Reklama.
Reklama.
Reklama.
Jakie prawa ma zatrzymany w czasie protestu? Lista zasad, które musi znać każdy strajkujący
— To Twoje prawa, nie daj ich sobie odebrać — apelują prawnicy z inicjatywy Wolne Sądy w niezwykle wymownym materiale, który tłumaczy, jakie przepisy obowiązują w trakcie ewentualnego zatrzymania przez policję. Sprawdź, kiedy można zastosować przymus bezpośredni wobec osoby biorącej udział w manifestacji i czego można się wtedy domagać.
![Strajk Kobiet 2020. Co robić, gdy zatrzyma Cię policja? Lista praw [VIDEO]](https://m.natemat.pl/852abc3f1141011d6ed5705003036528,1680,0,0,0.webp "Co zrobić, jeśli podczas Strajku Kobiet zatrzyma nas policja? Oto lista naszych praw i obowiązków")
Reklama.
— Każdy zatrzymany ma takie same prawa. Bez względu na to, czy jest kibicem, aktywistą, czy protestującym w obronie konstytucji obywatelem — tłumaczy adwokat Michał Wawrykiewicz, współtwórca inicjatywy Wolne Sądy, który razem z innymi prawnikami nagrał specjalny filmik z instrukcją, do jakiej należy się stosować w trakcie policyjnej interwencji.
— Informacja o Twoich prawach i powodach zatrzymania. Kontakt ze wskazaną przez nas osobą oraz prawnikiem — to trzy najważniejsze kwestie, które muszą być zapewnione podczas zatrzymania przez policję.
— Bez adwokata macie prawo nic nie mówić i niczego nie podpisywać — przekonuje na nagraniu aktor Piotr Głowacki, wcielający się w rolę policjanta zatrzymującego jednego z uczestników protestu.
Praw i obowiązków, które przysługują nam w takiej sytuacji, jest jednak zdecydowanie więcej. Oto, na co należy zwrócić szczególną uwagę.
Strajk Kobiet 2020. Prawa i obowiązki zatrzymanych podczas protestów
W polskim prawie w stosunku do osoby fizycznej można zastosować 4 rodzaje zatrzymań:— ZATRZYMANIE PREWENCYJNE (wobec osoby stwarzającej zagrożenie dla zdrowia, życia lub mienia ludzkiego (na podst. art 15 ust. 1 pkt/ 3 kodeksu postępowania karnego) — z którym możemy mieć do czynienia np. podczas Strajku Kobiet 2020.
— ZATRZYMANIE PROCESOWE (w celu doprowadzenia przed organy ścigania lub na polecenie sądu / prokuratora, by zapobiec ewentualnej ucieczce, ukryciu bądź zacieraniu śladów przez osobę podejrzaną)
— ZATRZYMANIE PENITENCJARNE (wobec osób, które nie powróciły z przepustki do aresztu śledczego lub zakładu karnego)
— ZATRZYMANIE ADMINISTRACYJNE (wobec podejrzanego o popełnienie przestępstwa z użyciem przemocy, jeśli istnieje ryzyko, że podejrzany popełni je ponownie)
Do czasu wydania prawomocnego wyroku sądowego osoba zatrzymana / podejrzana o popełnienie przestępstwa uznawana jest za niewinną i należy się jej:
⦁ prawo do informacji o przyczynie zatrzymania i do bycia wysłuchanym (zgodnie z art. 244 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, Dz. U. Nr 89, poz 555, z późn. zm.)
⦁ prawo do złożenia oświadczenia w swojej sprawie lub prawo do odmowy składania zeznań bez podania przyczyn (na podst. art. 244 § 3)
⦁ najpóźniej przed pierwszym przesłuchaniem mamy prawo do niezwłocznego kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym i bezpośredniej z nim rozmowy (w której policjant ma prawo wziąć udział tylko w wyjątkowych sytuacjach), na podst. art. 245 § 1
Funkcjonariusze nie mają prawa nakłaniać, przymuszać, zastraszać ani zachęcać zatrzymanego do składania jakichkolwiek oświadczeń.
Jeśli zatrzymany czuje się zastraszony, ma prawo poprosić o natychmiastowy kontakt z prawnikiem.
⦁ prawo do skorzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeśli zatrzymany nie zna w wystarczającym stopniu języka polskiego (zgodnie z art. 72 § 1), a jeżeli zatrzymany nie jest obywatelem polskim, to przysługuje mu prawo do kontaktu z urzędem konsularnym lub przedstawicielstwem dyplomatycznym państwa, z którego pochodzi (ewentualnie kraju, w którym ostatnio przebywał na stałe, jeśli jest on apatrydem, czyli tzw. bezpaństwowcem i nie ma żadnego obywatelstwa) — na podst. art. art. 612 § 2
⦁ prawo do otrzymania odpisu protokołu zatrzymania, zawierającego imię i nazwisko funkcjonariusza dokonującego zatrzymania, dokładną datę (dzień i godzinę), miejsce i przyczynę zatrzymania, a także określenie przestępstwa, o jakie jesteśmy podejrzani (na podst. art. 244 § 3)
⦁ prawo do zawiadomienia dowolnie wskazanej osoby (członka rodziny, pracodawcy, szkoły lub uczelni, dowódcy, właściciela firmy/przedsiębiorstwa, którego może dotyczyć sprawa itp.) — zgodnie z art. 245 § 2, art. 261 § 1, § 2 i § 3
⦁ prawo do złożenia w sądzie zażalenia na to, że zostaliśmy zatrzymani oraz domagania się uzasadnienia przyczyn, legalności i zbadania prawidłowości przestrzegania procedur w terminie do 7 dni od momentu zatrzymania, jeśli uznajemy je za bezzasadne — na podst. art. 246 § 1
⦁ prawo do natychmiastowego zwolnienia od chwili ustalenia braku przyczyn stanowiących podstawę do zatrzymania lub po upływie 48 godzin od momentu zatrzymania, jeśli w tym czasie nie zostanie przedstawiony nam wniosek sądowy o zastosowanie tymczasowego aresztowania lub w ciągu 24 godzin od momentu zatrzymania, jeśli wniosek do sądu zostanie przekazany, ale nie wręczy się nam postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania (na podst. 248 § 1 i § 2)
⦁ prawo do udzielenia nam niezbędnej pomocy medycznej, jeśli tego wymaga nasz stan zdrowia
Policja jest zobowiązana do zawiadomienia organu prowadzącego przeciwko zatrzymanemu postępowanie w innej sprawie, o ile posiada taką wiedzę (zgodnie z art. 261 § 2a), a także powiadomienia bez prośby zatrzymanego właściwego urzędu konsularnego lub przedstawicielstwa dyplomatycznego, jeżeli taką możliwość przewiduje umowa konsularna pomiędzy Polską a krajem, którego obywatelem jest osoba zatrzymana na terytorium RP.
Prawa osobom zatrzymanym w Polsce gwarantuje m.in.
— Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 22 maja 2012 roku w sprawie prawa do informacji w postępowaniu karnym (Dz. Urz. UE L 142 z 01.06.2012, str. 1)
— rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 maja 2014 w sprawie określenia wzoru pouczenia o uprawnieniach zatrzymanego w postępowaniu karnym (Dz. U. poz. 737) oraz art. 27 pkt 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy.
— Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. — Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm)
Jakie obowiązki ma osoba zatrzymana przez policję?
Podczas zatrzymania należą się nam nie tylko określone prawa, ale także jesteśmy zobowiązani do przestrzegania podstawowych obowiązków. Zaliczamy do nich między innymi:⦁ poddanie się "oględzinom ciała oraz badaniom niezwiązanym z naruszeniem ciała"
⦁ zgodę na zrobienie nam zdjęcia i okazanie fotografii z naszym wizerunkiem innym osobom
⦁ zgodę na pobranie odcisków palców, wymazu śluzówki (przez policjanta), a jeśli badania przeprowadza pracownik medyczny — należy wyrazić zgodę na badania psychologiczne i psychiatryczne (łącznie z dokonaniem niechirurgicznych zabiegów na ciele, które nie mogą zagrażać naszemu zdrowiu)
Mamy prawo poprosić o to, by badań i oględzin naszego ciała podczas zatrzymania dokonała osoba, która ma taką samą płeć jak my.
⦁ W celu znalezienia przedmiotów stanowiących dowód w sprawie, przeszukania nas można dokonać na podstawie postanowienia sądu, prokuratora (lub w uzasadnionych, wyjątkowych przypadkach za okazaniem legitymacji służbowej), które na żądanie zatrzymanego ma być mu przedstawione przed dokonaniem przeszukania (w miarę możliwości przez osobę tej samej płci).
Strajk Kobiet 2020. Dowiedz się więcej:
⦁ Mocny głos Kwaśniewskiej ws. protestów Polek. Wbiła szpilę Pierwszej DamieReklama.