Idzie kryzys, rośnie bezrobocie, a prezydent chce wydać miliardy na tarczę antyrakietową. "Ujawnijcie wydatki na wojsko"

Bronisław Komorowski stwierdził, że Polska powinna bronić swojego nieba i że powinniśmy zainwestować we własną tarczę antyrakietową. Polska obrona antyrakietowa to nawet nie w większości, ale w całości stare sowieckie systemy, które nie chronią nas przed największym zagrożeniem współczesnego pola walki - czyli przed lotnictwem i rakietami wroga.

Prezydent swoją deklaracją wywołał dyskusję. I o współpracy ze Stanami Zjednoczonymi. Po co budować własną tarczę antyrakietową, skoro USA chciały u nas umieścić swoją. I o ekonomicznym sensie zbrojenia Polski w czasach kryzysu gospodarczego. Dziś mija dokładnie 5 lat od jego rozpoczęcia. Bezrobocie rośnie, mamy wielki dług publiczny, państwo oszczędza na czym może, perspektywy są pesymistyczne. Czy to właściwy moment na wielomiliardowe wydatki?

Prezydent Komorowski uważa, że inwestycja w system obronności jest konieczna. Jako priorytetową ocenia ją również doradca prezydenta prof. Tomasz Nałęcz. Jego zdaniem, całe zamieszanie wokół wypowiedzi prezydenta jest nieporozumieniem.

– Część komentatorów mylnie zinterpretowała wypowiedź prezydenta jako oświadczenie, że Polska chce się samodzielnie podjąć przedsięwzięcia, które mieli zrealizować Amerykanie. Projekt amerykański dotyczył rakiet balistycznych, dalekiego zasięgu. Nie o tym mówił prezydent. Chodziło mu o bardziej wymierną obronę przeciwrakietową – wyjaśnia prof. Nałęcz – Każdy, kto się interesuje wojskiem i bezpieczeństwem wie, że stoimy w pilnej potrzebie, bo nasza obronność jest przestarzała. A nie da się o niej mówić bez tarczy przeciw rakietom krótkiego i dalekiego zasięgu – dodaje.

Według szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego gen. Stanisława Kozieja, modernizacja polskiej obronności jest nie tylko bardzo potrzebna, ale wręcz niezbędna. – W tej chwili Wojsko Polskie nie posiada praktycznie żadnego systemu zabezpieczającego ją przed atakiem z powietrza, a rakiety są głównym środkiem w przypadku agresji. Wojsko jest ułomne operacyjnie, jeśli nie umie sobie z tym atakiem skutecznie radzić. To priorytet rozwoju naszych sił zbrojnych – podkreśla gen. Koziej.

Generał uważa, że modernizacja jest również konieczna jako element polityki obronnej. – Posiadając sprawną i skuteczną obronność możemy się skutecznie przeciwstawiać wszelkim groźbom i szantażom związanym z ewentualnymi ruchami rakietowymi przy granicy Polski – zaznacza szef BBN.

Ekspertów, którzy uznają polskie wojsko za supernowoczesne, a obronność za sprawną i niezawodną, można z pewnością policzyć na palcach jednej ręki. Po wywiadzie Komorowskiego większość zarzutów dotyczyła przede wszystkim kosztowności projektu.

Prof. Nałęcz uważa, że zarzuty o wielomiliardowość inwestycji są nieuzasadnione, bo na planowany projekt modernizacji nie mają iść dodatkowe środki, ale te które są ustawowo zapisane w budżecie na wojskowość, czyli 1,95 proc. Nałęcz zapewnia, że prezydent tych środków absolutnie nie przekroczy i przypomina, że projekt modernizacji jest rozłożony na lata.

Doradca prezydenta podkreśla, że debata o finansowaniu obronności powinna być jawna i publiczna. – Wydatkowanie publicznego grosza powinno być tematem najpoważniejszej debaty społecznej. Wielu komentatorów i polityków uważa, że trzeba oszczędzać na naszej obronności. Prezydent ma świadomość kryzysu i trudnej sytuacji ekonomicznej, ale uważa, że również w kryzysie nie można zapominać o obronności i tym samym ograniczać na nią pieniędzy – mówi prof. Tomasz Nałęcz.

– Nie widzę w tej chwili instrumentów, za pomocą których media mogłyby kontrolować wydawanie przez rządzących pieniędzy na uzbrojenie – uważa prof. Konarski.

Politolog nie ma jednak wątpliwości, że rozdmuchiwanie kwestii obronności w sytuacji, kiedy europejscy ekonomiści zapowiadają nadchodzący kryzys jest niepokojące, bo powoduje przeświadczenie, że rząd jest nieprzygotowany do nadchodzących trudności.

– Jestem zwolennikiem silnej armii, dobrze wyszkolonego wojska, ale nie można zapominać o proporcjach. Jeśli w debacie publicznej nagle tematem wiodącym stanie się obronność, to zbagatelizuje się kwestie odbijające się niekorzystnie na większości społeczeństwa, jak chociażby bezrobocie czy dług. Dla każdego polityka, który zdaje sobie sprawę z polskiej sytuacji ekonomicznej i militarnej, kwestią etyki i uczciwości wobec społeczeństwa powinno być akcentowanie tego, co stanowi obciążenie dla wszystkich, czyli finansów i bezpieczeństwa finansowego – podkreśla prof. Wawrzyniec Konarski.

Według ekonomistów, wydatki na obronność w znacznym stopniu wpływają na sytuację ekonomiczną kraju. Według Andrzeja Sadowskiego z Centrum im. Adama Smitha, widać to po państwach, które wydają na nią dużo pieniędzy.

– W Rosji gospodarka nie jest wolna, jest korupcja, a zbrojenia pochłaniają sporą część budżetu krajowego, podczas gdy społeczeństwo jest ubogie. W USA jest wolna gospodarka i jest w stanie sfinansować kolejne inwestycje – wyjaśnia ekonomista.

Według ekonomisty 1,95 proc. zapisane ustawowo tak naprawdę niewiele znaczy. – Zapisać można różne wartości. Jak pada gospodarka, to ten procent jest wyliczany od coraz mniejszej puli. Na obronność powinniśmy wydawać tyle, ile w danej chwili potrzeba, a nie 1,95 proc. Poza tym istotna jest struktura wydatków. Co z tego, że zapisane jest 1,95 proc., skoro większość idzie na wysokie emerytury wojskowych, które przecież też mieszczą się w tych samych wydatkach co poruszona przez prezydenta obrona przeciwrakietowa podsumowuje – ekonomista z Centrum im. Adama Smitha.