Prawicowa dziennikarka, która krytykuje rodzinną lustrację. Janina Jankowska: My, dziennikarze już nie staramy się pomóc

Redaktor naczelny "Gazety Polskiej" nazwał Jankowską "celebrytką w przebraniu dziennikarza" i zarzucił jej "elementarny brak rzetelności".

Sama Jankowska nie jest krytyką zaskoczona. – To sprawa standardów dziennikarskich. Ja jedynie zareagowałam na konkretny tekst, który sprzeniewierzał się moim dziennikarskim zasadom. Nie przez podjęty temat, ale sposób sięgania do prywatności – wyjaśnia w rozmowie z naTemat.

– Nie podoba mi się, kiedy dla zdezawuowania człowieka o innych poglądach, wypomina się mu się przeszłość jego rodziców. Nie podoba mi się, że robi to dziennikarz w stosunku do drugiego dziennikarza. Nie podoba mi się, gdy dziennikarstwo wprzęgnięte jest w walkę polityczną. – mówi Jankowska.

Ci, którzy chcieliby zapisać ją do grona "salonowych" dziennikarzy, powinni jednak chwilę odczekać. Dziennikarka przyznaje bowiem, że książka o dzisiejszych elitach, nawet prześwietlająca ich życiorysy, jest potrzebna i mogłaby być bardzo ciekawym materiałem portretującym całe pokolenie i pokazującym w nowym świetle transformację ustrojową.

Jankowska działała w solidarnościowej opozycji, była związana z Komitetem Obrony Robotników. Przez blisko 20 lat PRL pracowała w Polskim Radiu, wróciła do niego jako wicedyrektor Jedynki po obradach Okrągłego Stołu (w których uczestniczyła jako członek podkomisji ds. środków masowego przekazu). Działała też w radiowej komisji etyki, kiedy radiem rządzili ludzie związani z Prawem i Sprawiedliwością. Teraz wciąż pozostaje aktywną reportażystką.

Jej decyzje często spotykają się z niezrozumieniem którejś ze stron dziennikarskiego sporu. Jak ta, dotycząca współpracy z Kancelarią Prezydenta, do której zaprosił ją Lech Kaczyński. Po jego śmierci Jankowska chciała zostać także przy Bronisławie Komorowskim. Odeszła po tym, jak prezydent zaprosił w skład Rady Bezpieczeństwa Narodowego generała Wojciecha Jaruzelskiego. Prezydentowi wyjaśniła powody rezygnacji w eleganckim liście.

W okopy nie dała zepchnąć się też podczas wyborów prezesa Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Chciał tam startować jeden z jej dawnych radiowych przełożonych. Kiedy Jankowska dowiedziała się o tym pomyśle, przypomniała środowisku, jak kandydat zachowywał się wobec byłych kolegów z radia.

– Spór jest rzeczą naturalną, można się spierać, można mieć różne poglądy, ale trzeba to rozstrzygać na poziomie jakiejś sprawy. Nie atakować personalnie, ale merytorycznie. Ludzie mogą przecież mieć różne poglądy np. na temat związków partnerskich. Dyskutujmy, zastanawiajmy się nad konsekwencjami poszczególnych rozwiązań. – zachęca Jankowska. – Cała rzecz polega jednak na tym, że dziś spór na poziomie politycznym zszedł w dół społeczeństwa, przełamał także na pół środowisko dziennikarskie. My, dziennikarze już nie staramy się pomóc naszym odbiorcom w poznaniu i zrozumieniu świata. My walczymy ze sobą. Każdy w swoim obozie walczy z potencjalnym wrogiem obozu o innych poglądach. Strona Tomasza Lisa ma pogardę dla pisowców, moherów, osób, dla których polskość jest wartością. Z kolei strona Sakiewicza jest oblężoną twierdzą, która każdą krytyczną uwagę traktuje jak zagrożenie. Wszędzie widzą wroga.

Zdaniem Jankowskiej to jednak droga donikąd, bo prawdziwy dziennikarz powinien mieć sympatie polityczne, ale powinien także dążyć do maksymalnego dystansu, spoglądać na sprawy z pewnego oddalenia. Tymczasem w jej ocenie dzisiejsi dziennikarze nie starają się już dawać szansy drugiej stronie sporu, ani przedstawiać zjawisk z różnych perspektyw. Co więcej sami stają się czynnymi politykami.

Jankowska przyznaje, że za wyrażanie takich poglądów, obrywa jej się z okopów po jednej i po drugiej stronie. Ale, jak sama mówi: taka jest cena niezależności.

– Mój model dziennikarstwa każe mi patrzeć na dwie strony z jednakowym dystansem, bo wiem, że ze swoim odmiennym spojrzeniem na Polskę, obie są Polsce potrzebne. Oczywiście, jeśli się nie wykrwawią – podkreśla.