Miniserial "Czarnobyl" szybko dobiegł końca, ale po drodze rozpętał prawdziwą "czarnobylomanię". Ponad 30 lat po katastrofie ponownie rozbudził wśród nas chęć poznawania kulis i skutków jednej z największych katastrof XX wieku. Oto lista frapujących dokumentów, które zgłębiają temat z różnych perspektyw.
Powstało wiele dokumentów, w których katastrofa elektrowni w Czarnobylu została ukazana z różnych perspektyw Kadry z YouTube
Dziennikarz popkulturowy. Tylko otworzę oczy i już do komputera (i kto by pomyślał, że te miliony godzin spędzonych w internecie, kiedyś się przydadzą?). Zawsze zależy mi na tym, by moje artykuły stały się ciekawą anegdotą w rozmowach ze znajomymi i rozsiadły się na długo w głowie czytelnika. Mój żywioł to popkultura i zjawiska internetowe. Prywatnie: romantyk-pozytywista – jak Wokulski z „Lalki”.
Napisz do mnie:
bartosz.godzinski@natemat.pl
Historia awarii z 1986 roku broni się sama. Stacja HBO w 5-odcinkowej produkcji postawiła więc na realizm, a nie efekciarstwo. I w przeciwieństwie do nieszczęsnego testu w elektrowni - ta operacja się udała. Oglądając poniższe filmy ponownie docenimy pracę twórców, którzy z pieczołowitą starannością - wręcz dokumentalnie - odtworzyli katastrofę, scenografię i oddali atmosferę tamtych strasznych czasów.
Bitwa o Czarnobyl
Niezwykle wciągający i przerażający dokument zrealizowany przez Discovery Channel, od którego najlepiej zacząć. To filmowe kompendium wiedzy przedstawia historię katastrofy, jej konsekwencje oraz sposoby niwelowania skutków - zrzucanie worków z ołowiem czy budowę sarkofagu wokół elektrowni. Oprócz archiwalnych nagrań z terenów Czarnobyla, możemy posłuchać wspomnień osób, które pracowały na miejscu oraz miały związek z katastrofą - m. in. z byłym prezydentem ZSRR Michaiłem Gorbaczowem.
Chernobyl.3828
Ukraiński dokument z 2011 roku poświęcony "likwidatorom". Tytuł nawiązuje do liczby osób, które pracowały w jednym z najbardziej skażonych miejsc Czarnobyla - na dachu elektrowni i okolicach. Atutem filmu są autentyczne nagrania z akcji usuwania radioaktywnych gruzów (przede wszystkim grafitu) ze strefy "M", która była istnym piekłem na ziemi. Wielu bohaterów poświęciło w ten sposób swoje życie.
Serce Czarnobyla
Zdobywca Oscara w 2004 roku za najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny. Skupia się na ofiarach, które są często pomijane przy całej dyskusji: ówczesnych i obecnych dzieciach. "Serce Czarnobyla" to nieoficjalna nazwa dotąd nieznanego schorzenia, które zaobserwowano na skażonych terenach Ukrainy i Białorusi.
Dokument dla ludzi o mocnych nerwach - zawiera wiele zdjęć dzieci z mutacjami genetycznymi. Reżyserka Maryann DeLeo odwiedziła Strefę Wykluczenia raz jeszcze i nakręciła film: "White Horse", którym znów udowadnia, że o skutkach katastrofy nie powinno się mówić w czasie przeszłym.
Dzwon Czarnobyla
Pierwszy dokument o katastrofie - reżyser pojawił się w Czarnobylu już miesiąc po awarii. Nie stara się wyjaśniać dokładnych przyczyn awarii, ale pokazuje robiące wrażenie ujęcia z pierwszej ręki i to, jak wyglądało życie tuż po tragedii. Przed kamerą wypowiadają się naoczni świadkowie, pracownicy elektrowni oraz mieszkanki Prypeci. Niestety w internecie film dostępny jest tylko w języku rosyjskim.
Rosyjski Dzięcioł
A teraz coś dla fanów teorii spiskowych. Utrzymana w oparach absurdu opowieść o śledztwie przeprowadzonym przez ukraińskiego artystę Fedora Alexandrovicha. Miał zaledwie 4 lata kiedy doszło do wybuchu w elektrowni. Naznaczony przez Czarnobyl pragnie poznać ukrytą prawdę o rzekomo prawdziwym sprawcy katastrofy - tytułowy "rosyjskim dzięcioł" to nazwa sygnału (zakłócał inne transmisje) nadawanego przez kompleks masztów radiowych -Oko Moskwy. Prace nad filmem zostały przerwane przez rewolucję na Majdanie - operator został postrzelony przez snajpera, a cały sprzęt zniszczony. Film zdobył nagrodę na festiwalu Sundance w 2015 roku.
The Babushkas of Chernobyl
Zbiorowy portret kobiet, które odmówiły opuszczania skażonych terenów - w myśl powiedzenia o starych drzewach. Wciąż mieszkają tam nie do końca legalnie, a gleba i woda w sąsiedztwie elektrowni nadal tworzą jedne z najbardziej skażonych miejsc na Ziemi. Jednak "czarnobylskim babciom" to wcale nie przeszkadza. Bohaterki dokumentu tworzą 130-osobową społeczność w Strefie Wykluczenia. Wolały zostać w tak niebezpiecznym miejscu, niż opuścić swoje rodzinne strony. A tęsknota potrafi być równie zabójcza jak promieniowanie.
Ostatni wywiad z Anatolijem Diatłowem
Anatolij Diatłow był głównym oskarżonym o spowodowanie katastrofy Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej. W momencie awarii był zastępcą głównego inżyniera i publicznie oskarża się go o wydawanie niesłusznych poleceń oraz nieustępliwość wobec reszty załogi. Z wywiadu dowiadujemy się jak to wyglądało z jego perspektywy. Rozmowę przeprowadzono w 1994 roku - rok przed śmiercią Diatłowa. Przetłumaczoną znajdziemy na kanale "Napromieniowani.pl" - podobnie jak i szereg innych reportaży z Czarnobyla i Prypeci.
Czarnobyl - seria Krzysztofa Gonciarza
Niebezpieczny i niezwykły Czarnobyl oraz miasto-widmo Prypeć wciąż fascynują i przyciągają do siebie turystów z całego świata - niczym ćmy do ognia. W internecie znajdziemy setki filmów, a jednymi z najświeższych i nakręconych z rozmachem jest seria Krzysztofa Gonciarza. Popularny youtuber i wykonał kawał dobrej roboty: nie tylko uchwycił na filmach współczesny apokaliptyczny krajobraz, ale i zwiedził też wiele niedostępnych miejsc - udało mu się nawet dostać do sterowni reaktora nr 4, w którym to wszystko się zaczęło.
