Przestańmy walczyć o Wilno. Kresów już nie odzyskamy

Prawie każda wizyta Polaków na Kresach Wschodnich wiąże się z żądaniami, by zwrócono nam nasze miasta. Czy to Wilno, czy Lwów. Należą do nas i basta! Ostatni akcent w walce o odzyskanie Wilna postawili kibice Lecha Poznań odśpiewując pod Ostrą Bramą „Mazurka Dąbrowskiego”. Mogłoby to być wzruszające, gdyby nie fakt, że nie śpiewali z pobudek patriotycznych, ale nacjonalistycznych. Wiadomość jaką przekazywali brzmiała: „Litwini oddajcie Polsce Wilno!"

W Wilnie więcej Litwinów
Trzeba pamiętać, że w obecnych czasach układ demograficzny jest znacznie inny niż ten sprzed wojny. Przed 1939 rokiem 65 procent Wilna to byli Polacy, teraz jest ich tylko 16 procent. Reszta siedzi w Szczecinie, Wrocławiu, czy gdzieś daleko na Wschodzie. Tak więc Wilno nie jest już Polskim miastem. Jest historycznym polskim miastem, ale obecnie jest stolicą Litwy i należy to uszanować.

Narodowcy, a przecież wy Kresów nie lubicie?
Jeszcze powiem o jednej absurdalnej rzeczy. Zauważyłem, że jest wiele kręgów narodowców domagających się zwrotu kresowych miast. Skoro tak lubują się w historii i chcą odzyskać Wilno, wspominają Żeligowskiego, to niech sobie przypomną kilka innych spraw. Wielki idol wszelkiej maści narodowców Roman Dmowski bardzo marzył o Polsce dla Polaków. Przez niego mieliśmy mniejsze włości na Wschodzie, by być bardziej „polskim” krajem. Teraz odzyskanie Wilna, czy Lwowa byłoby powrotem do bardziej różnorodnej Polski. A tego nacjonaliści raczej by nie chcieli? Przedwojenni endecy na tę myśl się w grobach kręcą.

Mamy dużo Polaków w Wilnie i na Litwie, ale nie aż tylu, by być tam większością. Jeżeli naprawdę czujemy sentyment do tego miejsca, to powinniśmy się zastanowić, jak dbać o interesy Polaków, ale nie za pomocą krzyków, czy wlepek. Może i Litwini zachowują się szowinistycznie wobec nas, może i próbują Polaków mieszkających tam gnębić. Jednak na pewno polonijne manifestacje domagające się zwrotu Wilna, im nie pomagają w relacjach z litewskimi władzami.

Wystarczy mała autorefleksja nad naszym zachowaniem w Wilnie – jak my odbieramy każde wystąpienie Eriki Steinbach? Wielu z nas się gotuje na myśl o tym, że Niemcy będą zaraz wyganiać nas z naszych domów. Czasem na „volksdojczów” mieszkających w Polsce robi się pewnego rodzaju nagonkę. Teraz zastanówcie się, jak czują się Litwini, kiedy domagamy się Wilna?

Sentyment do Wilna
Sam mam olbrzymi sentyment do tego miasta. Wychowała się w nim moja babka, a mój pradziadek założył i prowadził tam szkołę. Znam rodzinne opowieści o tym, jak wkraczał tam Żeligowski, oraz o scenach z katedry Wileńskiej kiedy wkraczali Sowieci. Jeszcze bardziej nabrałem sentymentu do Wilna dzięki książkom Sergiusza Piaseckiego. One jeszcze bardziej scaliły to miasto z Polską. Jednak to jest świat utracony, którego już nie odzyskamy.

Uważam, że możemy prowadzić licytacje z Litwinami o to, czy Wilno było bardziej polskie czy litewskie. Możemy się spierać o narodowość Mickiewicza, czy innych wielkich pisarzy. Wykłócać się o historię. A także śmiać się z takich rzeczy, że np. brat pierwszego prezydenta Polski Gabriela Narutowicza, Stanisław był litewskim politykiem. Z racji istnienia przez wieki Rzeczpospolitej Obojga Narodów łączy nas wspólna historia. Strasznie się wymieszaliśmy. W ostatnim wieku doszło do rozłamu. Choć powinniśmy pamiętać, że Wilno było Polskie, to winniśmy uszanować to, że obecnie jest litewskie.