"Jestem za młody, żeby chorować", "Nie mam czasu, bo mam trójkę dzieci", "Mnie to nie dotyczy, bo ja ćwiczę regularnie i zdrowo się odżywiam". Wymówek od badań profilaktycznych mamy sporo. Deklarujemy, że zdrowie jest dla nas ważne, ale badania spychamy na koniec listy priorytetów. Tymczasem rak wcześnie wykryty daje znacznie większe szanse na skuteczne leczenie. Nie gadaj, tylko się zbadaj!
Reklama.
Podobają Ci się moje artykuły? Możesz zostawić napiwek
Teraz możesz docenić pracę dziennikarzy i dziennikarek. Cała kwota trafi do nich. Wraz z napiwkiem możesz przekazać też krótką wiadomość.
Według raportu Mapy Ryzyka Polaków, czyli rankingu naszych najistotniejszych trosk i obaw, w TOP10 miejsce 3. zajmuje lęk przed zachorowaniem najbliższej osoby na ciężką chorobę, a miejsce 4. – strach przed nowotworem.
Niestety mimo tych obaw Polacy nie badają się. Jesteśmy za to mistrzami w podawaniu wymówek. Stąd hasło zainaugurowanej właśnie kampanii PZU poświęconej profilaktyce onkologicznej: "Nie gadaj, tylko się zbadaj!".
To proste hasło ma zachęcić do zrobienia badań profilaktycznych. Celem kampanii jest też zwiększanie świadomości społecznej w zakresie profilaktyki zdrowotnej, ale też oswojenie lęku związanego z wykonywaniem badań, szczególnie w kierunku chorób onkologicznych.
– Jako społeczeństwo chętnie rozmawiamy na tematy związane ze zdrowiem, ale badania profilaktyczne nie leżą w naszej naturze. Z łatwością spychamy je na koniec listy priorytetów. W większości przypadków blokerem jest strach, bo choć o chorobach nowotworowych wiele się słyszy i mówi, to wciąż dużo jest w tym temacie niepewności i znaków zapytania – mówi Marta Strzyżewska, dyrektor zarządzająca ds. marketingu i zaangażowań społecznych w PZU.
Jak dodaje, kampania ma "odczarować" onkologię i przypominać, że wczesne wykrycie choroby daje większe szanse na wyleczenie.
Strach i mity
Raport MZ i NIZP jasno wskazuje, że w dużej mierze problem niskiego uczestnictwa w badaniach przesiewowych w Polsce związany jest raczej z postawami i przekonaniami na temat badań oraz poziomem wiedzy na ich temat, a nie wydolnością systemu, czy brakiem dostępu do badań.
– Żyjemy w pospiechu, zabiegani i zestresowani. Często brakuje nam motywacji, czasu lub odwagi, aby wykonać badania profilaktyczne. Wciąż w przestrzeni publicznej za mało słyszymy o ludziach, którzy wygrali walkę z rakiem, a za często o tych, którzy ją przegrali. To buduje atmosferę strachu wokół onkologii, a przecież to dziedzina medycyny, która mimo wyzwań, jest pełna nadziei, gdzie każda historia leczenia jest opowieścią o sile, determinacji i drodze ku nowemu spojrzeniu na życie – mówi dr hab. Beata Jagielska, dyrektor Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie.
Jak dodaje, "ogromny postęp w terapii nowotworów oznacza w praktyce, że bardzo wiele osób – nawet w zaawansowanym stadium choroby nowotworowej – może żyć przez wiele lat. Trzeba tylko w porę wykryć chorobę i tu ważna jest profilaktyka. To tylko tyle i aż tyle".
"Lekarz mi nie zalecił"
Kluczową rolę w opiece zdrowotnej i profilaktyce pełnią lekarze rodzinni w POZ. Zlecając odpowiednie badania, mogą ocenić ogólny stan zdrowia i w razie potrzeby rozszerzyć diagnostykę. Mamy też dostęp do bezpłatnych programów profilaktycznych realizowanych przez NFZ, jak badania mammograficzne, cytologia, kolonoskopia.
Jednak korzysta z nich mniej niż co trzeci Polak.
Np. z bezpłatnej cytologii w tym roku skorzystało 11,36 proc. kobiet, a z bezpłatnej mammografii – 31,27 proc.
Badania MZ z 2017 r. i 2022 r. dotyczące postaw wobec zachowań zdrowotnych pokazało, że kobiety, które nie korzystały z mammografii, tłumaczą to tym, że lekarz im nie zalecił badania, czują się zdrowe, oceniają, że są za młode lub brakuje im czasu.
Bilans zdrowia u lekarza
Aby zachęcić do rozmów z lekarzami profilaktyki PZU, w ramach kampanii, przekaże kilka tysięcy zaproszeń na Roczny Bilans Zdrowia, czyli stacjonarne konsultacje z lekarzem internistą, odbywające się w wybranych placówkach medycznych PZU Zdrowie.
W ramach konsultacji lekarze między innymi przeprowadzą wywiad chorobowy, badania fizykalne, ustalą czynniki ryzyka chorób cywilizacyjnych, a także przekażą zalecenia dotyczące zdrowego stylu życia. W razie potrzeby wystawią skierowania na dalsze badania. Aby skorzystać z bilansu, nie trzeba mieć aktywnego pakietu opieki medycznej w PZU Zdrowie.
Igor Radziewicz-Winnicki, lekarz oraz prezes zarządu PZU Zdrowie zwraca uwagę, że profilaktyka, to nie tylko badania, ale też zdrowy styl życia i wykluczanie czynników ryzyka.
– Aż 95 proc. przypadków zachorowań jest związanych z czynnikami zewnętrznymi i stylem życia – przypomina. Dlatego to właśnie dzięki profilaktyce pierwotnej i wtórnej możemy uniknąć wielu przyczyn zgonów.
Zostaje tylko przypomnieć: Nie gadaj, tylko się zbadaj!
Dziennikarka działu Zdrowie. Ta tematyka wciągnęła mnie bez reszty już kilka lat temu. Doświadczenie przez 10 lat zdobywałam w Polskiej Agencji Prasowej. Następnie poznawałam system ochrony zdrowia „od środka” pracując w Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia. Kolejnym przystankiem w pracy zawodowej był powrót do dziennikarstwa i portal branżowy Polityka Zdrowotna. Moja praca dziennikarska została doceniona przez Dziennikarza Medycznego Roku 2019 w kategorii Internet (przyznawaną przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia) oraz w 2020 r. II miejscem w tej kategorii.