"Duszpasterz z powagą zada wszystkie pytania". 10 cytatów z dokumentu Episkopatu ws. ślubów
Nowy dekret Konferencji Episkopatu Polski ma zastąpić dotychczasową "Instrukcję KEP o przygotowaniu do małżeństwa w Kościele katolickim", która obowiązywała od 30 lat. Dokument zacznie obowiązywać od czerwca przyszłego roku. Już teraz wzbudza wiele emocji.
O czymś takim jak zmiana płci, w 1989 r., gdy Episkopat wprowadzał obecnie obowiązującą instrukcję, nikt w Polsce raczej nie rozmawiał. Problem impotencji zaś jest stary jak świat – był zatem omówiony i wtedy. Teraz jednak ujęto to w inne słowa.
Wnioski jakie płyną z dekretu są następujące: tych, którzy zdecydują się na ślub kościelny, przed uroczystością czeka spotkanie, na którym ksiądz zada wiele pytań i będą one bardziej szczegółowe niż dotąd. Na jakie pytania muszą być przygotowani narzeczeni (będą odpytywani oddzielnie)? Oto 10 cytatów, w których znajdziecie na to odpowiedź. Umówmy się – niepełną odpowiedź, bowiem cały dokument to ponad 70 stron.
1. Weryfikacja narzeczonych
"Spotkanie powinno rozpocząć się propozycją wspólnej modlitwy kapłana i narzeczonych. Po swobodnej rozmowie z narzeczonymi
duszpasterz winien zadawać pytania każdemu z nich osobno
przynajmniej w tych kwestiach, które nie są tylko zwykłym pozyskaniem danych personalnych. Ten wymóg uzasadniony jest jednym z ważniejszych celów badania kanonicznego, mianowicie ochroną przed dopuszczeniem do zawarcia nieważnego małżeństwa. Rozmowa na osobności sprzyja szczerej wypowiedzi, co z pewnością ułatwi ocenę stopnia przygotowania narzeczonych do małżeństwa oraz zmniejszy niebezpieczeństwo podstępu i przymusu, jak również symulacji konsensu".2. Protokół przedślubny
"Odnotowując odpowiedzi
duszpasterz winien unikać lakonicznego zapisywania ich w formie 'tak' lub 'nie'
ale ma dołożyć starań, by zapis protokołu oddawał możliwie jak najpełniej intencje nupturientów, zwłaszcza w kwestiach odnoszących się do konsensu małżeńskiego oraz małżeństw mieszanych. Wszystko, co byłoby istotne, a wykraczałoby poza rubryki protokołu, należy zwięźle opisać na marginesie protokołu lub w załączonej doń odrębnej notatce".3. Miejsce zawarcia małżeństwa
"Za regułę należy uznać zawarcie małżeństwa w parafii jednego z nupturientów
Przemawiają za tym głębokie racje duszpasterskie, w myśl których własna parafia jest – po rodzinie – podstawową wspólnotą Kościoła oraz pierwszą szkołą wiary, modlitwy i życia sakramentalnego. Pierwszeństwem cieszy się kościół parafialny. W innym kościele lub kaplicy małżeństwo wolno zawrzeć za zezwoleniem ordynariusza miejsca lub proboszcza.Nowy dekret Konferencji Episkopatu Polski ma zastąpić dotychczasową "Instrukcję KEP o przygotowaniu do małżeństwa w Kościele katolickim", która obowiązywała od 30 lat.•Fot. 123rf
Takiego zezwolenia nie powinno się im odmawiać bez poważnej przyczyny
ani uzależniać wydania go od spełnienia wymagań, których nie przewiduje prawo kanoniczne"."Małżeństwa mieszane, czyli4. Zakazane małżeństwa mieszane
małżeństwa zawierane przez katolików z ochrzczonymi niekatolikami, są zabronione bez wyraźnego zezwolenia ordynariusza miejsca
Zakaz ten motywowany jest przede wszystkim trudnościami w istotnych sferach, jakie z dużym prawdopodobieństwem mogą napotkać małżonkowie, których dzielą różnice wyznaniowe. Dramat podziału chrześcijan przenosi się w tym przypadku na ich własną rodzinę. (...) Strona katolicka winna oświadczyć na piśmie, iż jest gotowa odsunąć od siebie niebezpieczeństwo odejścia od wiary, jak również złożyć szczere przyrzeczenie, że uczyni wszystko, co w jej mocy, aby wszystkie dzieci zostały ochrzczone i wychowane w Kościele katolickim."5. Egzamin przedślubny narzeczonych
"Niezdolność fizyczna (impotencja)
Niezdolne do zawarcia małżeństwa są osoby, które nie mogą dokonać stosunku małżeńskiego. W wypadku wątpliwości co do istnienia przeszkody nie należy zabraniać zawarcia małżeństwa. Pytania dotyczące tej przeszkody należy stawiać każdej ze stron bardzo dyskretnie, z właściwą delikatnością i szacunkiem.Wypada zaczynać od pytania o zdrowie i chęć posiadania dzieci
ponieważ przy tej okazji można ustalić, czy narzeczeni nie wykluczają potomstwa. Przypomnieć należy zasadę, że niepłodność, o ile istnieje zdolność dokonania stosunku małżeńskiego, nie przeszkadza w zawarciu małżeństwa, pod warunkiem, że nie została zatajona przed drugą stroną"."Szczególną ostrożność należy wykazać, gdyby któreś z narzeczonych poddało się zabiegowi tzw. zmiany płci. Decyzję o urzędowej zmianie płci w dokumentach kościelnych podejmuje w poszczególnych przypadkach Kongregacja Nauki Wiary po zbadaniu dokumentacji medycznej. W związku z tym w takiej sytuacji nie wolno spisywać protokołu przedślubnego, ustalać daty ślubu i czynić żadnych obietnic do czasu definitywnej decyzji Kurii Rzymskiej.6. Szczególna ostrożność
Należy wówczas uprzedzić narzeczonych, że ich sprawa jest wysoce skomplikowana
Nie można bowiem dopuścić do zawarcia związku między osobami tej samej płci (z punktu widzenia biologiczno-genetycznego). W tego rodzaju przypadkach należy brać też pod uwagę możliwość zaistnienia przeszkody impotencji, a także poważnych zaburzeń psychoseksualnych"."W przypadku przeszkód wynikających ze święceń lub ślubów złożonych w instytucie zakonnym należy żądać dyspensy udzielonej przez właściwą władzę.7. Ślub po święceniach
Nie jest wskazane, by w takich sytuacjach zawieraniu małżeństwa towarzyszyły zbytni rozgłos i wystawność".
"Ważnym zadaniem duszpasterza jest weryfikacja autentyczności konsensu małżeńskiego, jaki mają wyrazić nupturienci podczas zawierania małżeństwa.8. Konsens małżeński
W rozmowie duszpasterskiej winien on zatem upewnić się, że oboje narzeczeni chcą zawrzeć małżeństwo prawdziwe, zgodnie z zamysłem Bożym
a więc pragną zaangażowania przez nieodwołalną zgodę małżeńską całego życia w nierozerwalnej miłości i bezwarunkowej wierności oraz gotowości do zrodzenia i wychowania potomstwa, i że nie stoi temu na przeszkodzie niezdolność psychiczna, błąd, podstęp, symulacja, przymus czy uzależnianie zawarcia małżeństwa od jakiegoś warunku"."Podczas badania kanonicznego kandydatów do małżeństwa duszpasterz winien ustalić, czy któreś z narzeczonych nie wyklucza nierozerwalności małżeństwa, jego jedności (monogamicznego charakteru i obowiązku wierności małżeńskiej), godności sakramentalnej lub9. Ukierunkowanie na zrodzenie potomstwa
ukierunkowania małżeństwa na dobro małżonków oraz na zrodzenie i wychowanie potomstwa
Winien upewnić się zatem, że narzeczeni chcą rzeczywiście zawrzeć związek nierozerwalny, a więc na całe życie, jeden, tj. z odrzuceniem wszelkiej niewierności małżeńskiej i gotowy do przyjęcia potomstwa, jeżeli Pan Bóg nim ich obdarzy. Nie wyklucza to rozumnego planowania rodziny zgodnie z zasadami nauki katolickiej"."W rozmowie duszpasterskiej winien zatem upewnić się, że oboje narzeczeni chcą zawrzeć małżeństwo prawdziwe".•Fot. 123rf
duszpasterz z powagą zada wszystkie pytania przewidziane w protokole, dodając także pytania uzupełniające, i starannie odnotuje odpowiedzi narzeczonych
Gdyby któreś z nich odrzucało jakiś istotny przymiot lub cel małżeństwa albo jego sakramentalną godność, duszpasterz winien wyjaśnić, że elementy te są nieodzowne do ważnego zawarcia małżeństwa, a ich wykluczenie groziłoby jego nieważnością.W przypadku10. Separacja
gdy nupturienci stwierdzają, że dopuszczają możliwość rozejścia się, należy ustalić, czy ich intencją jest co najwyżej zastosowanie separacji
czy też dopuszczają możliwość wejścia w nowe związki. Samo dopuszczenie separacji nie sprzeciwia się nierozerwalności małżeństwa.Pierwszy formularz, jaki ksiądz wypełnia podczas rozmowy z narzeczonymi.•Fot. screen ze strony episkopat.pl