Czy słodziki są bezpieczne dla zdrowia? Wbrew pozorom istnieje jednoznaczna odpowiedź
Słodziki syntetyczne mają swoich zagorzałych zwolenników i tak samo aktywnych przeciwników. Do niedawna pewne było właściwie tylko to, kto w sporze pod tytułem: „słodziki a cukier” wygrywa w kategorii zawartość kaloryczna. Jeśli chodzi jednak o to, jak aspartam i inne tego typu substancje wpływają na zdrowie, jednoznacznej odpowiedzi brakowało. Jak jest dzisiaj?
Pomysł, aby cukier zastąpić substancją, która z jednej strony będzie setki razy słodsza od cukru, a z drugiej uboga w kalorie, brzmi zbyt dobrze, by mógł być prawdziwy. A jednak: słodziki, czy to naturalne, takie jak stewia, czy też syntetyczne, istnieją i mogą z powodzeniem zastępować cukier w przeróżnych produktach żywnościowych.
Do kategorii substancji słodzących, które mogą być używane w przemyśle spożywczym, należy 19 związków. 11 z nich to właśnie te, które pomagają ograniczyć spożycie pustych kalorii.
Niskokaloryczne słodziki dodaje się dzisiaj do szeregu produktów, w których smak gra kluczową rolę. Swoje niskokaloryczne wersje mają napoje bezalkoholowe, wyroby cukiernicze, gumy do żucia, słodycze, mrożone desery, jogurty czy budynie.“Niskokaloryczne substancje słodzące” to:
acesulfam K (E950)
aspartam (E951)
sól aspartamu i acesulfamu (E962)
cyklaminiany (E952)
neohesperydyna DC (E959)
sacharyna (E954)
sukraloza (E955)
taumatyna (E957)
neotam (E961)
adwantam (E969)
glikozydy stewiolowe (E960)
Inną, dość istotną branżą, w której słodziki są szeroko wykorzystywane, jest przemysł farmaceutyczny. W ten sposób można zmieniać smak leków przeznaczonych zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci, które ukończyły 3 rok życia. Czy w związku z tym można uznać, że słodziki są bezpieczne?
Szkodliwość słodzików — prawda czy mit?
Substancja słodząca może być stosowana na terenie Unii Europejskiej, pod warunkiem, że uzyska aprobatę Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (European Food Safety Authority – EFSA). Organ ten bierze pod uwagę najbardziej aktualne wyniki badań toksykologicznych, chemicznych i biologicznych dokonanych zarówno na zwierzętach, jak i na ludziach.
Obecnie stanowisko tego organu jest jasne: EFSA dopuszcza do użytku słodziki, które, w określonych ilościach, mogą być spożywane codziennie, przez całe życie bez jakiegokolwiek niekorzystnego wpływu na stan zdrowia.
Jak jednak można się łatwo przekonać, wpisując w internetową wyszukiwarkę frazę: “słodziki szkodliwość” dla wielu z nas sprawa bezpieczeństwa stosowania syntetycznych substancji słodzących nie jest rozstrzygnięta jednoznacznie.
Słodziki syntetyczne pojawiają się w dyskusjach na temat substancji potencjalnie rakotwórczych. Można też znaleźć doniesienia mówiące o tym, że nie powinny być one spożywane przez dzieci. Substancje takie jak aspartam miały wpływać na upośledzenie funkcji poznawczych, powodować zmiany behawioralne czy neurologiczne, jak również naruszać strukturę DNA.
Stanowisko naukowe w sprawie słodzików
Czy te tezy znajdują potwierdzenie w badaniach? Stanowisko Towarzystwa Badań nad Otyłością, Narodowego Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny, oraz Instytutu Żywności i Żywienia im. prof. dra med. Aleksandra Szczygła jest jednoznaczne:
“Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy stosowanie niskokalorycznych substancji słodzących w dozwolonych ilościach jest bezpieczne dla zdrowia. Biorąc to pod uwagę, Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny i Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra med. Aleksandra Szczygła wskazują na możliwość zastępowania nimi sacharozy i innych węglowodanów prostych w uzasadnionych przypadkach”.
W dokumencie dostępnym tutaj naukowcy przekonują, że żadne z dotychczasowych badań nie wykazało szkodliwego wpływu substancji słodzących na zdrowie człowieka, pod warunkiem, że są one stosowane zgodnie z określonymi normami spożycia.
Rakotwórczość — czy badania ją potwierdziły?
Twórcy raportu zapewniają, że proces stosowania substancji słodzących jest nieustannie monitorowany przez EPFSA. Z dotychczasowych analiz wynika, że dostępne badania nie potwierdzają hipotez mówiących o tym, jakoby spożywanie pokarmów słodzonych słodzikami miało podwyższać ryzyko zachorowania na nowotwory:
Odnosząc się do doniesień na temat zwiększonego ryzyka niektórych nowotworów u zwierząt doświadczalnych, którym podawano sacharynę, aspartam i cyklaminian, należy podkreślić, że wyniki te nie potwierdziły się w stosunku do ludzi - czytamy w raporcie.
Zdaniem ekspertów nie udało się również znaleźć dowodów, które potwierdziłyby innego rodzaju szkodliwy wpływ słodzików syntetycznych na zdrowie: “nie tylko w aspekcie rozwoju nowotworów, lecz także toksycznego wpływu na układ nerwowy i funkcje poznawcze, uszkodzenia DNA i funkcje reprodukcyjne”.
Co lepsze słodzik czy cukier?
Słodziki są bezpieczne — tak brzmi oficjalne stanowisko polskich i europejskich instytucji. Zdaniem dietetyków ograniczenie spożycia napojów słodzonych cukrem na rzecz tych, zawierających słodziki, jest rozważnym posunięciem i może stanowić sporą pomoc dla osób borykających się z nadwagą i otyłością.
Nie oznacza to jednak, że naukowcy rekomendują spożywanie słodzonych napojów. Podkreślają, że nawet jeśli do ich produkcji użyto słodzika, a nie zwykłego, białego cukru lub syropu glukozowo-fruktozowego, to nadal mamy do czynienia z wyrobem dalekim od kategorii “zdrowa żywność”.
Artykuł sponsorowany