Tak kiedyś nasi gromili wrogów. Po sukcesie husarii pod Kircholmem gratulacje słał sam turecki sułtan

Walka Dawida z Goliatem? Niekoniecznie. Co prawda hetman Jan Karol Chodkiewicz uszykował do boju swe niezbyt liczne, bo liczące ok. 3,5 tysiąca wojsko polsko-litewskie, w większości jazdy. Ale był pewien swego. Miał prawdziwego asa w rękawie w postaci jazdy, która nie wiedziała, co to gorycz porażki. O przełamującej wszystko sile husarii krążyły już wówczas opowieści działające na wyobraźnię. Szwedzi spod Kircholmu później także będą je rozgłaszać.

Przed bitwą Karol Sudermański, zasiadający na szwedzkim tronie, o który rywalizował od jakiegoś czasu z posiadającym do niego prawa dynastyczne Zygmuntem III Wazą, był jednak spokojny. Trudno się dziwić, ponad trzykrotnie większa liczebnie armia miała zapewnić zwycięstwo. Liczyła ok. 11 tys. zbrojnych, w zdecydowanej większości piechoty uzbrojonej w długie piki. Wszystko to miało gwarantować sukces. Jak się okazało, nic nie było w stanie zatrzymać szarżujących Polaków.

Co najmniej połowa nieprzyjaciół zapłaciła za udział w bitwie własnym życiem. Niektóre szacunki zabitych wśród Szwedów, uciekających w popłochu przed polską jazdą, sięgają 9 tysięcy ludzi! O mało nie poległ sam szwedzki król, w ostatniej chwili ocalony przez towarzysza broni. A Polacy? Bezpowrotnie stracili zaledwie 100 atakujących. To nie był zwykły sukces, to był pogrom.

Wcześniej jednak Polacy byli na ustach całego świata - i nie ma w tym przesady. Zwycięzcom gratulowali takie ówczesne tuzy jak: papież Paweł V, cesarz Rudolf II czy król Anglii Jakub I. Ale nie tylko przedstawiciele chrześcijańskiego świata słali listy nad Wisłę. Sułtan turecki Ahmed I i szach perski Abbas I także opiewali polski sukces.