
Majewski kontra Hassan. Rządząca od trzech kadencji burmistrz zmierzy się z radnym pochodzącym z Bangladeszu. A jeszcze kilkanaście lat temu na ulicach najbardziej polskiego miasteczka w USA nie można było zobaczyć kobiet w burkach.
REKLAMA
Przy wjeździe do Hamtramck stoi ogromna fabryka. Ponad siedmiometrowy neon nie zostawia wątpliwości, co jest w niej produkowane. Wieczorem okolice rozświetla ogromna neonowa kiełbasa. W niej widnieje nazwa firmy – "Kowalski".
– Jechałem główną ulicą miasta i widziałem mnóstwo szyldów z polskimi nazwami – opowiada realizator filmowy i szef Fundacji Przasnyskiej Michał Helwak (pojechał na miejsce, by zrobić film o wyborach).
Niektóre neony czasy świetności mają dawno za sobą. 23-tysięczne miasteczko to enklawa otoczona przez Detroit, które kiedyś słynęło z fabryk samochodów. Obecnie USA. Hamtramck również boryka się z problemami finansowymi. Dwukrotnie musiały interweniować władze stanowe.
Był tu papież-Polak
Tymczasem to przemysł samochodowy przyciągał Polaków do Hamtramck. W radzie miejskiej rozmawiano po polsku. Jeszcze w latach 70-tych przybysze znad Wisły stanowili 90 proc. Nic dziwnego, że Jan Paweł II przyjechał właśnie tutaj z wizytą. Teraz mógłby się zdziwić, bo obecnie jest więcej meczetów niż kościołów.
Tymczasem to przemysł samochodowy przyciągał Polaków do Hamtramck. W radzie miejskiej rozmawiano po polsku. Jeszcze w latach 70-tych przybysze znad Wisły stanowili 90 proc. Nic dziwnego, że Jan Paweł II przyjechał właśnie tutaj z wizytą. Teraz mógłby się zdziwić, bo obecnie jest więcej meczetów niż kościołów.
Napływ muzułmańskiej ludności rozpoczął się w latach 80-tych. Według szacunków z 2015 r. muzułmanie, przybysze głównie z Bangladeszu, Jemenu i Bośni stanowią już ponad 50 proc. mieszkańców. Natomiast do polskich korzeni przyznawało się 12 proc. Podobnie liczną grupę stanowią Afromaerykanie. Gdzie podziali się Polacy? – My się nigdy stąd nie wyprowadziliśmy, my po prostu wymieramy – tłumaczył w rozmowie z polskim dziennikarzem Thaddeus Radzilowski, szef Instytutu Piast w Hamtramck.
Polski czas przeszły
W miasteczku funkcjonuje miejskie muzeum. Być może za kilkanaście lat będą mówili o Polakach już w czasie przeszłym. – Przewodnik Greg Kowalski, z pochodzenia Polak, uświadamia gości, że sto lat wcześniej mówilibyśmy nie o integracji muzułmanów, tylko naszych rodaków. Taka wymiana mieszkańców jest w tym mieście naturalnym procesem. Przed laty Polacy wyparli Niemców, teraz ich zastępują muzułmanie – opowiada Helwak.
W miasteczku funkcjonuje miejskie muzeum. Być może za kilkanaście lat będą mówili o Polakach już w czasie przeszłym. – Przewodnik Greg Kowalski, z pochodzenia Polak, uświadamia gości, że sto lat wcześniej mówilibyśmy nie o integracji muzułmanów, tylko naszych rodaków. Taka wymiana mieszkańców jest w tym mieście naturalnym procesem. Przed laty Polacy wyparli Niemców, teraz ich zastępują muzułmanie – opowiada Helwak.
Historia chichocze z polskich fobii
O miasteczku zrobiło się głośno w listopadzie w 2015 r. Mówiły o nim największe stacje telewizyjne. Wówczas w wyborach większość w radzie zdobyli przedstawiciele muzułmańskiej społeczności. To był pierwszy przypadek w historii USA. Zabrzmi to jak chichot historii, że do zmiany doszło w polskim miasteczku. Drwina z polskich fobii. Na prawicowych portalach komentowano, że owszem, większość mandatów mają wyznawcy islamu, ale burmistrz jest nasz. Tymczasem Karen Majewski jest ucieleśnieniem zachodzących zmian.
O miasteczku zrobiło się głośno w listopadzie w 2015 r. Mówiły o nim największe stacje telewizyjne. Wówczas w wyborach większość w radzie zdobyli przedstawiciele muzułmańskiej społeczności. To był pierwszy przypadek w historii USA. Zabrzmi to jak chichot historii, że do zmiany doszło w polskim miasteczku. Drwina z polskich fobii. Na prawicowych portalach komentowano, że owszem, większość mandatów mają wyznawcy islamu, ale burmistrz jest nasz. Tymczasem Karen Majewski jest ucieleśnieniem zachodzących zmian.
– Podczas mojego pobytu miałem okazję rozmawiać z panią burmistrz. Niezwykły człowiek, bardzo kompetentna osoba – opowiada Michał Helwak. Majewski była w Polsce, w Gdańsku, na konferencji poświęconej asymilacji emigrantów i uchodźców. – Powiedziała wówczas i chyba to jej motto: "Międzykulturowość i wielokulturowość to dynamiczny proces konfliktu i politycznych spięć, które należy ze spokojem przyjmować i o nich dyskutować – opisuje Helwak.
Te zdjęcia dzieci z profilu burmistrz świadczą, że nie boi się multikulti.
Śledzenie jej profilu jest ciekawe. Obok filmu o Tadeuszu Kościuszce, kolejny poświęcony jest pierwszym murzyńskim uczniom w szkole dla białych. Udostępniła też post o ukraińskim archiwum w muzeum w Detroit. Jakiś potomek ukraińskich emigrantów napisał komentarz: "Moja prababcia byłaby dumna. Nie zapomina o polskich korzeniach".
Krakusy z tęczowymi flagami
Chwilę później burmistrz wrzuciła zdjęcia z manifestacji środowiska LGBT. Jej uczestnicy z tęczową flagą stoją na tle murala. Na malowidle widać tańczących... krakusów.
Chwilę później burmistrz wrzuciła zdjęcia z manifestacji środowiska LGBT. Jej uczestnicy z tęczową flagą stoją na tle murala. Na malowidle widać tańczących... krakusów.
Kowalski słynie z walki o prawa gejów. W tym przypadku jednak przegrała. – Chodziło o prawa antydyskryminacyjne dotyczące zatrudnienia, mieszkań. Polscy księża w Hamtramck dogadali się z imami i udało im się odrzucić tę uchwałę. Domagali się wspólnie referendum, takowe się odbyło i przegraliśmy – skarżyła się wywiadzie dla portalu Gdansk.pl.
Trudno wyobrazić sobie też polskiego burmistrza, który udostępnia link do bałkańskiej potańcówki i dodaje komentarz: "Do zobaczenia na parkiecie".
Spokojnie, nie zabrakło też polskich akcentów. Majewski nie ma problemu z przyznaniem się do polskich korzeni. Opowiada, że jej bliscy pochodzili z Krakowa i Przemyśla. Babcia miała na imię Tekla, taką nazwę nosi sklep prowadzony przez głowę, Hamtramck.
Czas na przewietrzenie?
W listopadzie sytuacja w magistracie może się gruntownie zmienić. Odbędą się wybory. W szranki o fotel burmistrza stanie radny Mohammed Hassan, który pochodzi z Bangladeszu. To ambitny polityk. Być może wygra, bowiem wśród mieszkańców narasta chęć "przewietrzenia" urzędu.
W listopadzie sytuacja w magistracie może się gruntownie zmienić. Odbędą się wybory. W szranki o fotel burmistrza stanie radny Mohammed Hassan, który pochodzi z Bangladeszu. To ambitny polityk. Być może wygra, bowiem wśród mieszkańców narasta chęć "przewietrzenia" urzędu.
Hassan nie ma pewności, czy poprze go muzułmańska część Hamtramck. W poprzednich wyborach ta metoda się sprawdziła, ale wyznawcy Allaha w Hamtramck to prawdziwa kulturowa mozaika, mówiąca w kilkunastu różnych języka. Obecnie na ulicach miasta można usłyszeć mowę w 26 językach. – Ci z południowej Azji nie mają wiele wspólnego z Jemeńczykami. Ich tradycje są zupełnie inne. A Bośniacy to Europejczycy. Tak jak my po mszy chodzą do baru – opowiadał Thaddeus Radzilowski.
Schabowy z hummusem
Michał Helwak chce lecieć do USA i nakręcić film z wyborów. Na popularnym portalu rozpoczął zbiórkę na wyjazd. Projekt nosi tytuł "Schabowy z hummusem". – To bardzo ciekawe i znamienne wybory. Z perspektywy Polski przedstawiane jako starcie husaria versus muzułmanie. Media, amerykańskie i międzynarodowe, też usiłują zepchnąć obie strony do narożników ringu. Tymczasem ja chcę pokazać to, z czym spotkałem się podczas wizyty. Otwartość na wielokulturowość, która wyraża się w codziennym, wytrwałym, spokojnym mierzeniu się z wielokulturowością. I to osób polskiego pochodzenia! – przekonuje.
Michał Helwak chce lecieć do USA i nakręcić film z wyborów. Na popularnym portalu rozpoczął zbiórkę na wyjazd. Projekt nosi tytuł "Schabowy z hummusem". – To bardzo ciekawe i znamienne wybory. Z perspektywy Polski przedstawiane jako starcie husaria versus muzułmanie. Media, amerykańskie i międzynarodowe, też usiłują zepchnąć obie strony do narożników ringu. Tymczasem ja chcę pokazać to, z czym spotkałem się podczas wizyty. Otwartość na wielokulturowość, która wyraża się w codziennym, wytrwałym, spokojnym mierzeniu się z wielokulturowością. I to osób polskiego pochodzenia! – przekonuje.
