Trawelebryta na wakacjach. Jak jechać na urlop jako turysta, a nie kolonizator?

Dla trawelebryty podróż to sposób na kreowanie wizerunku. Element stawiany na równi z drogim samochodem, czy ubraniami. Kolejny sposób na bywanie. Początkowo trawelebrytami byli znani telewizyjni podróżnicy: Martyna Wojciechowska, Beata Pawlikowska, czy Wojciech Cejrowski. Wraz z dostępnością internetu zjawisko zaczyna się jednak poszerzać. W czasie, kiedy każdy internauta korzystający z mediów społecznościowych, czy blogów ma własną publiczność, podróże stają się sposobem na zaistnienie, a trawelebryckie szeregi gęstnieją. Jak nie dołączyć do nich podczas urlopu?

Zdaniem Cegielskiego, trawelebryci jadą na zagraniczne ekspedycje nie po to, żeby czegoś się dowiedzieć, coś poznać, czegoś doświadczyć, ale udowodnić swoją wyższość. "Bogata biała kobieta przytula przestraszone afrykańskie dziecko, obok, w prawie identycznej pozie, małą małpkę" – tak Cegielski pisze o Wojciechowskiej. Cejrowskiemu zarzuca natomiast wprost: "Wiele programów z cyklu 'Boso przez świat' nie ma na celu zachęcenia ludzi do podróżowania […], lecz jest potwierdzeniem, że jesteśmy lepsi".

Cegielski nie jest pierwszym, który krytykuje podróżniczy celebrytyzm. O polskich trawelebrytach powstała cała książka. W "Podglądając Innego. Polscy trawelebryci w Ameryce Łacińskiej" prof. Marcin Florian Gawrycki, latynoamerykanista z Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzał się temu, jak najbardziej popularni polscy telewizyjni podróżnicy relacjonowali swoje wyprawy w tamtym kierunku. Doszedł do wniosków podobnych, co Cegielski: przekaz serwowany w ich programach jest spłycony, a widz utwierdza się w przekonaniu, że "wyobrażenie na temat kultury Innego jest słuszne i zobiektywizowane".

W dobie wszechobecnego Facebooka i innych serwisów społecznościowych każdy z nas ma bowiem swoją własną publiczność, której prezentuje treści. Zdjęcia z egzotycznych wakacji są treścią szczególnie nośną - komentowaną, dzieloną, lubioną.

Zastrzega jednak, że turyści potrafią być nieodpowiedzialni. Do największych grzechów należy na przykład próba zmieniania porządków w społeczności lokalnej. – Byłem kiedyś na Zanzibarze w małej wioseczce rybackiej. Mieszkała tam pewna Amerykanka, która chciała naprawiać świat, chciała sprawić, by miejscowym się lepiej żyło. Otworzyła więc kawiarnię na amerykański wzór. Nauczyła miejscowych jak robić frappe, które Amerykanie uwielbiają, zaczęła też sprowadzać amerykańskie piwo, żeby nie musieli pić lokalnego, robionego z bananów – wspomina Pinkwart, który wie, że kobieta robiła to w dobrej wierze, ale mimo wszystko wyprowadziło go to z równowagi. – Przez takich ludzi, jak ona znika unikalność miejsc – dodaje.

Zdaniem Sergiusza Pinkwarta wyznacznikiem dojrzałego podróżowania jest otwartość. Z jednej trzeba próbować dostosować się do zwyczajów panujących w danym miejscu i nie eksponować swojej przewagi ekonomicznej.

– Jeśli podróżujemy, starajmy się jak najwięcej nauczyć. Niech ważne będzie to, co my sami wyciągniemy z podróży – podsumowuje.