Ubywa nam honorowych krwiodawców, a ci którzy oddają krew robią to rzadziej. Powód jest prosty, krwiodawcy jak wszyscy są zapracowani i zabiegani. W tej sytuacji życie i zdrowie wielu zależy tak naprawdę od dobrej woli szefa krwiodawcy.
Krwiodawcy ratują innym życie Mikołaj Kuras / Agencja Gazeta
– Wiemy, że krwiodawcy są zapracowani, dlatego organizujemy akcje poboru krwi również popołudniami a także w soboty i w niedziele. Oczywiście rozumiemy, że szef nie zawsze może zwolnić krwiodawcę na oddanie krwi, bo np. procesu produkcyjnego nie można zatrzymać. Jednak w wielu wypadkach przydałaby się wyrozumiałość pracodawcy, tym bardziej, że stali krwiodawcy są dla nas bardzo cenni – mówi nam dr Joanna Wojewoda z Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Warszawie.
Potrzeba więcej stałych krwiodawców
Na terenie Mazowsze jest ok. 70 tys. Honorowych Dawców Krwi. Przybywa ludzi młodych. Choć nadal w przedziale wiekowym 18–20 lat jest ich niewielu. Najwięcej krwiodawców mieści się w przedziale wiekowym 20–50 lat. Wspomniane 70 tys. krwiodawców z Mazowsza to osoby, które oddały krew kilkukrotnie.
A trzeba pamiętać, że krew pozyskana od Honorowych Dawców Krwi jest potrzebna nie tylko przy zabiegach operacyjnych ale również do produkcji leków potrzebnych chorym na białaczki czy hemofilię. Do zabiegów operacyjnych wystarczy koncentrat krwinek czerwonych, który można wyprodukować z krwi pobranej od jednorazowego dawcy. Natomiast preparaty lecznicze produkowane są już tylko z krwi dawców stałych, dlatego ważne jest by było ich coraz więcej.
Dawcy na wakacjach
W okresie wakacyjnym centra krwiodawstwa zawsze odczuwają braki lub niskie stany krwi. Wszystko przez to, że stali krwiodawcy wyjeżdżają na wakacje.
– W tym roku jakoś szczególnie wcześnie rozpoczął się ten okres. Już w maju zauważyliśmy, że przychodzi mniej krwiodawców. Teraz niskie stany odnotowujemy w grupach krwi A RH+ oraz 0 RH-. Jeśli chodzi o krew tych grup mogą być problemy z jej dostarczeniem do szpitali w sytuacja nienagłych np. zaplanowanych zabiegów operacyjnych – informuje dr Wojewoda.
Centra liczą też na wakacyjne akcje, podczas których organizowane są zbiórki krwi, a także na krwiodawców przyjezdnych, którzy w ramach wakacyjnych wyjazdów nie zapomną o oddaniu krwi.
Taka duża akcja planowana jest na najbliższą sobotę (4 lipca). Podczas zlotu krwiodawców na Stadionie Narodowym w Warszawie planowane jest bicie rekordu w oddawaniu krwi. Jeśli krwiodawcy dopiszą to zapewne uzupełnią wakacyjne braki krwi. Oczywiście w biciu rekordu może wziąć udział każdy chętny, który może oddać krew.
Jak przekonuje dr Wojewoda krew to cenny dar. Warto być krwiodawcą, żeby nie zabrakło go dla nas i dla naszej rodziny. Krwi nie zastąpi żadna inna substancja.
Kto może być krwiodawcą?
Dawcą może być osoba w wieku od 18 do 65 lat, choć w wyjątkowych przypadkach lekarz może wyrazić zgodę na oddanie krwi przez osobę powyżej 65. roku życia, dawcy pierwszorazowi do 60. roku życia, powyżej tego wieku po uzyskaniu zgody lekarza w placówce służby krwi.
Przed oddaniem krwi dawca przechodzi skrócone, przedmiotowe badanie lekarskie. Lekarz dyskwalifikuje osoby, których wygląd ogólny może wskazywać na pozostawanie pod wpływem alkoholu, narkotyków lub leków oraz nadmierne pobudzenie psychiczne.
Dawca powinien ważyć nie mniej niż 50 kg, nie powinien mieć podwyższonej temperatury ciała. Jego tętno powinno być miarowe o częstotliwości od 50 do 100 uderzeń na minutę, wartości ciśnienia tętniczego nie powinny przekraczać: 180 mm Hg dla ciśnienia skurczowego; 100 mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego. Lekarz zdyskwalifikuje potencjalnego dawcę również kiedy ten będzie miał powiększone węzły chłonne, do czasu wyjaśnienia przyczyny tego stanu. Dawca nie może mieć również zmian skórnych w okolicy przyszłego wkłucia.
Przywileje krwiodawcy
Przypomnijmy, że Honorowy Dawca Krwi, ma zasłużone przywileje. Przysługuje mu m.in. zwolnienie od pracy w dniu oddania krwi i na czas okresowego badania lekarskiego z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, zwrot kosztów przejazdu do najbliższej jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi, w której oddaje krew na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju, koszty te ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi oraz posiłek regeneracyjny po oddaniu krwi lub jej składników
Natomiast zasłużonym Honorowym Dawcom Krwi przysługuje: m.in. zniżka na leki znajdujące się na liście leków refundowanych oraz bezpłatny przydział leków krwiotwórczych (wg listy ogłaszanej w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia), uprawnienia do korzystania poza kolejnością ze świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej oraz usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.
W Warszawie dla kobiet, które oddały 15 l krwi i dla mężczyzn, którzy oddali 18 l krwi przysługuje prawo do bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską.
Jednak oczywiście nie o zaszczyty i przywileje w tym wszystkim chodzi, bo przecież najcenniejsza jest satysfakcja, że możemy komuś uratować życie.
Takie osoby są dla centrów krwiodawstwa najcenniejsze. Chcielibyśmy bardzo zwiększyć liczbę szczególnie stałych krwiodawców. Oni są regularnie badani. Jednorazowi krwiodawcy, ze względu na to, że nie są regularnie badani, mogą oddać krew, z której powstanie jedynie koncentrat krwinek czerwonych.
Joanna Wojewoda