Przeterminowane leki to nie przelewki. Poradnik, jak właściwie i bezpiecznie się ich pozbyć
Przeterminowane leki to nie przelewki. Nie powinniśmy ich przyjmować, bo mogą okazać się nieskuteczne lub wręcz szkodliwe dla zdrowia. Leków, które straciły ważność, musimy się zatem pozbyć, ale z głową, ponieważ niewłaściwie zutylizowane są jak bomba z opóźnionym zapłonem. Jak więc postępować z nieprzydatnymi do użycia medykamentami?
Wyrzucanie nieważnych lekarstw do zwykłego pojemnika na śmieci czy muszli klozetowej w ubikacji jest zabronione z uwagi na zagrożenie, jakie substancje medyczne stwarzają dla środowiska naturalnego i zdrowia człowieka. Ryzyko to zwiększa fakt, że medykamenty zawierają substancje, które rozkładają się nawet przez kilkadziesiąt lat!
Czytaj także: Tych 6 grup leków nie łącz z alkoholem! Ta mieszanka może być wyjątkowo niebezpieczna
Zawarte w lekach związki chemiczne działają niszcząco na glebę i wodę oraz zatruwają żyjące w nich rośliny i zwierzęta. Jeśli niezutylizowane wylądują na wysypisku, mogą zagrażać zdrowiu ludzi. Wylane zaś do rur odpływowych trafiają do rzek, a następnie wód gruntowych, ponieważ oczyszczalnie ścieków nie są w stanie ich odfiltrować.
Przeterminowane medykamenty możemy również oddać w Punktach Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK)•Fot. Mateusz Gdynia / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-4.0
Za utylizację leków odpowiadają samorządy. To w ich gestii leży zadbanie o to, by na terenie gminy stanęły pojemniki, do których zgodnie z prawem można wyrzucać niezdatne do użycia wyroby farmaceutyczne. Punkty przyjmujące przeterminowane leki znajdziemy w urzędach gmin, przychodniach, szpitalach oraz wybranych aptekach.
W tym ostatnim przypadku musimy sprawdzić, czy apteka ma podpisaną umowę z gminą na gromadzenie takich odpadów (sklep z lekami nie odpowiada za zbiórkę, tylko użycza swej przestrzeni gminie). Przeterminowane medykamenty możemy również oddać w Punktach Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK).
Wykaz lokalnych punktów, w których można legalnie i bezpłatnie (w ramach opłaty za wywóz odpadów komunalnych) oddawać przeterminowane leki, znajduje się na stronie internetowej każdego urzędu gminy. Tam też można zapoznać się ze szczegółowymi instrukcjami wrzucania leków do specjalnych pojemników.
Przykładowy pojemnik na przeterminowane leki w jednej z aptek w Kielcach•Fot. Jaroslaw Kubalski / Agencja Gazeta
Leki wyrzucamy bez tekturowych opakowań i ulotek – te powinny trafić do koszów na odpady suche lub punktów zbiórki makulatury. Natomiast zużyte igły, strzykawki czy ampułkostrzykawki muszą zostać wyrzucone do oddzielnego pojemnika. To ważne, bo w niektórych gminach za niewłaściwe postępowanie z lekami grożą kary.
Zdarza się, że przepełnienie pojemnika uniemożliwia przekazanie przeterminowanych leków do wybranego punktu. W aptekach można wówczas poprosić farmaceutę o ich przyjęcie, choć ten nie musi wyrazić na to zgody. Najlepszą opcją jest jednak poinformowanie (telefonicznie lub na piśmie) gminy o przepełnionych pojemnikach.
Opróżnianiem pojemników i utylizacją leków na zlecenie gminy zajmuje się firma wyłoniona w przetargu. Dlatego warto informować gminę o wszelkich niedogodnościach związanych z odbiorem leków. Kontrole ze strony urzędu nie zawsze będą w stanie wychwycić takich sytuacji. Obywatelskie zaangażowanie przysłuży się więc wspólnemu dobru.