Umowa o pracę, zlecenie czy o dzieło - poradnik praktyczny

- Nie wiem, co mam zrobić. Dostałam propozycję z jednej firmy, proponują mi umowę o pracę, ale ta robota nie jest spełnieniem moich marzeń i ambicji. Zastanawiam się, czy sam fakt, że będę miała umowę o pracę powinien mnie przekonać - zapytała mnie ostatnio koleżanka. Umowa o pracę ma mnóstwo zalet dla nas - pracowników, ma też swoje wady. Podobnie jak znienawidzone przez niektórych tzw. umowy śmieciowe - zlecenia i o dzieło.

W przypadku umowy o dzieło pracodawca wypłaca „pracownikowi” jedynie jego wynagrodzenie, nie martwi się o jakiekolwiek składki. Jeżeli umowę zlecenia podpisuje ktoś, kto skończył 26 lat i już nie studiuje, szef oprócz wynagrodzenia odprowadza składki emerytalne, rentowe i zdrowotne. Jeżeli strony się tak umówią, możliwe jest też odprowadzanie składek chorobowych i wypadkowych. Czym więc w oczach pracodawcy wygrywa ze zwykłym etatem? - Przede wszystkim szybkością rozwiązania umowy i faktem, że taki pracownik nie podlega pod regulamin pracy, więc nie ma tylu przywilejów no i we współpracy na takich zasadach nie występują nadgodziny - mówi Staniewicz.

Umowy cywilnoprawne mają wiele zalet także dla pracowników. - Łatwość rozwiązania umowy to plus nie tylko dla pracodawcy. Gdy my - pracownicy - dostaniemy lepszą ofertę pracy możemy po prostu odejść. Kolejną zaletą jest wyższe wynagrodzenie na rękę, w przypadku umowy zlecenia niższe są składki odprowadzane do ZUS. Takie rozwiązania są bardzo korzystne dla wolnych zawodów, nawet jeżeli podpisaliśmy tzw. lojalkę. Wtedy możemy powiedzieć pracodawcy, że OK, nie możemy pracować u konkurencji, ale w takim razie chcemy więcej zarabiać - dodaje Staniewicz. Jej zdaniem bowiem głównym celem umów cywilnoprawnych jest umożliwienie podejmowania pracy w różnych miejscach. - Takie umowy dają nam możliwość i poprawiają umiejętności dbania o swoje, negocjowania naszych warunków, bycia aktywnym na rynku pracy - mówi.

Umowa o pracę w oczach większości daje poczucie stałości, bezpieczeństwa i stabilizacji, co nie zawsze jest zgodne z prawdą, a w dzisiejszych czasach może liczyć się coraz mniej. - Naprawdę każdego można zwolnić, niezależnie od tego, jaką ma umowę - mówi Dominika Staniewicz. - Umowa o pracę daje nam iluzję bezpieczeństwa, a pracodawcy przy takiej formie zatrudnienia mają możliwość zablokowania nam odejścia do innej pracy przez 3-miesięczny okres wypowiedzenia. Taka umowa czasem bywa batem na pracownika. Te czasy, gdy pracowało się po 30 lat u jednego pracodawcy już nigdy nie wrócą. Jeśli zasidzimy się u jednego pracodawcy i rozminiemy z trendami na rynku pracy, dużo ciężej będzie nam znaleźć pracę - dodaje ekspertka BCC.

Rozmawiając z osobami, które zastanawiają się właśnie, na jaki rodzaj zatrudnienia postawić, często słyszę zarzut, że umowy cywilnoprawne nie dają możliwości na przykład wzięcia urlopu. - W takim umowach możemy z pracodawcą ustalić i wynegocjować wszystko, ustalić ile dni urlopu w roku możemy wziąć, czy będzie płatny, czy bezpłatny, co w przypadku choroby. Mało tego, składki możemy odprowadzać sami, założyć sobie konto w fundusze emerytalnym, albo po prostu co miesiąc przelewać jakąś kwotę na lokatę, by tam doczekała do naszej emerytury. Nikt przecież nie powiedział, że państwo musi wszystko za nas robić, dbać o nasze sprawy. Często jesteśmy w stanie zadbać o nie lepiej, niż rząd i jego instytucje - mówi Staniewicz.

Umowa o pracę ma oczywiście swoje zalety. Przede wszystkim dużo bardziej przychylnym okiem na takich pracowników patrzą banki, gdy chce się wziąć kredyt na mieszkanie, czy dom. - To też się zmienia. Bardzo powoli, ale się zmienia. Banki zdają sobie sprawę, że fakt posiadania umowy o pracę nie sprawi, że będziemy mieli tę pracę w nieskończoność. Pracują już nawet w bankach analitycy, którzy oceniają nasz potencjał w pracy i to, czy jest szansa, że będziemy mieli zlecenia. Dzięki temu kredyty dostają właśnie przedstawiciele wolnych zawodów - tłumaczy Staniewicz.

Czas przepracowany na umowie o pracę wlicza się do stażu pracy, jesteśmy zarejestrowani, ubezpieczeni, jeżeli w pracy się nie sprawdziwy, mamy okres wypowiedzenia, podczas którego możemy szukać nowej pracy. Wydaje się jednak, że są to rozwiązania coraz bardziej archaiczne, nie dające wcale tak dużego bezpieczeństwa, jak sądzi się powszechnie. Poza tym, jeżeli w swojej pracy jesteśmy naprawdę dobrzy, umowa o pracę wcale nie jest nam potrzebna, bo w dzisiejszych czasach na rynku pracy najbardziej liczą się talenty.