Kosztowne konsekwencje otyłości. Nowy raport NFZ nie pozostawia złudzeń
Narodowy Fundusz Zdrowia opublikował właśnie nowy raport dotyczący otyłości i jej konsekwencji. Specjaliści z Funduszu przeanalizowali dane epidemiologiczne oraz dane zgromadzone w NFZ. Na tej podstawie powstał raport, który szczegółowo opisuje konsekwencje i koszty leczenia choroby otyłościowej z perspektywy NFZ.
Nadwaga i otyłość to epidemia XXI w. - mówią wręcz niektórzy specjaliści. To palący problem, który narasta w szybkim tempie również w Polsce. Szacuje się, że w 2035 r. na świecie będzie 4 mld osób z nadwagą lub chorobą otyłościową.
Z prognoz dla Polski wynika, że w 2035 r. ponad 35 proc. dorosłych mężczyzn i ponad 25 proc. dorosłych kobiet będzie chorych na otyłość.
Fundusz wyliczył, że leczenie konsekwencji choroby otyłościowej w 2023 kosztowało nas co najmniej 3,8 mld zł.
– Lektura raportu NFZ skłania do refleksji, jak dużym kosztem systemowym jest zbyt późne leczenie otyłości lub całkowity brak leczenia tej choroby. Skupiamy się na leczeniu powikłań, zarówno metabolicznych, jak i układu ruchu, a to generuje gigantyczne koszty dla systemu ochrony zdrowia – podkreśla prof. Agnieszka Mastalerz-Migas, konsultant krajowy w dziedzinie medycyny rodzinnej.
Problem wagi ciężkiej
Otyłość stanowi jedno z głównych wyzwań zdrowia publicznego na świecie. Blisko jedna czwarta populacji osób żyjących w 2035 r. (24 proc.) będzie otyła.
Niepokojące są dane dotyczące zarówno dorosłych jak i dzieci oraz młodzieży, kobiet i mężczyzn.
Według raportu NFZ Polska zanotowała wzrost średniego BMI z poziomu 25,5 kg/m2 w 1996 r. do poziomu ponad 27,3 kg/m2 w 2016 roku.
Najgorsza sytuacja wśród analizowanych państw była w Stanach Zjednoczonych, gdzie BMI wzrosło z 27,1 kg/m2 w 1996 r. do 29,1 kg/m2 dwie dekady później.
Wskaźnik BMI (ang. body mass index) dla prawidłowej masy ciała wynosi od 18,5 kg/m2 do 24,99 kg/m2.
Bezpłatny kalkulator BMI jest dostępny w serwisie diety.nfz.gov.pl
W portalu NFZ, z którego korzysta już 900 tys. użytkowników, jest dostępny plan żywieniowy DASH Nadwaga i Otyłość.
Zmiana nawyków żywieniowych to jeden z kluczowych obszarów, które wpływają na wyższą skuteczność leczenia choroby otyłościowej.
Program KOS-BAR
Dla osób z otyłością olbrzymią od 2021 r. działa w Polsce pilotażowy program w zakresie kompleksowej opieki specjalistycznej nad świadczeniobiorcami leczonymi z powodu otyłości olbrzymiej KOS-BAR.
W ramach pilotażu realizowane są m.in. operacje bariatryczne polegające na operacyjnym zmniejszeniu objętości żołądka.
Do 21 marca 2024 r. w programie wzięło udział 5,5 tys. pacjentów, którzy leczyli się w 19 ośrodkach. Co ważne KOS-BAR, oprócz samego zabiegu, oferuje również wsparcie psychologiczne i porady dietetyczne. Dlatego jest programem, w którym chory jest pod opieką kompleksowego zespołu specjalistów.
Dodatkowo, operacje bariatryczne wykonywane są również poza KOS-BAR. W 2023 roku tego typu świadczenia otrzymało 6,5 tys. pacjentów.
– Bardzo ciekawe są dane dotyczące realizacji programu pilotażowego KOS-BAR, a także sprzedaży leków stosowanych do leczenia zachowawczego otyłości. Wzrost zarówno liczby pacjentów, jak i wartości sprzedanych preparatów na przestrzeni lat 2019–2023 jest około dwunastokrotny – wskazuje prof. Agnieszka Mastalerz-Migas.
Według zapowiedzi Ministerstwa Zdrowia program KOS-BAR będzie kontynuowany.
Kosztowne konsekwencje otyłości
Lekarze i dietetycy ostrzegają przed lekceważeniem otyłości i nadwagi, w szczególności wśród dzieci i młodzieży. Podkreślają, że choroba otyłościowa jest powodem innych problemów ze zdrowiem, np.:
- chorób układu krążenia (udar mózgu, nadciśnienie tętnicze),
- nowotworów (rak jelita grubego, piersi, gruczołu krokowego),
- kamicy żółciowej
- cukrzycy typu 2
- chorób zwyrodnieniowych stawów
W 2023 roku refundowane leki stosowane w leczeniu cukrzycy lub refundowane paski do oznaczania poziomu glukozy we krwi zrealizowało 3,3 mln osób. Rocznie przybywa średnio 110 tys. takich pacjentów.
Szacuje się, że konsekwencje choroby otyłościowej, takie jak: cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, zwyrodnienia kolan wymagające endoprotezoplastyki, bezdech senny i stłuszczenie wątroby kosztowały NFZ 3,8 mld zł w 2023 r.
Pełen raport NFZ jest już dostępny w portalu Zdrowe Dane.