Chorwacja na święta, Nowy Rok i karnawał
Jak Chorwaci spędzają Boże Narodzenie, Sylwestra i Nowy Rok? Czym ich obyczaje różnią się od naszych, a w czym jesteśmy podobni? Na czym polega wyjątkowość chorwackich jarmarków adwentowych? Dlaczego warto wybrać się na karnawał do Rijeki? Odpowiedzi znajdziecie w naszym artykule – zapraszamy na świąteczno-noworoczną podróż do Chorwacji!
Zanim nadejdą święta, Chorwację wypełnia magia tradycyjnych adwentowych jarmarków. Ten najsłynniejszy, w Zagrzebiu, trzykrotnie został uznany najlepszą tego typu imprezą w Europie (w 2016, 2017 i 2018 roku). Tym, co często zaskakuje gości z zagranicy, jest z pewnością zasięg jarmarku w chorwackiej stolicy, który obejmuje niemal całe miasto.
Zagrzeb, Park Zrinjevac. Fot. Julien Duval, Chorwacka Wspólnota Turystyczna
Świąteczne imprezy, degustacje i koncerty nie są tu skoncentrowane tylko w jednym miejscu, jak główny plac czy rynek w przypadku innych europejskich miast. Różne zakątki miasta to innego rodzaju muzyka, inne propozycje kulinarne, inne pomysły na prezenty czy możliwości spędzenia czasu z przyjaciółmi - każdy znajdzie wśród nich coś dla siebie.
Można wybrać się na przykład do bajkowo oświetlonego Parku Zrinjevac albo na plenerowe lodowisko na Placu Króla Tomislava. Młodzi ludzie wybiorą pełne food trucków Fuliranje, gdzie ton wieczornej zabawie nadają DJ’e. Niezapomnianym doświadczeniem będzie z pewnością spacer tunelem Grič pod Górnym Miastem. Wszystkie te miejsca łączy jedno – bajkowe dekoracje z milionami migoczących światełek. Jarmark w Zagrzebiu potrwa do 7 stycznia, więc nawet po świętach warto się tam wybrać i doświadczyć jego wyjątkowej atmosfery.
Święta, święta…
Również w Chorwacji do najważniejszych symboli Bożego Narodzenia należy choinka. Lecz co ciekawe, początkowo rolę świątecznego symbolu pełniło tam… drzewko liściaste. Zawsze jednak jego ozdobą były licitari - zdobione piernikowe serca. Tradycja ich wypieku została nawet doceniona wpisem na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Licitari. Fot. Nenad Ruszkowski, Chorwacka Wspólnota Turystyczna
Wyjątkową chorwacką tradycją jest zwyczaj wnoszenia do domów trzech pni symbolizujących Trójcę Świętą. Stawiano je w palenisku i od nich zapalano wigilijne świece. Świąteczny stół dekorowany jest kiełkującymi pędami pszenicy, którą tradycyjnie wysiewa się 13 grudnia, w dzień św. Łucji.
W Wigilię nie spożywa się mięsa, lecz ryby. W odróżnieniu od polskiego karpia, na chorwackich stołach dominuje dorsz, przyrządzany na różne sposoby - w zależności do regionu. Króluje „bakalar na bijelo” czyli specjalnie przyrządzony suszony dorsz z ziemniakami i oliwą.
Na chorwackich stołach w czasie świąt goszczą także pašticada - duszona wołowina, indyk z makaronem mlinci czy sarma - gołąbki zawijane w liście kiszonej kapusty.
Sylwester i Nowy Rok
Nowy Rok Chorwaci witają podobnie jak my - w sylwestrową noc bawią się w gronie znajomych i przyjaciół. W większych miastach organizowane są plenerowe koncerty z pokazami sztucznych ogni. Największa impreza odbywa się w Zagrzebiu na Placu Bana Josipa Jelačicia.
Noc Sylwestrowa w Zagrzebiu. Fot. Julien Duval, Chorwacka Wspólnota Turystyczna
W odróżnieniu od polskiej tradycji, w Nowy Rok Chorwaci obdarowują się drobnymi upominkami i słodyczami. Dawniej w kulturze ludowej chorwackich regionów funkcjonowało też szereg różnych - odchodzących stopniowo w zapomnienie - zwyczajów oraz przesądów związanych z pierwszym dniem nowego roku. Aby zapewnić sobie bogaty i zdrowy rok, obmywano twarz wodą z naczynia, w którym umieszczone było jabłko z monetą. Wierzono też, że jeśli pierwszą spotkaną w nowym roku osobą będzie mężczyzna, zapewni to pomyślność. Unikano dań rybnych kierując się przesądem, że wraz z ich zjedzeniem szczęście, jak ryba, odpłynie…
Karnawał w Europejskiej Stolicy Kultury
Po Adwencie, Bożym Narodzeniu i Nowym Roku, czas na karnawałowe szaleństwa. W Chorwacji największy i najbardziej znany jest karnawał w Rijece. W przyszłym roku potrwa od 17 stycznia do 26 lutego. Na ulicach Rijeki będą wtedy królować wielobarwne kostiumy, pełne fantazji maski, muzyka i mnóstwo świetnej zabawy. Wszystko zacznie się od symbolicznego przekazania kluczy do bram miasta Mistrzowi Karnawału, wyboru jego Królowej i barwnego królewskiego korowodu.
Karnawał w Rijece.•Fot. www.visitRijeka.hr / St. Valter
Największym wydarzeniem będzie Międzynarodowa Parada Karnawałowa (23 lutego), a wiele uśmiechów wzbudzi z pewnością parada dziecięca (8 lutego). W programie można znaleźć również tak niezwykłe imprezy, jak… zawody snowboardowe czy rajd samochodowy Paryż-Bakar, będący humorystycznym nawiązaniem do słynnego wydarzenia motoryzacyjnego. Załogi w maskach na twarzach i w pomysłowo udekorowanych samochodach ścigają się wtedy na trasie od śródmiejskiej promenady Korzo do miejscowości Bakar w pobliżu Rijeki.
Tegoroczny karnawał w Rijece będzie z pewnością szczególny, bo w czasie jego trwania - 1 lutego - oficjalne zainaugurowany zostanie program Rijeka 2020, a miasto stanie się Europejską Stolicą Kultury. Kto więc nie będzie miał możliwości dotrzeć do Rijeki akurat na karnawałowe szaleństwa, ma cały rok, by wziąć udział w jednym z 600 wydarzeń kulturalnych Rijeka 2020.