Reklama.
Reklama.
Reklama.
James Franco: aktor-skandalista porwał się na ekranizację powieści Faulknera. Jak wyszło?
James Franco intryguje mnie od dłuższego czasu. Aktor nominowany do Oscara za "127 godzin" i znany ze "Spider-Mana" ma niespożyte podkłady energii i nawet więcej ambicji, bo choć zdarzają mu się wybryki na miarę niegrzecznych chłopców Hollywoodu, wydaje się, że tym, co napędza go do działania, jest zamiłowanie do sztuki. Poza aktorstwem zajmuje się także karierą akademicką, reżyserią, literaturą i malarstwem.
Reklama.
"Myślę, że jest najbardziej interesującym aktorem tego czasu. Dlaczego? Dlatego, że podejmuje ryzyko" – mówi o nim Marina Abramovic, z którą Franco pozostaje w przyjacielskich relacjach. Na ekrany właśnie wchodzi jego najnowszy film –rzekomo niemożliwa do zrobienia – adaptacja "Kiedy umieram" Williama Faulknera.
Artysta-skandalista
O tym, że Franco to postać niejednoznaczna, świadczy choćby to, że w tym samym czasie w niektórych polskich mediach (tych trochę bardziej opiniotwórczych) pojawiają się recenzje "Kiedy umieram", zaś w innych (mniej) opisy "seks-skandalu". Aktor nakłaniał przez internet jedną ze swoich nieletnich fanek na spotkanie w hotelu. Dziewczyna napisała o tym na Instagramie i prawie natychmiast odezwały się głosy, z których wynikać może, że nie była to jedyna taka sytuacja. Franco nie przejął się zbytnio aferą i w nonszalancki sposób zalecił, by rodzice trzymali swoje dzieci z daleka od niego, a fanki nie kontaktowały się, jeśli nie mają 18 lat.
O tym, że Franco to postać niejednoznaczna, świadczy choćby to, że w tym samym czasie w niektórych polskich mediach (tych trochę bardziej opiniotwórczych) pojawiają się recenzje "Kiedy umieram", zaś w innych (mniej) opisy "seks-skandalu". Aktor nakłaniał przez internet jedną ze swoich nieletnich fanek na spotkanie w hotelu. Dziewczyna napisała o tym na Instagramie i prawie natychmiast odezwały się głosy, z których wynikać może, że nie była to jedyna taka sytuacja. Franco nie przejął się zbytnio aferą i w nonszalancki sposób zalecił, by rodzice trzymali swoje dzieci z daleka od niego, a fanki nie kontaktowały się, jeśli nie mają 18 lat.
Z drugiej strony nie zdziwiłabym się, gdyby skandal wywołał w sposób wyrachowany, jako nietypową formę promocji filmów czy performance'u. W ten sposób bardzo upodobniłby się postaci granej przez siebie w filmie "Spring Breakers", gangstera-romantyka, który "żyje szybko i umiera młodo", a po drodze uwodzi żądne wrażeń nastolatki.
Widać, że ta rola wyjątkowo spodobała się aktorowi i nie miałby nic przeciwko, gdyby aura gorszyciela została z nim na dłużej. "Niektóre dzieciaki chcą zostać prezydentem, lekarzem. Ja chcę tylko być zły" – deklarował jego bohater.
Wszystkie muzy Jamesa Franco
Oczywiście zdarzają się młodzi artyści, którzy z sukcesem i na świetnym poziomie łączą kilka dziedzin sztuki, a do tego jeszcze cechuje ich duży "potencjał celebrycki". Taką postacią jest choćby Jared Leto, wokalista 30 Seconds to Mars i aktor ekstremalnie zaangażowany w powierzane mu role (czego przykładem może być oscarowa kreacja w filmie "Witaj w klubie"). Jednak Jamesa Franco wyróżnia coś na kształt artystycznego ADHD, przez które rozpadł się nawet jego związek. Miłość do książek miała wygrać z miłością do kobiety, ponieważ studia doktoranckie na Yale (a to tylko jedna z kilku uczelni, z którymi Franco jest związany) pochłaniały go do tego stopnia, że nie miał czasu na spotkania ze swoją ówczesną dziewczyną, aktorką Ahną O'Reilly.
Oczywiście zdarzają się młodzi artyści, którzy z sukcesem i na świetnym poziomie łączą kilka dziedzin sztuki, a do tego jeszcze cechuje ich duży "potencjał celebrycki". Taką postacią jest choćby Jared Leto, wokalista 30 Seconds to Mars i aktor ekstremalnie zaangażowany w powierzane mu role (czego przykładem może być oscarowa kreacja w filmie "Witaj w klubie"). Jednak Jamesa Franco wyróżnia coś na kształt artystycznego ADHD, przez które rozpadł się nawet jego związek. Miłość do książek miała wygrać z miłością do kobiety, ponieważ studia doktoranckie na Yale (a to tylko jedna z kilku uczelni, z którymi Franco jest związany) pochłaniały go do tego stopnia, że nie miał czasu na spotkania ze swoją ówczesną dziewczyną, aktorką Ahną O'Reilly.
Franco zafascynowany jest swoim imiennikiem Jamesem Deanem. W 2011 roku podczas Biennale w Wenecji zaprezentował instalację "Buntownik", która miała być hołdem dla Deana i nawiązywać do jego roli w filmie "Buntownik bez powodu" (1955). W wolnej chwili zajmuje się także malarstwem, na kurs którego uczęszczał do prywatnej szkoły. Najwyraźniej było warto, ponieważ jego prace kupili m.in. muzyk Tom DeLonge oraz Sharon Stone.
Jest także autorem książki "Palo Alto", w której opowiada o swoich szkolnych latach. Jego debiut literacki przeniosła na ekran wnuczka Francisa Forda Coppoli, Gia.
Miłość do Williamsa i Faulknera
Ale najbardziej zaskoczyła mnie jego wielka miłość do literatury. Kilka lat temu w czasie interaktywnego spektaklu próbował nawet wywołać ducha Tennessee Williamsa. Dodać należy, że odbywało się to w hotelu, w którym zmarł wybitny dramaturg. I nie wiem, co jest łatwiejszym zadaniem: wywoływanie duchów zmarłych czy ekranizowanie książki takiej jak "Kiedy umieram" Williama Faulknera.
Ale najbardziej zaskoczyła mnie jego wielka miłość do literatury. Kilka lat temu w czasie interaktywnego spektaklu próbował nawet wywołać ducha Tennessee Williamsa. Dodać należy, że odbywało się to w hotelu, w którym zmarł wybitny dramaturg. I nie wiem, co jest łatwiejszym zadaniem: wywoływanie duchów zmarłych czy ekranizowanie książki takiej jak "Kiedy umieram" Williama Faulknera.
Droga do zatracenia
Piąta powieść Faulknera opowiada historię mieszkającej w Missisipi rodziny Bundrenów. Po śmierci matki, Addie Bundren, jej mąż i dzieci za wszelką cenę chcą dotrzymać danej jej obietnicy, że pochowana zostanie w rodzinnej miejscowości Jefferson. Trud podróży opisany jest w książce z punktu widzenia 15 różnych narratorów.
I to właśnie technika strumienia świadomości jest największym wyzwaniem, gdy próbujemy wyobrazić sobie ekranizację tej powieści. Franco pozostaje wierny prozie Faulknera i odtwarza wielogłosowość oryginału. Poznajemy więc głowę rodziny – prostego i bardzo upartego farmera – Anse'a; Casha, który jako cieśla z największą dbałością zbudował dla matki trumnę, ukrywającą ciążę Dewey Dell, wyobcowanego Jewela i najmłodszego Vardamana. W filmie w roli Darla pojawił się również sam Franco.
Początkowo wydaje się, że cała rodzina – poza Jewelem – który jest owocem romansu Addie z pastorem, działa zgodnie, by zrealizować cel, jednak kolejne trudności powodują rozłam, co gorsza rozkłada się też ciało matki, a podróż nieznośnie wydłuża. Aby oddać te podziały i różne narracje Franco podzielił ekran na dwie części, czasem pojawiają się na nich ujęcia niewiele się od siebie różniące, poszerzające pole widzenia, czasem skontrastowani zostają różni bohaterowie. Na te obrazu nakładają się dodatkowo niepokojące monologi zmarłej matki.
Nie jest to kino rozrywkowe, zdecydowanie nie poprawi nastroju. Film jest gęsty od wątków i tajemnic, duszny, miejscami odrzucający, a nawet makabryczny. Pokazuje jak wielką cenę przyjdzie Bundrenom zapłacić za bezkompromisowość ojca. Choć rodzi u widza odruch buntu, i tak stajemy się powiernikami członków tej rodziny, a nawet – czy tego chcemy czy nie – odczuwamy z nimi pewną więź. I za to, jak również odwagę reżyserską, należą się Jamesowi Franco brawa.
Co ciekawe, jako aktor wypada nieznacznie gorzej od reszty obsady. Być może fabularny ciężar wiezionej przez południe Stanów trumny był dla Franco-reżysera zbyt duży, by Franco-aktor miał czas i siłę na wejście w rolę. Ale nawet jeśli nie wszystko się udało i film nie przypadnie widzom do gustu – jest to upadek z wysokiego konia.
CZYTAJ TAKŻE:
Reklama.
Zakochałem się w Faulknerze, kiedy miałem jakieś piętnaście, szesnaście lat. "Kiedy umieram" to była pierwsza książka Faulknera, jaką przeczytałem, dostałem ją w prezencie od ojca. W tym czasie w Palo Alto miałem sporo kłopotów, siedziałem w weekendy w domu, żeby ich uniknąć. Pamiętam dokładnie to samotne czytanie w nocy z piątku na sobotę, kiedy moi przyjaciele bawili się w najlepsze, ale polubiłem to. Pielęgnowałem doświadczenie skupienia nad książką. Tak rozpoczęła się moja przyjaźń z "Kiedy umieram".
Przy tym filmie inspiracją było dla mnie kino braci Dardenne, są mistrzami kamery z ręki, długich ujęć, chwytania życia w taki sposób, że wydaje się ultrarealistyczne. Podczas kręcenia "Kiedy umieram" zarówno ja, jak i mój operator, inspirowaliśmy się takimi filmami jak Syn czy Dziecko. Znajduję się również pod dużym wpływem Gusa Van Santa - szczególnie w pracy z aktorami, kiedy trzymam od nich ręce z daleka, dając tylko podstawowe wskazówki, to styl Van Santa.