Święto zakupoholików i łowców promocji, Black Friday już dziś. Czym różni się od Cyber Monday?
Black Friday 2022 już dziś!
Black Friday 2022 (czyli Czarny Piątek) wypada 25 listopada. Ogólnie jest to zakupowa tradycja – dzień, w którym sklepy oferują wyprzedaże, czasem bardzo znacznie obniżając ceny. Nierzadko są również dłużej otwarte. Część z nich w ten sposób rozpoczyna cały tydzień z promocjami, czyli Black Week.
To święto zakupoholików i łowców okazji wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych. Black Friday przypada zawsze w piątek tuż po Święcie Dziękczynienia, które tradycyjnie ma miejsce w czwarty czwartek listopada.
Oznacza też dla Amerykanów otwarcie sezonu przedświątecznych zakupów. Jeszcze pod koniec pierwszej połowy XX w. sprzedawcy zaczęli odnotowywać kolejnego dnia po paradach w Święto Dziękczynienia, na których promowano sponsorów, duże zyski w sprzedaży w porównaniu z innymi dniami. Z czasem postanowili jeszcze bardziej zachęcać klientów i wprowadzali przeceny.
Sama nazwa "Black Friday" pojawiła się w kontekście zakupów pierwszy raz w 1961 r., kiedy policja z Filadelfii i Rochester nazwała w ten sposób chaos spowodowany na ulicach przez ludzi wybierających się tłumnie do sklepów. Potem termin w znaczeniu "najbardziej ruchliwego dnia zakupowego w roku" powrócił dopiero w 1975 r. na łamach "The New York Times".
Black Friday zaczął przebijać się w innych krajach na świecie na początku XXI w. Do Polski na dobre, jako coroczna praktyka w sklepach w całym kraju, zawitał w 2011 r. I podobnie jak w USA jest jednym z dni, kiedy sklepy odnotowują największe zyski.
Czym Black Friday różni się od Cyber Monday?
W najbliższy poniedziałek po Black Friday, czyli w tym roku 28 listopada, będzie Cyber Monday. Czym się od siebie różnią? Black Friday dotyczy wyprzedaży przede wszystkim w sklepach stacjonarnych. Natomiast Cyber Monday to głównie promocje w sklepach online.
Obecnie jednak w niektórych przypadkach te koncepcje się przenikają: i w oba dni można znaleźć okazje tak w "realu", jak i w Internecie – w zależności od danego sklepu/producenta. Alex Wynick z "The Mirror" wskazywał w artykule z 2014 r., że w Black Friday ludzie najczęściej kupują sprzęt elektroniczny, podczas gdy w Cyber Monday – buty i ciuchy.
W założeniu Cyber Monday był inicjatywą, która miała stymulować w pierwszej kolejności wirtualny handel detaliczny i sprzedaż w mniejszych sklepach internetowych, które nie mają oddziałów stacjonarnych i/lub nie są powiązane z dużymi sieciami handlowymi i hurtowniami.
Termin ten w znaczeniu najbardziej dochodowego dnia dla sklepów online, gdy w sieci odbywa się najwięcej transakcji, rozpropagowali w 2005 r. w USA Scott Silverman i Ellen Davis z National Retail Federation w komunikacie prasowym Shop.org.
Na podstawie badania przeprowadzonego z firmą Bizrate wykazano wówczas, że "77 proc. sprzedawców internetowych stwierdziło, iż ich sprzedaż znacznie wzrosła w poniedziałek po Święcie Dziękczynienia". Dodano, że "to trend, który w Cyberponiedziałek tego roku (2005) prowadzi do znacznych rabatów i promocji online".
Potem Cyber Monday szybko przyjął się także w Ameryce Południowej i Europie (w tym oczywiście w Polsce), a następnie na pozostałych kontynentach. Tzw. Cyfrowy Poniedziałek zaczęto "obchodzić" w Polsce w 2015 r.
Co ciekawe, obecnie, w dobie rozwoju technologicznego to Cyber Monday przynosi większe wpływy dla sprzedawców niż Black Friday. W zeszłym roku w USA internauci wydali w sieci 10,7 mld dol. dolarów (o 100 mln mniej niż w rekordowym, pandemicznym 2020 r.), a w Black Friday – "tylko" 8,9 mld.
Bądźmy czujni podczas szału zakupowego w Black Friday i Cyber Monday
Podczas Black Friday i Cyber Monday pojawiają się promocje na różne artykuły przemysłowe: sprzęty RTV i AGD, ubrania, obuwie, dodatki, biżuterię, kosmetyki, książki, gry, meble, zabawki, sprzęt sportowy, zabawki, artykuły biurowe, sprzęt gospodarstwa domowego, tekstylia, dodatki do domu, narzędzia czy nawet części samochodowe. Czasem możemy też trafić na rabaty na bilety czy różne usługi, np. w salonach fryzjerskich.
Musimy jednak pamiętać o kilku kwestiach, żeby nie dokonać nieopłacalnej transakcji czy wręcz nie zostać oszukanym. Porównujmy ceny pomiędzy różnymi sklepami, zwracajmy uwagę na to, czy produkty nie są uszkodzone i dokładnie sprawdzajmy ceny.
Wciąż bowiem zdarzają się nieuczciwi sprzedawcy, którzy podnoszą ceny tuż przed Black Friday/Cyber Monday, po to, by później obniżyć je do tych pierwotnych. Na stronach internetowych i na metkach w stacjonarnych sklepach nie brakuje przekreślanych cen, które wcześniej były jednak sztucznie znacznie zawyżone.
Oceniajmy więc, czy coś jest warte zakupu nie na podstawie przekreślonej ceny czy deklarowanych obniżek i krzyczących do nas haseł typu "rabaty do 90 proc.", ale na podstawie aktualnej ceny.
Jeśli metka staje się nieczytelna i nie jesteśmy pewni, jaka jest obecna cena, zapytajmy o to sprzedawcę jeszcze przed wrzuceniem produktu do koszyka. Rozwiewajmy w ten sposób także wątpliwości dotyczące naliczania różnego rodzaju promocji, ponieważ te także potrafią być niejasne.
W przypadku sklepów online warto skorzystać z porównywarek cenowych (np. Ceneo, Skąpiec czy Historia Ceny) oraz sprawdzić historię cen danych produktów. Upewnijmy się także, czy strony internetowe, przez które chcemy coś kupić, są zweryfikowane i nie podszywają się w celu wykradania danych osobowych oraz tych do kont bankowych.