– Za patriotyzmem zwykle kryje się coś między manipulacją a indoktrynacją, dlatego nie lubię o nim rozmawiać – mówi doświadczony profesor. – Patriotyzm to coś bardzo trudnego – ocenia Hiszpan mieszkający w Polsce. – Na czym polega patriotyzm? Chodzi chyba o to, by lubić innych – słyszę w przedszkolu. Kto z nich ma rację?
Czym jest patriotyzm? Fot. Łukasz Nowaczyk / Agencja Gazeta
Czym jest patriotyzm? Każdemu z nas wydaje się, że z łatwością potrafi wytłumaczyć to pojęcie w każdej chwili. Kiedy zaczynamy jednak o patriotyzmie mówić okazuje się, że zwykle powtarzamy te same, podręcznikowe definicje, które wbito nam do głowy na lekcjach historii. Postanowiliśmy o patriotyzm zapytać jeszcze raz. Tym razem o miłości do ojczyzny opowiadają zarówno ci, którzy potrafią mówić tylko najprostszym językiem, jak i ci, którzy potrafiliby wytłumaczyć nawet najtrudniejsze pojęcia.
Marcelinka Nadowska: Być patriotą to lubić innych
Dla 5-latki patriotyzm to wbrew pozorom nie trudne do zdefiniowania pojęcie (Fot. Jakub Noch / naTemat.pl)
Jak najlepiej wytłumaczyć najtrudniejsze do wytłumaczenia pojęcia? Wystarczy spytać o opinię... dzieci. One najłatwiej tłumaczą przecież każdy tak skomplikowany dla dorosłych problem. Czym zatem dla pięciolatki z Gdańska jest pojęcie patriotyzmu? – Właściwie to ja tego nie wiem – zaczyna Marcelinka Nadowska. Po chwili głębszego zastanowienia uczennica przedszkola nie ma jednak wątpliwości. – Być patriotą to na pewno znaczy lubić innych i lubić Polskę. No i chodzi też o to, żeby być dobrym przedszkolakiem – zapewnia Marcelina.
Javier Antxon Bizcotxo: Patriotyzm to coś trudnego
Hiszpan pracujący w Polsce przestrzega przed myleniem patriotyzmu z nacjonalizmem
O wiele trudniej odpowiedzieć na pytanie o to, czym jest patriotyzm mają już jednak dorośli. I okazuje się, że to nie tylko problematyczne pojęcia dla Polaków. – Dla mnie patriotyzm to coś skomplikowanego. Trudno być patriotą nie będąc nacjonalistą. A dla mnie bycie nacjonalistą oznacza odrzucanie wszelkich swoich błędów i słabości. Nikt nie jest przecież perfekcyjny, a zaprzeczanie temu prowadzi łatwo do nienawiści do innych narodów – tłumaczy Javier Antxon Bizcotxo, pracujący w hiszpańskiej ambasadzie w Warszawie.
Jednocześnie Javier dodaje, że trudno mu ukryć dumę ze swojego kraju. Także z tego, że w Hiszpanii udaje się wspólnie żyć wielu grupom etnicznym, które pielęgnują zupełnie różne kultury. – Sądzę właśnie, że patriotą jest ten, kto rozumie patriotyzm jako dumę ze swojej kultury, ale jednocześnie wie, że nie jest z tego powodu lepszy od nikogo innego na świecie - przekonuje.
Prof. Jerzy Bralczyk: Mam już dosyć rozważań nad patriotyzmem
Profesor wolałby pytań na temat patriotyzmu unikać (Fot. Piotr Bernas / Agencja Gazeta)
I większa wiedza i doświadczenie życiowe, tym trudniej rozmawiać o patriotyzmie. – Ja naprawdę wolałbym już o tym pojęciu nie mówić – stwierdza prof. Jerzy Bralczyk. Popularny językoznawca ocenia, że być może najlepiej o patriotyzmie opowiadają właśnie małe dzieci. – Ja sam mógłbym odesłać tylko do "Słownika Języka Polskiego" autorstwa Witolda Doroszewskiego. Tyle mogę powiedzieć jako językoznawca – tłumaczy.
Profesor podkreśla, że jako Polak wolały odpowiedzi unikać, bo rozmowy o patriotyzmie zawsze nacechowane są emocjami, których profesor nie chciałby prowadzić. – Na pytanie czym jest patriotyzm odpowiadam więc niechętnie, bo zwykle kryje się za tym pojęciem jakaś indoktrynacja lub manipulacja – mówi naukowiec.
