"Uwolnić Chopina", czyli Amerykanie robią zrzutkę na polskiego kompozytora. Chodzi o prawa autorskie

Niestety słuchając chociażby tego fragmentu rzeczonego koncertu f-moll, musimy mieć świadomość, że ktoś umieścił go w internecie nielegalnie. Jak to możliwe, mimo że Fryderyk Chopin nie żyje od ponad 160 lat?

Chopin na nielegalu
– Co do zasady, prawa autorskie do danego utworu muzycznego wygasają 70 lat po śmierci autora – tłumaczy nam radca prawny Małgorzata Gradek-Lewandowska opisując polski system ochrony praw autorskich. Dodaje, że inne państwa owe kwestie regulują na ogół podobnie. Dlaczego więc umieszczając nagranie któregoś z utworów Chopina w internecie łamiemy prawo?

Niektórzy twierdzą, że taka konstrukcja praw autorskich skutecznie uniemożliwia dzisiaj szerszej publiczności kontakt z muzyką klasyczną. Jedną z takich osób jest Aaron Dunn, założyciel organizacji Musopen. To właśnie on zbiera dziś pieniądze, by “uwolnić Chopina”.

"Uwolnić Chopina!"
Musopen zajmuje się promocją kultury muzycznej poprzez publikację materiałów edukacyjnych i darmowych zasobów: nut, nagrań, książek, itd. “Naszym celem jest uwolnienie muzyki” – czytamy na stronie Musopen. Najnowszym pomysłem organizacji jest zebranie w serwisie Kickstarter 75 tys. dolarów, dzięki którym z więzów praw autorskich krępujących jego twórczość “uwolniony” zostanie Chopin.

Zdaniem naszej rozmówczyni to, w jaki sposób dziś wygląda dostęp uczniów do muzyki klasycznej to “łatanina”: brakuje systemowych rozwiązań. – Nie sądzę, żeby była to kwestia braku pieniędzy, chodzi raczej o brak determinacji – ocenia Łabanow-Jastrząb, mówiąc o przeciągających się w nieskończoność sporach prawnych i negocjacjach w sprawie zasobów TVP czy Polskiego Radia. – Bo nie trzeba wcale wszystkiego nagrywać od nowa. Jest wiele znakomitych nagrań, zrealizowanych w przeszłości za państwowe pieniądze – mówi.

Od Chopina do Blechacza?
Piotr Szychowski nie jest jednak równie entuzjastyczny wobec podobnych pomysłów: choć widzi pozytywne strony takich form popularyzacji muzyki poważnej, jakie proponuje Musopen, podkreśla, że ucierpią na tym liczni wykonawcy, którzy przestaną zarabiać na tantiemach. – Bo jak ktoś będzie miał dostęp do dzieł Chopina w internecie, to czy kupi płytę? – zastanawia się pianista.

Wydaje się jednak, że powszechny dostęp do muzyki poważnej mógłby stanowić świetny początek dla dalszych muzycznych poszukiwań. Ktoś, kto w dzieciństwie poznał i polubił Chopina, w przyszłości chętniej zainteresuje się Blechaczem. Szkoda, że w erze powszechnego narzekania na niskim poziom zainteresowania Polaków kulturą, polskie państwo zdaje się tego nie rozumieć.

Violetta Łabanow-Jastrząb przyznaje, że nie słyszała o żadnych polskich inicjatywach, które przypominałyby projekt “Uwolnić Chopina”. – A była ku takim pomysłom świetna okazja, czyli rok chopinowski – zaznacza Łabanow-Jastrząb. Pocieszające jest to, że zawsze możemy wesprzeć projekt Amerykanów – jeśli się powiedzie, my także będziemy jego beneficjentami. Jeżeli komuś zależy, trzeba się spieszyć: próg 75 tys. dolarów projekt musi osiągnąć do 20 października.