Częściowe zaćmienie Słońca nad Polską już w sobotę. W tych godzinach warto zerknąć w górę

Zaćmienie Słońca jest wtedy, gdy Księżyc przesłania tarczę Słońca i tym samym przysłania światło docierające do Ziemi. W przypadku częściowego zaćmienia, Księżyc nie zakrywa całkowicie Słońca, tylko jego fragment. Najbliższa nam gwiazda będzie więc wyglądała jak "ugryziona".

Oba te zjawiska są wbrew pozorom dość częste. W ciągu roku występują (gdzieś na kuli ziemskiej) od dwóch do maksymalnie pięciu zaćmień Słońca (z tych najwyżej trzy są całkowite). Ich widoczność zależy jednak od lokalizacji obserwatora. Dlatego nie zawsze może je zobaczyć np. w Polsce. W sobotę będzie jednak świetna okazja.

"Sobotnie zaćmienie to zaćmienie częściowe - nie tylko lokalnie w Polsce, ale globalnie na świecie. Orbita Księżyca jest nachylona względem orbity Ziemi aż o 5 stopni – i dlatego, choć Księżyc co miesiąc okrąża Ziemię, jego cień zazwyczaj 'mija' naszą planetę nad biegunem północnym lub pod biegunem południowym" – napisał Karol Wójcicki na blogu "Z głową w gwiazdach".

Dodał, że "W Polsce najgłębsze zaćmienie zobaczą mieszkańcy północno-zachodniej części kraju – w Świnoujściu Księżyc zakryje aż 16,5 proc. tarczy Słońca!". "Im dalej na południowy wschód, tym mniej spektakularnie – w Warszawie zakrycie wyniesie 7,3 proc., a w Rzeszowie tylko 3,6 proc.. Ale niezależnie od miejsca – warto spojrzeć w górę!" – zaapelował.

Poniżej znajdziecie godziny, w jakich obserwować częściowe zaćmienie w miastach wojewódzkich (alfabetycznie). Pierwsza godzina to początek, środkowa to maksimum (wtedy tarcza Słońca będzie najbardziej przesłonięta, co zostało podane w procentach), a ostatnia to koniec tego zjawiska w danym miejscu.

Zaćmienie możemy oglądać tylko przy użyciu specjalistycznego sprzętu. W sklepach astronomicznych możemy kupić specjalne okulary do obserwacji zaćmień z filtrami blokujące promieniowanie słoneczne, filtr słoneczny Baader, który można założyć np. na lornetkę lub aparat fotograficzny lub teleskop z filtrem słonecznym.

W ostateczności można użyć maski lub szkła spawalniczego z wysokim stopniem przyciemnienia (przynajmniej DIN 13). Jeśli nie mamy żadnej z tych rzeczy, to możemy po prostu skierować smartfona w stronę Słońca i patrzeć na ekran lub wybrać się do obserwatorium.

Prognoza pogody wskazują, że w wielu częściach kraju nieba nie przesłonią nam chmury. Portal i.pl ustalił w IMGW, że najlepsze warunki do obserwacji zaćmienia Słońca będą na Suwalszczyźnie, Mazurach, Mazowszu, Lubelszczyźnie, wschodnim Pomorzu i Kujawach, gdzie zachmurzenie będzie małe.

Więcej chmur pojawi się nad Pomorzem Zachodnim, Wielkopolską, Ziemią Lubuską i Dolnym Śląskiem, ale wciąż istnieje szansa na obserwację. Najtrudniejsze warunki będą na południu Górnego i Dolnego Śląska, w Małopolsce i na Podkarpaciu, gdzie prognozowane są liczne chmury i deszcz, ale nie wykluczone też są przejaśnienia.

Najbliższe nam całkowite zaćmienie Słońca wypada 12 sierpnia 2026 roku. Będzie to kolejne po zaćmieniu z 11 sierpnia 1999 r. całkowite zaćmienie Słońca widoczne w kontynentalnej Europie. Niestety w Polsce będzie widoczne tylko częściowo. Dlaczego? Po prostu Słońce ukryje się nie tylko za Księżycem, ale i za horyzontem.

"Na terenie Polski maksymalna faza zjawiska wypadnie już w momencie, kiedy Słońce będzie od 1 do 4 stopni poniżej horyzontu. Będzie to oznaczało, iż pomimo braku widoczności Słońca zmiany natężenia światła w atmosferze ziemskiej będą zauważalne" – czytamy na Wikipedii.

W Polsce zaćmienie rozpocznie się po godzinie 19:00 i będzie najlepiej widoczne w zachodniej części kraju. Np. w Szczecinie zakrycie Słońca wyniesie około 86 proc. Dlatego jeśli będziemy chcieli podziwiać je w pełnej krasie, to powinniśmy się wtedy wybrać do Hiszpanii. W okolicach Majorki czy Walencji Słońce będzie całkowicie zasłonięte przez ok. 1,5 minuty.