Wuj Sam chce właśnie ciebie. Zobacz plakaty z I wojny światowej

Władze państw walczących w I wojnie światowej chętnie zwracały się do swoich obywateli poprzez plakaty. Na zdjęciu: plakat rekrutacyjny armii Stanów Zjednoczonych i francuski plakat propagandowy Fot. loc

Już w przyszłym roku minie 100 lat od chwili, gdy europejskie mocarstwa pogrążyły się w I wojnie światowej, konflikcie, którego następstwa zmieniły oblicze świata i w dużej mierze określiły kształt XX wieku. Przyglądając się obliczom wielkiej wojny, natrafimy nie tylko na działa, czołgi i umierających w okopach żołnierzy. Istotną rolę odgrywał w niej także wymiar propagandowy, co pokazują powstałe w trakcie konfliktu plakaty.

Kiedy latem 1914 roku wybuchła wielka wojna, zaangażowane w nią mocarstwa zaczęły w wyjątkowym stopniu zabiegać o sympatię i propaństwowe zaangażowanie swoich obywateli. Aby zapewnić odpowiednio wysokie morale czy równie satysfakcjonujący stan liczebny armii, wszystkie strony konfliktu zalewały ulice i środki masowego przekazu propagandowymi plakatami, które wychwalały odwagę żołnierzy i zachęcały do dołączenia do armii bądź wykupienia wojennych obligacji. Po plakaty chętnie sięgano także zaraz po wojnie. Na przykład władze pokonanych Niemiec ostrzegały za ich pośrednictwem przed nadchodzącym ze wschodu bolszewizmem.

Wiele stworzonych w drugiej dekadzie XX wieku plakatów przetrwało kolejne dziesięciolecia, zachowując się chociażby w zbiorach Biblioteki Kongresu Stanów Zjednoczonych. Wojenne plakaty można oglądać na jej stronach internetowych. Poniżej przedstawiamy wybór najciekawszych prac z Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych.

Niemcy:

Rok 1915. Niemiecki orzeł niszczy brytyjski samolot Fot. loc.gov

Rok 1916. Plakat reklamujący wystawę, która miała pomóc w zebraniu środków na Czerwony Krzyż Fot. loc.gov

Rok 1916. Plakat zachęcający obywateli do sprzedawania złota. Złoto pokona żelazo Fot. loc.gov

Rok 1917. Duch zabitego marynarza wskazuje żołnierzowi tonącą łódź podwodną Fot. loc.gov

Rok 1917. Plakat zachęcający do zbierania nasion buka, z których robiono olej Fot. loc.gov

Rok 1918. Plakat rekrutacyjny niemieckiej armii Fot. loc.gov

Rok 1915. Zestrzelony brytyjski samolot Fot. loc.gov

Rok 1919. Plakat antybolszewicki Fot. loc.gov

Rok 1919. Plakat antybolszewicki. Bolszewizm utopi świat we krwi Fot. loc.gov

Rok 1919. Plakat antybolszewicki. Bolszewizm przynosi głód i destrukcję Fot. loc.gov

Rok 1919. Ty też powinieneś wstąpić do niemieckiej armii Fot. loc.gov

Rok 1920. Plakat rekrutacyjny niemieckiej armii Fot. loc.gov

Francja:

Rok 1915. Francuski żołnierz na tle mapy z zaznaczoną linią frontu zachodniego Fot. loc.gov

Rok 1917. Niemiec kuli się ze strachu przed cieniem amerykańskiego żołnierza Fot. loc.gov

Rok 1918. Francuski czołg zmierza do zwycięstwa Fot. loc.gov

Rok 1918. Francuscy żołnierze wspierani przez amerykańskich sojuszników i mitologiczną Wiktorię Fot. loc.gov

Rok 1918. Francuski żołnierz dusi niemieckiego orła Fot. loc.gov

Rok 1918. Cesarz Wilhelm II Hohenzollern musi uznać wyższość Entanty Fot. loc.gov

Wielka Brytania:

Rok 1915. Plakat zachęcający do walki za króla Jerzego V i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Fot. loc.gov

Rok 1915. Brytyjski plakat rekrutacyjny Fot. loc.gov

Rok 1915. Brytyjskie kobiety namawiają mężczyzn do pójścia na wojnę Fot. loc.gov

Rok 1915. Plakat rekrutacyjny niemieckiej armii Fot. loc.gov

Rok 1915. Imperium potrzebuje ludzi. Plakat skierowany do zamorskich części Wielkiej Brytanii Fot. loc.gov

Rok 1915. Plakat rekrutacyjny brytyjskiej marynarki Fot. loc.gov

Rok 1915. Irlandczycy pomszczą zatopiony przez Niemców parowiec RMS Lusitania. Plakat rekrutujący do pułku irlandzkiego Fot. loc.gov

Stany Zjednoczone:

Plakat rekrutacyjny amerykańskiej armii. Wykonany między 1910 a 1915 rokiem. Fot. loc.gov

Plakat wykorzystywany w latach 1914-1918. Rekrutacja do oddziałów piechoty morskiej Fot. loc.gov

Rok 1917. Bądź jak amerykański orzeł – wstąp do lotnictwa i niszcz niemieckie samoloty Fot. loc.gov

Rok 1917 (najprawdopodobniej). Plakat rekrutacyjny amerykańskiej armii Fot. loc.gov

Rok 1917 (najprawdopodobniej). Wuj Sam chce, żebyś dołączył do marynarki Stanów Zjednoczonych Fot. loc.gov

Rok 1918 (najprawdopodobniej). Diabły skarżą się na ciężkie czasy. Cesarz Niemiec Wilhelm II Hohenzollern nie zostawia im nic do roboty Fot. loc.gov

Rok 1917 lub 1918. Wojna to nie tylko działa i karabiny. Plakat zachęcający młodzież do pomagania hodowcom owiec. Dwadzieścia owiec może "wyposażyć i ubrać" żołnierza Fot. loc.gov

Rok 1918. Plakat upamiętniający 142. rocznicę deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych. Wuj Sam wciąż jest młody i silny Fot. loc.gov

Rok 1918. Oszczędzaj cukier. Zamiast niego używaj melasy i syropu trzcinowego Fot. loc.gov

Rok 1918. Plakat reklamujący film "Pershing's Crusaders". Generał John Pershing był głównodowodzącym Amerykańskich Sił Ekspedycyjnych Fot. loc.gov

Rok 1919. Plakat rekrutacyjny korpusu pancernego amerykańskiej armii Fot. loc.gov

Rok 1919. Plakat rekrutacyjny amerykańskiej armii, zachęcający do zostania wojskowym inżynierem Fot. loc.gov

Czytaj także:

Kolorowe zdjęcia sprzed 100 lat. Tak wyglądała carska Rosja