Portret masowego mordercy

Kim jest masowy morderca? Co go popycha do zabijania?

Masowi mordercy uderzają niespodziewanie, wielu z nich jest zafascynowanych militariami, sztuką survivalu, a co za tym idzie często ubierają się w stroje wojskowe. Największym problemem w przypadku masowych morderców jest ich całkowita nieprzewidywalność. W przypadku seryjnych morderców zazwyczaj istnieją jakieś wzorce zachowań np. preferowane ofiary czy wybrana lokalizacja. W przypadku masowego mordercy miejsce, gdzie uderzy może być gdziekolwiek - ważne, by zgromadzeni byli tam ludzie. Może to być nawet własny dom i własna rodzina. James Holmes wybrał salę kinową i premierę "The Dark Knight Rising". Inne przykłady to chociażby John Thompson, który w 1980 roku podpalił dwa kluby w Soho. Zginęło 37 ludzi. W 1991 roku w Killeen w Teksasie George Hennard zastrzelił 22 osoby w kafeterii Luby's. Australijski masowy morderca Wade Frankum wpierw zaczął strzelać w restauracji Coffee Pot w Sydney's Strathfield Plaza, potem przeniósł się do centrum handlowego. 18 lutego 2003 roku w Daegu w Korei Południowej bezrobotny taksówkarz Kim Dae-han wniósł do metra torbę z dwoma kartonami mleka, w których znajdowała się benzyna. Gdy pociąg ruszył podpalił je. Ogień błyskawicznie rozprzestrzenił się na wszystkie 6 wagonów. Zginęło 198 ludzi.

Inni masowi mordercy po prostu krążą po ulicach strzelając do każdego, kto się nawinie. W sierpniu 1987 roku Michael Ryan dokonał w ten sposób masakry w małej wiosce Hungerford w hrabstwie Berkshire, UK. Ubrany w strój wojskowy i uzbrojony w istny arsenał broni palnej Ryan zabił 14 osób, w tym własną matkę, zanim popełnił samobójstwo. Innym przykładem jest Mamoru Takuma, który 8 czerwca 2001 roku wtargnął z nożem kuchennym do szkoły podstawowej w Osace, zadźgał 8 dzieci, zranił 18 innych i troje dorosłych. 28 kwietnia 1996 roku 28-letni Martin Bryant dokonał krwawej masakry w Port Arthur (Tasmania). Przemieszczając się nieustannie zabił 35 osób. Śmiał się, gdy strzelał. Schwytany nigdy nie wskazał motywu swojego czynu.

Inna kategoria masowych morderców selekcjonuje swoje ofiary wśród członków rodziny, w miejscach zatrudnienia czy edukacji. Rodzina częstokroć stanowi źródło rywalizacji, patologicznej zazdrości, wzajemnych oskarżeń i frustracji. 13 listopada 1974 roku 22-letni Ronald DeFeo zastrzelił matkę, ojca, dwóch braci i dwie siostry w domu w Amityville w stanie Long Island. W trakcie procesu zeznał: "Gdy miałem broń w swoim ręku nie było wątpliwości kim byłem. Byłem Bogiem." Seria horrorów o nawiedzonym domu w Amityville bazuje na historii Ronalda DeFeo. Przez pewien czas głośna była sprawa 30-letniego Polaka, Damiana Rzeszowskiego, który 14 sierpnia ubiegłego roku na wyspie Jersey zasztyletował żonę, dwójkę własnych dzieci, teścia, koleżankę żony i jej córeczkę.

Nadzwyczaj pokaźna liczba masowych morderców uderza w miejscu pracy. Środowisko nacechowane dominacją i hierarchią sprzyja sekretnej nienawiści żywionej wobec osób na stanowiskach kierowniczych czy współpracowników. Sformułowanie slangowe 'going postal' wiąże się z pocztą i oznacza niekontrolowaną wściekłość,ogromny gniew skutkujący wybuchem przemocy w budynku poczty czy też w innym środowisku pracy. I tak 20 sierpnia 1986 roku 41-letni pracownik poczty Patrick Sherrill, któremu groziło zwolnienie z pracy zastrzelił 14 i zranił 6 współpracowników na poczcie w Edmonton w stanie Oklahoma, zanim popełnił samobójstwo. Po masakrze dokonanej przez Sherilla strzelaniny na amerykańskich pocztach zaczęły wykazywać niepokojącą regularność. Pod koniec 1993 roku długotrwale bezrobotny inżynier Alan Winterbourne zastrzelił trzy osoby w kalifornijskiej agencji zatrudnienia, zranił sześć kolejnych, po czym zastrzelił policjanta i wreszcie sam padł trupem zabity przez służby ścigania. Czasem orgia przemocy rozpoczyna się najpierw w domu sprawcy, a kończy w miejscu pracy. 28 grudnia 1987 roku w Russelville w stanie Arkansans Ronald Gene Simmons w ciągu 45 minut zastrzelił 6 współpracowników; policja rutynowo przeszukująca jego dom odkryła ciała 14 zamordowanych członków rodziny.

Szkoła (podstawowa, college, uniwersytet) stanowi idealne miejsce dla masowego mordercy z uwagi na liczbę potencjalnych ofiar. W 1989 roku Marc Lepine otworzył ogień w École Polytechnique w Montrealu biorąc za cel przede wszystkim młode kobiety. W liście samobójczym obwiniał feminizm za zrujnowanie mu życia. Zabił 14 studentek, zranił 20. Atak trwał 20 minut, po czym morderca odebrał sobie życie. 20 kwietnia 1999 roku dwójka nastolatków, Dylan Klebold i Eric Harris, wkroczyła do Columbine High School w Littleton, Colorado. W trakcie orgii zabijania zastrzelili 12 studentów i nauczyciela, 20 ranili, po czym oboje popełnili samobójstwo. Cierpiący na depresję Seung-Hui Cho, student Virgina Polytechnic Insititute uważał Erica i Dylana za "męczenników". 16 kwietnia 2007 roku Cho dokonał największego masowego mordu w szkole w historii amerykańskiej kryminalistyki. Zastrzelił 32 studentów i zranił 25 kolejnych, po czym odebrał sobie życie. W ciągu zaledwie 9 minut 30 młodych ludzi spędzających czas na campusie było martwych. Również w Europie miały miejsce masowe morderstwa w szkołach. 26 kwietnia 2002 roku wydalony ze szkoły 19-letni Robert Steinhäuser dokonał masakry w Gimnazjum im. Gutenberga w Erfurcie zabijając 16 osób. Przed popełnieniem samobójstwa powiedział do nauczyciela "Na dziś wystarczy". 23 września 2008 roku fiński student Matti Saari zabił 10 osób w szkole Kauhajoki w północno-zachodniej Finlandii, po czym odebrał sobie życie. To zaledwie kilka przykładów.

Stworzenie wiarygodnego profilu psychologicznego potencjalnego masowego mordercy nie jest proste, gdyż wielu sprawców wymyka się klasyfikacjom. Kryminolodzy i psycholodzy śledczy uważają, iż potencjalny masowy morderca jest rasy białej i wkracza w wiek średni, od dzieciństwa ma poczucie wyobcowania i nie umie nawiązywać trwałych przyjaźni. Nie potrafiąc się socjalizować otacza się oznakami 'władzy'. Fascynuje go broń palna, sztuka surivivalu, aktywność militarna czy body building. Lubi ubierać się w wojskowy strój. Faworyzuje broń palną i ładunki wybuchowe jako środki zdolne do czynienia ogromnych szkód w jak najkrótszym czasie. Wini innych ludzi lub grupy ludzi za prawdziwe bądź iluzoryczne krzywdy i odrzucenia przez niego odczuwane. Jego celem mogą być urzędnicy państwowi, mężczyźni, kobiety, pracodawcy, członkowie innych grup etnicznych. Uzbrojony i skonfrontowany ze swoimi fantazjami masowy morderca ukrywa swoje uczucia izolacji i niedostosowania. Pragnie coś osiągnąć i pewnego dnia osiągnie - kosztem życia innych ludzi. Przez krótki czas każdy będzie znał jego imię. Lecz kiedy nastąpi jego ostateczna separacja od rzeczywistości tego nikt nie jest w stanie przewidzieć. Może to być kłótnia z przełożonym, odrzucenie przez kobietę, itd. Cokolwiek to będzie uaktywnia w masowym mordercy przycisk autodestrukcji. W jednej chwili dochodzi do erupcji gniewu i frustracji, która uzewnętrznia się w krwawej masakrze. Wielu świadków wspomina masowych morderców jako 'zombich', bez uczuć, bez emocji. Socjo-antropolog Elliot Leyton w "Polowaniu na ludzi" opisuje masowych morderców jako "osoby, które nie chcą już więcej żyć, a ich morderstwa są swoistym listem pożegnalnym".