństwa wszystkich uczestników, MKOl zaleca, aby Międzynarodowe Federacje Sportowe i organizatorzy imprez sportowych nie zapraszały ani nie zezwalały na udział rosyjskich i białoruskich sportowców oraz działaczy w zawodach międzynarodowych.
2. Tam, gdzie nie jest to możliwe w krótkim czasie z powodów organizacyjnych lub prawnych, MKOl wzywa Międzynarodowe Federacje Sportowe i organizatorów wydarzeń sportowych na całym świecie, aby zrobili wszystko, co w ich mocy, aby zapewnić, że żaden sportowiec lub działacz sportowy z Rosji lub Białorusi nie będzie mógł wystąpić pod nazwą Rosja lub Białoruś. Obywatele Rosji lub Białorusi, czy to indywidualnie, czy drużynowo, powinni być akceptowani tylko jako neutralni sportowcy lub neutralne drużyny. Nie należy eksponować symboli narodowych, kolorów, flag ani hymnów. Sprawa dotyczy również igrzysk paraolimpijskich.
3. Podtrzymano stanowisko dotyczące braku organizacji jakichkolwiek wydarzeń sportowych w Rosji i Białorusi.
4. Podjęto decyzję o odebraniu Orderu Olimpijskiego trójce z Rosji. Są to: Władimir Putin (prezydent Federacji Rosyjskiej), Dmitrij Czernyszenko (wicepremier) oraz Dmitrij Kozak, zastępca szefa Sztabu Biura Wykonawczego prezydenta.
5. MKOl i docenia liczne apele o pokój ze strony sportowców, działaczy sportowych i członków światowej społeczności olimpijskiej. MKOl podziwia i wspiera w szczególności apele rosyjskich sportowców o pokój.
Minął rok. Od tego czasu tylko w nielicznych federacjach sportowych zdecydowano się dopuścić do rywalizacji kraje, które przeprowadziły ofensywę na Ukrainę. Niedawno informowaliśmy o sytuacji w tenisowym Australian Open, gdzie występują reprezentantki i reprezentanci Rosji i Białorusi, ale jako postaci bez narodowej przynależności.
Na taki krok zdecydowano się w męskim ATP oraz żeńskim WTA. Przeciwko jakimkolwiek szansom na start, nawet bez flagi przy nazwisku, stanęła za to Międzynarodowa Federacja Tenisowa (ITF). Jak widać, w samym tenisie dochodzi do niekonsekwencji.
MKOl w środę 25 stycznia 2023 roku postanowił stanąć po stronie bliższej wspomnianym przykładom z ATP oraz WTA. Rodzina olimpijska, pomimo nadal zabijanych niewinnych ludzi na terenie Ukrainy, zmieniła stanowisko względem Rosji i Białorusi.
W specjalnym stanowisku czytamy m.in. o:
1. Silnym zaangażowaniu w jednoczącą misję Ruchu Olimpijskiego. Zachęceniu do wypełnienia tej jednoczącej misji, szczególnie w czasach podziałów, konfrontacji i wojny.
2. Poszanowaniu praw wszystkich sportowców do bycia traktowanym bez jakiejkolwiek dyskryminacji, zgodnie z Kartą Olimpijską. Rządy nie mogą decydować, którzy sportowcy mogą brać udział w jakich zawodach, a którzy nie.
3. Żadnemu sportowcowi nie należy uniemożliwiać udziału w zawodach tylko z powodu paszportu.
4. Należy zatem dalej badać możliwości udziału sportowców w zawodach na ściśle określonych warunkach.
O jakich warunkach mowa?
Sportowcy z Rosji i Białorusi mieliby uczestniczyć w zawodach, jako sportowcy neutralni, w żaden sposób nie reprezentując swoich krajów. MKOl odwołuje się do lig zawodowych, zwłaszcza w Europie, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, a także niektórych sportach indywidualnych (czyt. wspomniany tenis).
Dodatkowo sportowcy, którzy będą chcieli wziąć udział w międzynarodowej rywalizacji, muszą przestrzegać Karty Olimpijskiej. Czyli np. nie działają na szkodę misji pokojowej MKOl czy aktywnie wspierają zakończenie wojny w Ukrainie. Dodatkowo muszą kwalifikować się pod względem przestrzegania Światowego Kodeksu Antydopingowego.
MKOl zastrzegł sobie prawo wykluczenia sportowca, który nie przestrzega powyższych zasad. Dodatkowo światowa centrala olimpijska dodała z zadowoleniem, że docenia Radę Olimpijską Azji, która dała dostęp do rywalizacji sportowcom z Rosji i Białorusi w azjatyckich zawodach.