Alergia nie jest niewinnym uczuleniem, które można lekceważyć. Wstrząs anafilaktyczny może zabić

Na pajęczaki, z którymi śpimy w łóżku, czyli na roztocza kurzu. Co czwarty Polak ma podatność na ten alergen, a co piąty Polak jest uczulony na drzewa i krzewy.

Tak. W Basenie Morza Śródziemnego 75 proc. alergików cierpi na alergie sezonowe, które są łagodniejsze. U nas ponad 50 proc. ma przewlekłe alergie. Podobna sytuacja jest w innych krajach Zachodu. Jeżeli chodzi o Wschód, nie ma dobrych danych. Ten odsetek z przewlekłymi alergiami ma duże znaczenie, jeśli chodzi o bezpieczeństwo chorego. Występuje większe prawdopodobieństwo zachorowania chociażby na astmę. Badania pokazują, że wśród większości krajów europejskich Polacy są w czołówce ryzyka wystąpienia astmy.

Dziecko nie urodzi się z alergią. Alergia rozwija się w ciągu pierwszych 3 lat życia.

To gwałtowna reakcja całego organizmu, która zachodzi w ciągu minut od zetknięcia z alergenem. Ma charakter ogólnoustrojowy, bo zachodzi we wszystkich organach. Uwalnia się histamina, która reguluje procesy zapalne, naczynia się gwałtownie rozszerzają i z naczyń ucieka woda. Układ krążenia jest nagle pusty, taki stan grozi niedotleniem. Nawet 2 litry wody mogą ''uciec'' wtedy z naczyń do jamy brzusznej, co stanowi zagrożenie życia, bo następuje gwałtowne obniżenie ciśnienia.

Jeżeli nie zareagujemy odpowiednio szybko, pacjent wejdzie w drugą fazę wstrząsu. Będzie wtedy zbyt późno - nie będziemy już w stanie mu pomóc i uzupełnić płynów w łożysku naczyniowym. Możemy reagować póki krew jeszcze krąży. Jedynym sposobem wyprowadzenia ze stanu wstrząsu jest podanie adrenaliny, która powoduje skurcz naczyń, najlepiej jeszcze w pierwszej fazie. Pacjenta trzeba szybko położyć, podnieść nogi do góry, żeby spuścić krew do serca i mózgu, i następnie podać dożylnie płyny.

Od 1981 roku.

Mamy ich więcej, ale najgorzej było na początku, kiedy nie mieliśmy leków. Pacjenci trafiali do nas w fatalnym stanie. Zdarzyło mi się nawet samemu wieźć pacjentkę na pogotowie. Miała już ciszę nad polami płucnymi, bo nie potrafiła nabrać powietrza. Dusiła się.

Miałem jedną szczególną pacjentkę. Nigdy wcześniej nie miałem pacjenta na granicy życia i śmierci. Zawsze jesteśmy przygotowani na nagły wstrząs anafilaktyczny, do którego może dojść. Lekarze i pielęgniarki w ośrodku wiedzą, jak się zachować, kiedy pojawi się ostry stan alergiczny. A takie się zdarzają na przykład po procedurze szczepienia. Pacjentka, o której mówię, miała około 30 lat i przyjechała z USA. Pracowała w ambasadzie, a ja byłem wtedy alergologiem w ambasadzie amerykańskiej. Przywiozła swoją szczepionkę zrobioną przez jej lekarza. Duże stężenie alergenu w jednej filoce.Procedura podawania zupełnie u nas niespotykana. Trzeba było jej podawać bardzo niewielkie ilości szczepionki w formie zastrzyków, tj. ok. 0,02 ml - tyle ile mieści się w samej igle. Każde szczepienie to większa dawka. Ostania miała być 10.000 razy większa od początkowej. Podczas kolejnej wizyty w wyniku pomyłki podaliśmy 0,2 ml (tak jak się podaje w Europie), a powinniśmy 0,02 ml. O sytuacji zorientowałem się już w trakcie szczepienia. Pacjentka miała duszności, pokrzywkę, to był wstęp do wstrząsu. Można ją było na szczęście z tego stanu łatwo wyprowadzić.

Tak, ale pacjentka się wystraszyła, straciła zaufanie i odmówiła przyjęcia adrenaliny. To stworzyło bezpośrednie zagrożenie jej życia. Odwołałem pacjentów i zabrałem ją do szpitala, żebyśmy mieli zaplecze szpitalne na wszelki wypadek. Po drodze znalazła numer do swojego lekarza i zadzwoniłem do niego, wyjaśniłem sytuację i on ją przekonał, że musi przyjąć adrenalinę. Miałem ogromny stres nie dlatego, że pacjentka miała objawy ogólnoustrojowe, bo to się zdarza. Ta choroba jest nieprzewidywalna. Nie możemy wykluczyć wszystkich czynników ryzyka – w tym przypadku błędu w dawkowaniu spowodowanego zupełnie niestosowanym w Europie systemem szczepień. Mój stres wywołała odmowa przyjęcia leku, bo stworzyło to zagrożenie dla niej i dla mnie.

Dała mi nauczkę. Mimo że jesteśmy przygotowani na pojawienie się wstrząsu, zawsze mogą pojawić się czynniki niezarejestrowane, których możemy nie być w stanie kontrolować.

Teraz już rzadko. Pacjent przeważnie trafia już z historią choroby, z właściwym rozpoznaniem, natomiast często zdarza się, że ma włączone złe leczenie. Podanie hydrokortyzonu dożylnie czy leków doustnych nie wyprowadzi pacjenta ze wstrząsu. Może umrzeć, bo te leki działają za wolno i nie zapobiegają anafilaksji. Tylko adrenalina może zatrzymać anafilaksję.

15-35 lat.

Na to pytanie niestety nie da się jeszcze jednoznacznie odpowiedzieć. Przypuszczamy, że alergia jest wtedy dojrzała i dlatego stan alergiczny jest tak ostry.

To w tej chwili jedyny sposób, który może alergii zapobiec i ją cofnąć. W konsekwencji prawidłowego odczulania alergia nie wraca. Leki i inne metody są tylko doraźne, a uciążliwe i groźne objawy niestety dalej wracają.

My nie mamy żadnego patentu, nie ma jednego sposobu, który skutecznie mógłby zahamować rozwój alergii. Coraz więcej osób choruje i naukowcy na całym świecie szukają rozwiązania. Póki co, nie wiemy co zrobić, żeby alergików nie przybywało. Jednak skoro alergia rozwija się po urodzeniu, mamy na ten proces jakiś wpływ. Życie w czystym środowisku, unikanie chemicznego jedzenia, ekologiczny styl życia na pewno zmniejszają ryzyko wystąpienia alergii.